Suriye’de Esad rejiminin kontrolü altındaki Duma'ya hafta sonu düzenlediği hava saldırısında kimyasal silah kullanıldığı şüphesinin yol açtığı gerilim yükseliyor. Moskova’nın ılımlı açıklamalarına karşın ABD Başkanı'nın önceki gün Suriye ile ilgili ‘24 ila 48 saat içinde büyük bir karar alınacağı’ sözleri ve Latin Amerika ziyaretini iptali harekât ihtimalini artırdı.

Suriye’de Esad rejiminin kontrolü altındaki Duma'ya hafta sonu düzenlediği hava saldırısında kimyasal silah kullanıldığı şüphesinin yol açtığı gerilim yükseliyor. Moskova’nın ılımlı açıklamalarına karşın ABD Başkanı'nın önceki gün Suriye ile ilgili ‘24 ila 48 saat içinde büyük bir karar alınacağı’ sözleri ve Latin Amerika ziyaretini iptali harekât ihtimalini artırdı.

EN az 80 kişinin hayatını kaybettiği Duma’da kimyasal gaz saldırısı gündemiyle toplanan ve gergin geçen Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) oturumunu ABD Başkanı Donald Trump ile Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un telefon görüşmesi izledi. Beyaz Saray, “Trump ile Macron, 7 Nisan’da Suriye’deki acımasız kimyasal silah saldırısına nasıl karşılık verileceğine ilişkin koordinasyonu ele aldı" açıklaması yapıldı. Ayrıca Trump, “Suriye’ye ABD’nin yanıtını izlemek” için Latin Amerika’ya yapmayı planladığı ziyareti erteledi. Beyaz Saray, Trump'ın bu kararı yeni Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton'un tavsiyesiyle aldığını duyurdu. Savunma Bakanı Jim Mattis de de seyahatlerini erteledi.

"LONDRA DESTEK VEREBİLİR"

Suriye rejimine yönelik ABD’nin planladığı saldırıya İngiltere’nin de destek verebileceği öne sürüldü. İngiliz Daily Mail gazetesinin haberine göre İngiliz bakanlar, askeri sorumlulara geniş çaplı bir operasyon planlamaları için talimat verdi. Habere göre saldırıda İngiltere’nin Güney Kıbrıs’taki hava üsleri kullanılabilir. Bu gelişmelerin ardından İngiltere Başbakanlık ofisi, Başbakan Theresa May'in dün Trump ve Macron'la telefon görüşmesi gerçekleştirdiğini duyurdu. Açıklamada, bu ülkelerin Suriye'deki kimyasal saldırının arkasındakilerden hesap sormaya kararlı olduğu ifade edildi. Ancak May, sabah saatlerinde, ABD'nin olası müdahalesine İngiltere'nin katılıp katılmayacağına ilişkin bir soruyu yanıtsız bırakmıştı.

ABD Başkanı Trump, Twitter hesabından üst düzey askeri yetkililerle önceki gün Beyaz Saray’da yaptığı Duma toplantısı sonrası çekilen bir fotoğrafı paylaştı. Trump, mesajında, “Amerika’nın ordusu, dünya tarihinin en BÜYÜK savaş gücü” ifadesini kullandı.

"HEDEF KİMYASAL TESİSLER"

Fransa lideri Macron ise dün Paris'te Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'la kameraların karşısına geçti. Trump ve May'le görüşmesinin ardından konuşan Macron, "Ortaklarımızla, bilhassa İngiltere ve Amerika, teknik ve stratejik bilgiler paylaşmayı sürdüreceğiz ve önümüzdeki günlerde kararımızı açıklayacağız" dedi. Macron, "olası harekâtta Suriye'nin müttefiklerini vurmayacaklarını, Şam rejiminin kimyasal tesislerini hedef alacaklarını" ifade etti.

RUSYA'DAN ILIMLI MESAJLAR

ABD ile Rusya arasında tansiyon yükselirken, Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Bogdanov gerilimi düşürmeye yönelik açıklama yaptı. “Rusya ile ABD Suriye’de çatışır mı” sorusuna Bogdanov, “Bence böyle bir duruma gelinmez. Sağduyunun çılgınlığın üstesinden geleceğini düşünmek istiyorum” dedi. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov da ABD ve müttefiklerinin konuya klişelerle yaklaştığını söyleyerek, “Ancak biz Rusya olarak soruna masada çözüm bulunması için çaba sarf etmeye devam edeceğiz” dedi.

