"Bilim insanları kenelere odaklanmalı"

KKKA hastalığının koronavirüsten daha ölümcül olduğunu ifade eden Nihat Köse, şöyle dedi: "Bazı keneler zararsız, bu hastalığı 'hyalomma marginatum' denilen keneler taşıyor. Bunları dış görünüşleriyle birbirinden ayırmak için uzman göz gerekiyor. Vatandaşların 'Bizim bölgede bu yok, bize bir şey yapmaz' dememesi lazım. Keneler vücuda girdiğinde birkaç saat dolaşır, daha sonra 8-12 saat kan emer ve daha sonra alışverişe başlar, virüsü nakleder. Vatandaşlarımız kene bulaşmaması için pikniğe gittiklerinde ya da mera gezilerinde, paçalarını çoraplara soksun, açık renk kıyafetler giysin. Dönerlerken de vücutlarını kontrol etsinler. Eğer keneyle karşılaşırlarsa en yakın sağlık kuruluşuna gitsinler. Sağlık kuruluşu yoksa en kısa sürede keneyi vücuttan çıkarmak lazım. Kimyasal dökülmemeli, ısı kullanılmamalı. Yaparsanız kan alışverişi oluyor ki bu daha tehlikeli. Kenenin vücuda birleştiği noktadan cımbız, pens ya da iplikle çekip alınabilir. Mutlaka eldiven kullanmalı, kene patlatılmamalı."

Kısırlaştırılıyorlar

Nihat Köse, "Ankara Üniversitesi'nde parazitoloji alanında Prof. Dr. Zafer Karaer hoca kenelerin kısırlaştırılmasıyla ilgili makale yayınlamıştı. Duyunca garip gelebilir ama erkek keneler kısırlaştırıldığında popülasyonun azaldığını söylüyor. Dişi bir kenenin 10 bin civarı yumurtası oluyor. Hayatında bir kez çiftleşiyor, spermler deposunda bulunuyor ve sürekli bunları yumurtluyor. Doğadan keneler toplanıyor, laboratuvar ortamında üretiliyor. Bir kene 10 binlere ulaştığı için çok hızlı üretiliyor. Erkekler radyasyonla kısırlaştırılıp doğaya salınıyor. Daha önce miyaz sineklerinde bu denenmiş ve popülasyonunda azalma olmuş. Uzun vadede veteriner hekim bilim insanlarının kene kısırlaştırma konusunda çalışma yapması gerekiyor. Söylenince çok ütopik gelebilir ama miyaz sineklerinde başarılı olmuş bir çalışma" dedi.

Köse, bir başka mücadele yönteminin ise ilaç yoluyla imha olduğunu kaydederek, "Keneler doğada ağaç kovuklarında, çatlaklarda barınırlar, kışlarını geçirirler. Mart ayından Eylül'e kadar doğada, sonra da kışlaklardalar. Kışladıkları yerde ilaçlamak, yok etmek yöntemlerden biri olabilir" diye konuştu.

DHA