Olcay Aydilek
Akkuyu'da Nükleer Çatlak Bilmecesi
Rus Rosatom'un Mersin-Akkuyu'da inşa ettiği nükleer santralda, 27 Nisan'da gerçekleştirilen törenle yakıt teslimi yapıldı. Törene, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin video konferans yöntemiyle katıldı.
Akkuyu, ilk nükleer yakıtını alarak “nükleer tesis” kimliği ve statüsü kazandı. Akkuyu’da, bundan böyle özel önlemler devreye girecek.
Santral, her biri bin 200 megavat güce sahip 4 üniteden ya da reaktörden oluşuyor. İlk ünitenin, 2025 yılında işletmeye alınması hedefleniyor. Diğer üniteler de birer yıl arayla hizmete girecek.
Şimdi, 2018 yılına geri dönelim. Santralın temel betonunda meydana gelen çatlakları ve daha da önemlisi danışmanlık şirketinin bu konuya ilişkin yaklaşımına bakalım.
Enerji ve Çevre uzmanı Dr. Kürşad Tosun... Tosun, 2014'ten Kasım 2019'a dek Akkuyu Nükleer AŞ Lisanslama ve Kamu Kurumları ile İlişkiler Direktörü olarak çalıştı. Tosun, bu dönemde yaşananların tanığı...
Tosun, Akkuyu'nun birinci ünitesinin temel betonunda 2018 yılında çatlak saptandığını belirterek, "Türkiye Atom Enerjisi Kurumu'nun (TAEK) nükleer mevzuata göre inşaatın üçüncü taraf bir şirket tarafından denetlenmesi gerekiyor. Bu işi o dönemde Ankara merkezli bir danışmanlık şirketi yerine getiriyordu.
Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK), şimdiki adıyla Nükleer Düzenleme Kurumu ile istişareler yapıldı, tamirle ilgili yöntem önerildi. TAEK, önerilen yöntemi kabul etti ve bu yöntem uygulanarak çatlağa müdahale edildi" diye konuştu.
Birinci ünitenin temel betonunun bazı bölümlerinin kırıldığını kaydeden Tosun, "Çatlak yerlerden kırılıp yeniden yapılanlar da oldu. Tamir edilenler de var" dedi.
NEDEN OLUŞTU?
Temel betonunda çatlak oluşmasının nedenine ilişkin de Tosun, "İnşaatta kullanılacak betonun üretimi ile ilgili bir formül var. O formülle betonun üretilmesi ve uygulanması gerekiyor. O dönemde Rus şirket, Rusya şartlarına, Rusya'nın iklim koşullarına uygun formüllerle beton üretti. Beton, Silifke gibi sıcak bir iklime çok uygun olmadı. Beton atıldıktan sonra çatlak oluştu. O dönemde bunlar da istişare edildi" diye konuştu.
İKİNCİ ÇATLAK
Temel betonunda ikinci bir çatlak olayının daha yaşandığını anlatan Tosun, "O dönemdeki TAEK'in kabul ettiği şekilde orada da tamiratlar yapıldı ve inşaata devam edildi" dedi.
ERSİS DANIŞMANLIK NE YAPTI?
Ersis Danışmanlık, santralın ilk ünitesinin temel betonunda oluşan çatlak ve çatlağın giderilmesine ilişkin işlemlere "uygun" raporu verdi mi? Bu soru son derece kritik...
Güvenilir kaynaklara göre söz konusu danışmanlık şirketi, çatlakla ilgili işlemlere "uygun" raporu vermedi.
Bunun üzerine Akkuyu Nükleer AŞ, bir grup akademisyenden "görüş" istedi. Akademisyen görüşleri raporlaştırıldı ve TAEK'e sunuldu. İddiaya göre o dönemde TAEK, akademisyenlerin görüşlerini "uygun" gördü. İnşaat süreci devam etti.
Akkuyu'ya yakın markajda tutmayı sürdüreceğiz...