"OPCW İNCELEMELİ"

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Doğu Guta’daki Duma ilçesinin Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü (OPCW) uzmanlarına açılması için BMGK’ye tasarı sunacaklarını bildirdi. Lavrov, örgütün yükümlülüklerini yerine getirmesi, araştırmaları yerinde yapması, gereken örnekleri uygun laboratuvarlarda incelemesi ve bunun güvenliğinin sağlanması gerektiğini belirtti. Esad rejimi de OPCW’yi incelemeler için Duma’ya dün resmen davet etti. OPCW ise bir heyetin kısa süre içinde bölgeye gönderileceğini duyurdu.

YENİ BİR ŞEY YOK

Rusya, Birleşmiş Millet Güvenlik Konseyi’nde (BMGK) ABD tarafından hazırlanan ve Duma’daki saldırıya ilişkin soruşturulma başlatılmasını öngören karar tasarısını veto etti. BMGK’nın 12 üyesi tasarıya destek verirken, Bolivya, Moskova'nın yanında yer aldı, Çin ise çekimser kaldı. Rusya’nın inceleme için uzmanlardan oluşan bir heyet kurulması yönündeki tasarısı da 7 lehte oy aldığı için kabul edilmedi. BMGK’da bir tasarının kabulu için 15 üyeden en az 9’unun lehte oyu ve BM daimi üyeleri olan Rusya, Çin, Fransa, İngiltere ve ABD’nin oybirliği gerekiyor.

TAHRAN'DAN YANIT

İran’nın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in yardımcısı Ali Ekber Velayeti, İsrail’in Suriye’deki T-4 Hava Üssü’ne önceki gün yaptığı ve İranlı askerlerin ölmesine neden olduğu saldırının “yanıtsız kalmayacağını” söyledi. Velayeti, bu açıklamayı dün Suriye’nin başkenti Şam’a ziyareti sırasında yaptı. İran devlet televizyonunun haberine göre saldırıda 7 İranlı asker hayatını kaybetti.

ESAD ÖNLEM ALIYOR 

Amerikalı yetkililer, Suriye’de yaşanan olası zehirli gaz saldırısına çokuluslu bir karşılık verilmesi ihtimalini değerlendirdiklerini, uzmanlar da ülkede böyle bir misillemeye hedef olabilecek bazı önemli tesisler bulunduğunu söylüyor. Amerikan AP ajansı da, dün Suriye hükümeti ve müttefiklerinin ülkedeki askeri üslerde alarm durumuna geçtiğini aktardı. Ajans, İran askerleri ve Hizbullah üyelerinin Irak sınırındaki Bukemal kentinden ayrıldığını da aktardı. Suriye Devlet Başkanı Esad'ın Şam'daki sarayının da Rus Pantsir savunma füzeleriyle koruma altına alındığı öne sürülüyor. Olası askeri operasyon ve hedeflere dair değerlendirmeler şöyle:

- Amerikan Foreign Policy dergisine konuşan “Center for a New American Security” adlı düşünce kuruluşundan uzman Nicholas Heras, “Esad hükümetine yeterince zarar vermek için ABD daha geniş bir hedef listesini vurmak zorunda. Bu, Esad’ın askeri yeteneğini önemli ölçüde felç edecektir” dedi.

- Reuters ajansının aktardığına göre uzmanlar, Suriye Mi-8 helikopterlerine ev sahipliği yapan Dumayr Üssü’ne işaret etti. Sosyal medyada bu üssün Duma’ya son saldırıda kullanıldığı yaygın olarak belirtilmişti.

- Rus hava gücünün konuşlu olduğu Hmeymim Hava Üssü ile Rus Tartus Deniz Üsleri rejim ve müttefiklerinin en önemli askeri üsleri olarak niteleniyor. Amerikan Fox News,   Amerikan USS Harry Truman uçak gemisi ve yedi savaş gemisinin Akdeniz'de konuşlandırıldığını bildirdi. Bölgede güdümlü füze destroyeri USS Donald Cook da bulunuyor.