Mustafa K. Erdemol
Vatikan’da sıcak günler
Yeni Papa kim olur?
Çok yansımadı medyaya ama Vatikan’da kazan kaynıyor. Papa Francis’in geçen hafta apar topar hastaneye kaldırılmasının nedeninin önemli olmayan bir sağlık sorunu olduğu ortaya çıkınca biraz durulur gibi oldu ama Papa’nın istifa edebileceği söylentileri kardinalleri heyecanlandırmaya devam ediyor.
Reuters Mart ayında Papa seçilişinin onuncu yıldönümünü kutlayan Francis’in, "kendisini devirmeyi başaramayan, şimdi bir yol ayrımında olan muhafazakâr muhalefeti geride bırakarak, önde gelen iki muhalif liderin ölümünün ardından yeni bir yön arayışına girdiğini” yazdığına göre durum hayli ciddi. (Bkn: As Francis marks 10 years as Pope, conservatives confront post-Benedict era | Reuters).
Geçen Aralık ayında, Eski Papa 16. Benedikt ölmüştü. Onun hemen ardından Avustralyalı Kardinal George Pell de aniden ölünce, kilisenin muhafazakar kanadı, tam da Papa Francis’in halefi kim olacak tartışmalarının sürdüğü bir dönemde iki önemli liderini kaybetmiş oldu. Ancak özellikle Benedikt’in ölümü Katolik Kilisesi’ndeki bölünmeleri derinleştirebilecek gibi görünüyor. Benedikt’in (600 yıl sonra) istifa eden ilk Papa olduğu da anımsanırsa bunun Papa Francis’in de istifasının önünü açabilecek örnek olarak görülebileceği de anlaşılabilir.
İstifa konusu son zamanlarda dillendirilmeye başlandı bir hayli. İngiliz The Guardian gazetesi, 86 yaşındaki Francis'in "fiziksel olarak zaten zayıf olduğunu" kaydederek "Gençken akciğerinin bir kısmını kaybetti, 2021'de bağırsak ameliyatı geçirdi, Mayıs ayından bu yana toplum içinde tekerlekli sandalye kullanıyor" diye yazdı.(Bkn It’s a papal version of Succession: at Benedict XVI’s funeral, the plotting will begin | Catherine Pepinster | The Guardian)
Papa Francis kısa süre önce tekerlekli sandalyenin bir papa için sorun olmadığını açıklamıştı bilindiği gibi. Ama Vatikan Dışişleri Bakanlığı’na iş göremez hale gelirse kabul edilebilecek imzalı bir istifa mektubu sunduğu da ileri sürüldü Francis’in. Katolik dünyadan verdiği haberlerle bilinen La Croix International'ın genel yayın yönetmeni Robert Mickens gibi kimileri de Francis'in bu yılın başlarında istifa etmesinin beklendiğini söylüyor.
Gözde adaylar: Macar ile Filipinli
Papa’nın sanıldığı/beklendiği gibi istifa etmesi durumunda papalığa kimin getirileceği konusunda hayli tartışma var ama özellikle iki isim öne çıkıyor aday olarak.
Catholic Herald gazetesine göre bu isimlerden ilki, "Avrupa kültür savaşının ön cephesinde yer alan bir ülkeden gelen muhafazakâr bir kanon hukuku uzmanı Macaristan Kardinali Peter Erdő, diğeri de "Kilise'nin değişen demografisi göz önüne alındığında liberaller tarafından selamlanacak Filipinler Kardinali Luis Antonio Tagle”. (Bkn: Erdő vs. Tagle: the battle to be the next Pope - Catholic Herald)
Bahis şirketleri için çok uygun bir gelişme olduğu açık tüm bunların. Ünlü bahis şirketi OLBG'nin son oranlarına göre Kardinal Tagle 7/1 ile Francis'in yerine geçecek favori isim olarak gösterilirken, Kanadalı Kardinal Marc Ouellet 8/1 ile Kardinal Erdő'nün hemen arkasında yer alıyor.
Seçim nasıl yapılıyor?
Yeni Papa'nın seçileceği konseyde oy kullanma hakkına sahip olan 80 yaşın altındaki 132 kardinalin 83'ü Francis tarafından atanmıştı. Ayrıca, çoğunluğu kıdemli muhafazakâr kardinallerden oluşan yaklaşık bir düzine kardinal de bu yıl oy kullanma hakkını kaybedecek. Dolayısıyla seçilecek yeni Papa, aslında Francis tarafından belirlenecek demektir bu. Hatta Francis'in halefini seçecek organın yapısı üzerinde artan etkisinin bir işareti olarak, bahisçiler bir sonraki papanın papalık ismini Francis II olarak alma olasılığının yüksek olduğunu bile tahmin ediyor. Francis, sağlığı birkaç yıl daha dayanmasına yol açarsa daha fazla seçmen atayabilir, bu da halefinin kendi vizyonunu paylaşan biri olma şansını artırabilir haliyle.
Tabii tüm bunlar bir varsayım. Çünkü Muhafazakâr Catholic Culture web sitesinde Dr. Jeff Mirus’un dediği gibi “Papalık seçimleri hiçbir zaman siyasi seçimlerde olduğu gibi öngörülebilir olmamıştır". (Bkn: The next pope’s dilemma—and ours | Catholic Culture)
Ama Vatikan’da şu sıralar rekabet aldı başını gidiyor.