Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi dördüncü yılını doldurdu.

Türkiye’deki bu sistemin dünyada bir örneği yok.

Başkanlık sistemi demek de mümkün değil.

Başkanlık sistemleri sert kuvvetler ayrılığına dayanır.

Çok sıkı parlamento ve yargı denetimi vardır.

Türkiye’deki cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde ise kuvvetler ayrılığı ilkesi fiilen kaldırılmış durumda.

Bütün yetkileri elinde toplamış olan Cumhurbaşkanı üzerinde hiçbir denetim yok.

Ne parlamento denetimi var, ne yargı denetimi var, ne medya denetimi var.

Yürütme organının bütün yetkilerini elinde bulunduran Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tek karar verici konumunda.

Her konuda Cumhurbaşkanı’nın tek başına karar verebildiği ve hiçbir denetim mekanizmasının çalışmadığı cumhurbaşkanlığı –hükümet sistemi Türkiye için daha mı iyi oldu?

Hayır. Tam aksine, her şey daha kötüye gitti.

Kötüye gitmeye de devam ediyor.

Türkiye bugün cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçtiği 2018 yılından çok daha kötü durumda.

Hangi alana bakarsanız bakın.

CHP Adana Milletvekili Burhanettin Bulut “Tek Adam Rejiminin 4. Yılı Raporu” hazırladı. Bu raporda Türkiye’nin temel alanlardaki makro göstergelerini karşılaştırdı. 2018 yılına baktığınızda göstergelerin tamamı 2022 yılında çok daha kötü.

Bulut’un hazırladığı ve Cumhuriyet’in haberleştirdiği rapora göre enflasyonun nereden nereye geldiğine bakalım.

2018 yılında yüzde 20,3 iken 2022 yılında TÜİK rakamıyla yıllık yüzde 78.85’e çıktı. Türkiye hayat pahalılığında Venezuela, Sudan, iflas etmiş Lübnan, savaştaki Suriye, Zimbabve’nin ardından dünyada altıncı sırada.

Türkiye 2018’de dünyanın en büyük 17. ekonomisi. 2021 sonu itibarıyla 21. sıraya düşmüş durumda. 2018 yılında 891.8 milyar dolar olan milli gelir 793 milyar dolara geriledi. Milli gelir, 98 milyar dolar kayba uğradı.

2018 yılında kişi başı milli gelir 10 bin 694 dolarken 2021 yılında 9 bin 374 dolara indi. Merkez Bankası, borçlar düşüldükten sonra net 36 milyar dolar rezerve sahipken, bu rakam tek adam rejiminin ardından eksi 54.5 milyar dolara gerilemiş durumda.

2018 Haziran ayında 1 dolar 4.60 liraydı, bugün 17.21 lira. 1 Avro 5.35 liraydı bugün 17.56 lira.

2018 yılında benzinin litresi 6.24 liraydı, bugün 25.32 lira. Motorinin litresi 5.69’dı bugün 24.74 lira.

2018 yılında 200 gram ekmek 1 liraydı, bugün 4 lira.

2018 yılında bir kilo kuşbaşı et 58 liraydı, bugün136 lira.

2018 sonunda Hazine’nin iç ve dış borçları toplam üçe katlandı. İç ve dış borç toplamı 2018 yılında 1 trilyon 67 milyar 115 milyon liraydı, bugün 3 trilyon 363 milyar 604 milyon lira. Vatandaşların 2018 Haziran ayı itibariyle bankalara olan borcu 526 milyar liraydı, bugün 1 trilyon 284 milyar lira.

İyiye giden bir gösterge var mı?

Yok.

Ayrıca Türkiye sadece ekonomide kötüye gitmedi.

İnsan hakları, ifade ve basın özgürlüğü, demokrasi, laiklik, kadın-erkek eşitliği alanlarında eski Türkiye’den çok daha kötü durumda.

Seçmenin verdiği yetkinin etkisi dört yılda böyle oldu.