Van'ın Gürpınar ilçesinin 10 kilometre uzağında yer alan Urartu dönemine ait Çavuştepe Kalesi, M.Ö. 764-734 yılları arasında 2. Sarduri tarafından inşa edilmiştir. Kale, kurucusunun adıyla anılarak 'Sardurihinili' olarak adlandırılmıştır. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nden Prof. Dr. Arif Erzen'in 1961-1986 yılları arasında gerçekleştirdiği kazılar sonucunda gün yüzüne çıkarılan kale, önemli bir tarihi mirası temsil etmektedir.

Çavuştepe Kalesi'nde 43 yıl boyunca kadrolu bekçilik yapan Mehmet Kuşman, 2005 yılında emekli olduktan sonra son 19 yıldır gönüllü olarak bu alanda hizmet vermeye devam etmektedir. Urartuca dilini bilen nadir kişilerden biri olan Kuşman, bölgeye gelen turistlere Urartu alfabesini ve kendi araştırmalarını tanıtmaktadır. Emekli olduktan sonra, kalesinin kulübesinde yaptığı Urartuca yazılı tabletler ve süs eşyalarını satarak geçimini sağlamaktadır.

Mehmet Kuşman, Van Kalesi'ndeki kitabeleri deftere yazıp, İran ve Suriye'ye giderek Urartuca yazılmış kitabeleri incelediğini ve alfabeyi oluşturarak dili öğrenmeye başladığını ifade etti. 22 yıl süren çalışmaları sonucunda 650 kelime öğrendiğini, bu süreçte bekçilik maaşıyla 11 çocuğunu okuttuğunu belirtti. Şu anda Türkiye’de Urartuca bilen 7 kişiden biri, dünyada ise sadece 12 kişiden biri olarak tanınıyor.

Kuşman, sağlık durumu elverdiği sürece bu çalışmalara devam edeceğini ancak bölgede yapılmakta olan kazı evinin, çalıştığı kulübenin bozulmasına neden olabileceğinden endişe ettiğini söyledi. Bir çocuğunun bu işi öğrenemediğini ve Urartuca dilini öğrenmek için bugüne kadar kendisine kimsenin başvurmadığını belirtti. Bu nedenle, kendisinden sonra Urartuca dilinin bölgede kaybolmasından endişe ediyor.