Hukuksuzca yıkılan evi için 1.5 yıldır direniyor: İstanbul'un ortasında insanlık ayıbı

Haber: İrem Yıldırım - Ali Isıyel
Kamera-Kurgu: Hazal Güven

İstanbul'un Çekmeköy ilçesinde, bir buçuk yıldır bir insanlık dramı yaşanıyor. Para ve rant hırsı için kimin ocağını söndürdüğüne bile bakmadan imza atan yöneticiler, polis ve zabıta baskısı, belediye başkanlarına baskı yapan müteahhitler el birliğiyle bir avuç yoksul insanın barınma ve yaşama hakkını elinden almaya çalışıyor.

Yaşanan olaylardan sonra geriye kalan son direnişçi 36 yaşındaki Suna Duman ise bu süreçte yaşadığı zorlukları boğazı düğümlenerek ama direnen insanın haklı gururuyla dimdik bir şekilde anlattı.

2018 yılının ocak ayında, dere bandı ıslah çalışması yapılacağına dair tebligat alan Farabi Sokak sakinleri, İBB'de hâlen mesken müdürlüğü görevini yürüten Abdülkadir Yılmaz ile görüşmelere başladı. Şubat ayı sonunda görüşmeler sonuçsuz kalınca Farabi Sokak sakinleri İdare Mahkemesinde dava açtı.

Polis, belediye ve müteahhit üçgeni

Bu sırada evlerinin yıkımı için zabıta, polis, belediye ve müteahhitlerin baskı ve tehditleriyle karşı karşıya kalan gecekondu sakinlerinin, 50 bin lira peşinat ödemeleri koşuluyla, 180 bin ila 200 bin lirayı yıllarca sürecek taksitlere bölerek Pendik Dolayoba'da 'tahsis' edilecek evlere yerleştirilmeleri istendi. Bir kısım gecekondu sakini bu teklifi kabul ederken, bir kısım ise buna "Burası bizim evimiz, buradan bizi çıkartıp para ödeterek başka yere yerleştiremezsiniz" diyerek karşı çıktı.

İlk olarak 2 Nisan 2018 tarihinde 3 gecekondunun yıkımı gerçekleşti. Bu arada AKP Milletvekili ve TBMM Çevre Komisyonu üyesi Erol Kaya ile görüşmeler başladı. Erol Kaya, gecekondu sakinlerinden dava açanların evlerinin hiçbir şekilde yıkılmayacağına dair sözler verdi.

Ancak, yürütmeyi durdurma kararına ve İmar Barışı kapsamında alınan Yapı Kayıt Belgesine rağmen, 2 Ağustos 2018'de aralarında Suna Duman'ın gecekondusunun da bulunduğu 3 gecekondu daha yıkıldı. Bu yıkımdan sonra sokaktaki 16 gecekondudan geriye 10 gecekondu kaldı. Olayın tüm bu ironisine ek olarak, Suna Duman'ın evi yıkılırken Kalemkuş İnşaat, yıkılan evlerin 10 metre ötesinde bina yapımına başladı.

AKP milletvekilinin "Yıkım yapılamaz" sözü üzerine yıkım gerçekleşti

2 Ağustos'ta gerçekleşen yıkım esnasında, evleri yıkılan insanlar AKP Milletvekili ve harita mühendisi Osman Boyraz'ı aradı. Ancak Boyraz aramaya yanıt vermedi ve bunun üzerine yıkımın durdurulması için gecekondu sakinleri evlerinin çatılarına çıkarak mücadele etmeye başladı. Çatıya çıkanlar, polis ve zabıta tarafından çatıdan indirilerek ekip otosuna alındı. Aralarında Suna Duman'ın 56 yaşındaki kalp hastası annesi Naciye Hanım'ın da bulunduğu ve yıkım sırasında evlerinde bulunan insanlar ise evden polis zoruyla, sürüklenerek çıkartıldı.

Arbede esnasında Osman Boyraz tekrar arandı, bu kez telefonunu açan Boyraz "Yıkım yapılamaz" diyerek telefonu kapattı ancak yıkım yine de gerçekleşti.

Kurduğu çadır ve konteyner belediyenin şikâyeti üzerine kaldırıldı

Yıkım sonrası evinin olduğu bölgeye çadır kuran Suna Duman, burada iki buçuk ay kaldıktan sonra Çekmeköy Belediyesinin şikâyeti üzerine zabıtalar tarafından çadırının kaldırılmasıyla tekrar sokakta kaldı. Haber platformlarında bu olayın yer alması üzerine bir iş insanı Suna Duman'a aynı gün bir konteyner tahsis etti. Konteynerin çadırın bulunduğu alana yerleştirilmesi sürecinde de belediye tarafından zorluk çıkartıldı ancak sonrasında konteyner yerleştirildi.

