Dünyanın en akıllı kişisi olduğuna çok inanmış olsa da Donald Trump’ın özellikle Çin’i hedef alan vergi düzenlemesi ters tepeceğe benziyor. Bizdeki kimi şaşkınların küreselleşmenin sonunu getireceğini sandıkları için pek övdükleri Trump'ın hayalleri suya düşebilir. Dün kendisine karşı çıkmayan ülkelere 90 gün süre vererek gümrük tarifeleri konusunda ciddi bir geri adım da attı zaten.
Küreselleşmenin sonu gelsin tabii ama Çin Devlet Başkanı Şi Cin Ping’in aralarında BMW ile AstraZeneca’nın da bulunduğu 40 çokuluslu şirketin liderleriyle toplantı yapmasına bakılırsa pek de sonu gelecek gibi görünmüyor. Şi, Çin'de son birkaç yıldır düşen yabancı yatırımları arttırmaya, Trump'ın birçok Çin malına uyguladığı gümrük vergilerini dengeleyecek yeni ilişkiler kurmaya çalışıyor uzun zamandır. Bu çabalarını hızlandırdığını söylemeye gerek yok.
Sözkonusu toplantı 28 Mart’t a yapıldı, biliyorsunuz. Şi burada “pazara erişimi iyileştirme sözü” verdi görüştüğü liderlere, Çin hükümeti ile aralarındaki iletişim hatlarının açık olduğunu da vurgulayarak. Çin ekonomisi bu yılın başlarında beklenenden daha iyi durumda seyretti. Dolayısıyla Trump’a karşı bir tutum alması daha kolay. Ülkenin sanayi üretimi Ocak ile Şubat’ta yüzde 5,9 oranında arttı. Kredi büyümesi de toparlanıyor, bu da Çin’de işletmelerin büyüyor olduğunun işareti. Tüketici harcamalarını gösteren önemli bir ekonomik gösterge olan perakende satışlar da bu yılın Ocak ile Şubat aylarında geçen yıla kıyasla yüzde 4'e varan oranlarda artış gösterdi.
Çin, yıllarca altyapı, imalat, emlak piyasasındaki ekonomik sektörleri canlandırmak için ucuz kredilere, sübvansiyonlara bel bağlamıştı. O dönemler artık geride kaldı. Çin çok mal üreten bür ülke. Bunları satabileceği bir pazar olarak görüyordu batıyı. Ancak Trump’ın son kararı nedeniyle Çin mallarının tüketimi düşecek muhtemelen. Eğer örneğin AB de Trump’ın yaptığı gibi kararlar alırsa Çin’in batıdaki stışlara olan umudu gerçekleşmeyebilir.
O zaman satışları arttırması için iç tüketimi teşvik etmesi gerekecek Çin’in.Bunun bir takım zorlukları var. Tüketici güvenini arttıracak girişimler yapması gerekiyor kesinlikle. Çin Eylül 2024'te bir teşvik paketi hazırlamıştı. Daha fazlasını yapacak şimdi. Çin Başbakanı Li Qiang, Mart 2025 başında, 2025 yılı için iç tüketimi güçlü bir şekilde artırmaya yönelik bir “özel eylem planı” sözü vermişti. Bunlar piyasa durgunluğunun iyileşmesine yardımcı oldu tabii.
Çin, üretimde “taklit eden” bir ülke malum. ABD Çin'in yarı iletken, yapay zeka teknolojilerine erişimine kısıtlamalar getirmeye karar verdiğinde Çin'in zorlanacağı sanılıyordu. Ancak bu kısıtlamalara rağmen Çin, bu yılın başlarında tanıtılan DeepSeek ile kendine ait son derece yetenekli bir yapay zeka modeli geliştirmeyi başardı. Bu yapay zeka devrimi maliyetleri düşürebilir. Bu da finans sektöründe verimliliğin artacağı anlamına geliyor.
Trump giderek daha korumacı tutumlar sergilerken Çin tam tersini yapıyor. Trump'ın gümrük tarifeleri konusundaki olumsuz tutumu Pekin’in daha fazla ülkeyi Çin’de iş yapmaya çağırmasına yol açabilir. Çağrıya olumlu uanıt gelme ihtimali de hayli yüksek.
Girdiği anlamsız ticaret savaşıyla Çin’I zayıf düşürmeye çalışırken ülkesini Çin karşısında dezavantajlı duruma düşürebilir Trump.
Yani bir deli olarak attığı taşın peşinden kuyuyu boylayabilir ABD Başkanı.
İyi de olur.
Kimse de üzülmez.
Şaşkın Türk nasyonalsosyalistlerinden başka tabii.