Konteynerin gelmesinden 25 gün sonra, yine Çekmeköy Belediyesinin şikâyeti üzerine konteyner zabıtalar tarafından kaldırıldı. Bunun üzerine Suna Duman, yıkılan evinin tahtalarını kullanarak kendine derme çatma bir kulübe yaptı. Duman, 27 Ekim 2018 tarihinden bu yana aradan kış da geçmesine rağmen bu kulübede yaşamaya devam ediyor.

Süreç boyunca gelen taciz ve tehditler

Süreç boyunca çeşitli taciz ve tehditlere maruz kaldığını belirten Duman, gece yarısı evinin önünde gezen adamlardan ve kendini polis olarak tanıtan ancak kimlik göstermeyen silahlı adamların kendisiyle görüşmeye geldiğinden bahsetti.

Kalemkuş İnşaat'ın işlerinde çalıştığı iddia edilen kişiler, Onur Kalemkuş tarafından gönderildiklerini söyleyerek Suna Duman'ın çadırına izinsiz bir şekilde gece girdiler. Daha sonra Onur Kalemkuş'un bu kişileri, onun ismini kullandıkları için susturduğu iddia edildi.

Suna Duman, silahlı adamların da kendisiyle görüşmeye geldiğini, "Sivil polis olarak kendini tanıtan silahlı adamlar geldi. Ancak kimliklerini sormam üzerine kimliklerini göstermeden çekip gittiler. Daha sonra bu kişilerin AKP Çekmeköy Belediye Meclisi üyeleri olduğunu duyduk" sözleriyle anlattı.

Bütün bu olaylar olurken; hâlen İBB'de mesken müdürlüğü görevini yürüten Abdülkadir Yılmaz ve hâlen İBB'de Emlak Yönetim Daire Başkanı görevinde bulunan İrşadi Akbaş, bütün bu yıkım olaylarının kendileriyle ilgili olmadığını, İSKİ'nin işi olduğunu iddia ediyor. İSKİ ise topu belediyeye atıyor.

Ciddiye almadılar

Evlerinin yıkımından önceki süreçte belediyede yetkili kişilere durumlarını anlatmak için gidip gelen bu ailelerin karşılaştığı tutum ise ciddiye alınmamak oldu. Suna Duman'ın anlattığına göre; görüşmelere avukatları ile giden aileler, Mesken Müdürü Abdülkadir Yılmaz'a dilekçeleri verdiğinde dilekçeler önlerine atılmış. Hatta Yılmaz, "Bunlardan bir şey çıkmayacak, o evler yıkılacak. Boşuna uğraşıyorsunuz" diyerek yargısız infazın hâlihazırda yapılmış olduğunu da itiraf eder nitelikte cümleler kurmuş.

"O evleri yıktırmam" diyen belediye başkanına yıkımdan sonra ulaşılamadı

Çekmeköy Belediye Başkanı Ahmet Poyraz'ın evler yıkılmadan önce "O evleri yıktırmam" dediğini söyleyen Suna Duman, yıkımdan sonraki süreçte Ahmet Poyraz'a ulaşamadığını ifade etti. Bunun üzerine Suna Duman, Çekmeköy Belediyesi önünde bir eylem yaptığını ve sesini duyurmaya çalıştığını ifade etti. Çekmeköy Belediyesinin önünde eylem yaparken Ahmet Poyraz'ın da orada olduğunu söyleyen Suna Duman, elindeki tabletten izlediğini ama yanına gelmediğini belirtti.

Dava süreci

Yerel seçimler öncesi CHP İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu da dahil olmak üzere CHP'li birçok kişiyle görüşmeler yapıldı. CHP Çekmeköy Belediye Meclis üyesi Murat Ciraf geçtiğimiz günlerde Suna Duman'ı yeniden ziyaret etti.

Pendik'te ailesinin taşındığı ancak 196 bin liralık ücreti ödeyemedikleri için tahliye kararı verilen evden çıkarılmalarını ise CHP İBB Meclisi Grup Sözcüsü Tarık Balyalı engelledi.

13 Kasım 2019 tarihinde İBB Emlak İstimlak Daire Başkanlığına, avukatları aracılığıyla hukuksuz bir şekilde tahliye edilmek istendiklerine dair dilekçe verdiler ve üzerinden daha bir hafta geçmeden hem tahliye kararına itirazlarına hem de ana davadaki itirazlarına mahkemeden ret kararı geldi.

Güncel durum

Suna Duman'ın evine röportaj için gittiğimizde, dere bandı ıslah çalışması bahanesiyle evinin bulunduğu alanın açıldığı rantın büyüklüğü karşısında gözlerimize inanamadık. Dereye yakın olduğu için yıkılan evlerden dereye daha yakın alanda gittiğimiz gün yeni bir binanın yapımı için çalışma başladı. Çekim yaptığımız süre boyunca arkada çalışan iş makinelerini görmek mümkün.