NURCAN ÇALIŞKAN 

Türkiye'nin Ege ve Akdeniz sahillerinde birçok ilde 7 gündür devam eden yangınlar bölgede yaşayan tüm canlıları etkiledi. 8 kişinin yaşamını yitirdiği yangınlarda çok sayıda hayvan da can verdi. Hele ki yangından büyükbaş hayvanlarını kaçırmak isteyen köylünün 'gitme' yakarışları izleyenleri derinden etkilemişti.

Bölgede tüm canlar için gönüllü olarak bulunan sivil toplum örgütleri ve yöre halkının yaralarını sarmak için büyük bir özveriyle çalışıyor. 

Türkiye'nin tam teçhizatlı ilk sahra hastanesi

Manavgat'taki büyük yangında özellikle hayvancılık yapılan köylerdeki büyükbaş ve küçükbaşların bazıları öldü, birçoğu da yaralandı. Büyük bir özveriyle yangında yaralanan hayvanlar için ücretsiz tedavi sunan Hayvan Hakları Federasyonu (HAYTAP), bölgedeki hizmetlerini daha da kuvvetlendirdi. HAYTAP, Manavgat merkeze, Türkiye'de ilk defa tam teçhizatlı sahra hastanesini kurdu. Hastanede yangında yaralanan koyun, kaplumbağa, güvercin, tavuk, kedi ve köpek gibi tüm hayvanlara müdahale ediliyor. Yangında yanan veya dumandan etkilenen hayvanlara ilk müdahalenin yapıldığı hastanede, ameliyat ve yoğun bakım üniteleri de bulunuyor. 

Türkiye’nin dört bir yanını saran yangınlardan etkilenen hayvanları kurtarabilmek için görevliler, gönüllüler ve hayvan dernekleri canla başla mücadele ediyor.

Peki ya orman yangınında bir hayvan bulunduğunda nasıl hareket edilmeli, neler yapılmalı? Biz de bu konuda bir fayda sağlamak adına HAYTAP'ın uzman hekiminden hayvanlara uygulanacak ilk yardım bilgilerini öğrendik. 

Orman yangınında hayvan buldum, ne yapmalıyım? 

HAYTAP ekibinden Uzman Veteriner Hekim Özgür Erkan, orman yangını sırasında bir hayvan bulunursa şunların yapılmasını tavsiye etti: 

• Yangın bölgesinden uzaklaştırın: Orman yangının olduğu bölgede hayvana rastladıysak ve acil müdahale gerektiren bir durumdaysa; yangından ölmeden kurtulmuş vaziyette ve ateş yanıkları mevcutsa en öncelikli olarak yangın ortamından uzaklaştırmalıyız.
• Suni teneffüs: Gerekirse suni teneffüs yapmalıyız. Yangında akciğerler dumandan fazlasıyla etkileniyor ve broşlar tıkanıyor. Bu solunum yetmezliğini gidermek için suni teneffüs yapılabilir. 
• Yanık bölgesine su uygulaması: Gözle görülen yanıklara soğuk su uygulaması yapmalıyız. Özellikle yanıkların olduğu bölgeye uygulanmalı. Bu değil soğuk su. Hayvanları tamamen su ile yıkamak doğru değil.
• Yanık bölgeyi kapatın: Yanıkları olduğu için güneşten korumamız gerekiyor. Üzerine bir örtü örtmeliyiz, hatta bu örtünün ıslak olması daha iyi olabilir. 
• Hareketi kısıtlayın: Kutu ya da kafes gibi bir alana koyulabilir.
• Veteriner hekime ulaştırın: Tüm bunları ilk yardım olarak yaptıktan sonra en yakın veteriner hekime naklini saplamamız gerekiyor.
   

Yangınlarda en çok çiftlik hayvanları etkilendi

Türkiye genelinde çıkan yangınlara en çok köyler maruz kaldığını belirten Erkan yangından etkilenen hayvanlarla ilgili şu bilgileri paylaştı:

"Yangından en çok çiftlik hayvanları etkilendi. Yangın yerleşim yerlerine yaklaştıkça jandarma ve güvenlik güçleri köylüleri acil bir şekilde tahliye ettiler ve hayvanların o an tahliyesi mümkün olamadı. Ahırlarda kapalı ya da ateş çemberinin içinde kalan evcil hayvanlar ya orada can verdi ya da üçüncü derece yanıklara maruz kaldılar.

'Neredeyse arıcıların bütün kovanları gitti'

Büyükbaş hayvanların dışında kanatlı hayvanlar; tavuklar, horozlar, civcivler ile kediler, köpekler ve yaban hayatındaki; domuz, sincap, kaplumbağa, tavşan gibi hayvanlar etkilendi. Kuşlar en az etkilenen hayvanlar oldu. Kuşlar yangın bölgesinden kaçabildiler. Kuşların içinde yumurtası olan ve annelik içgüdüsüyle yavrusunu bırakıp gitmeyen kuşlar yangına maruz kaldı. Arılardan çok etkilendi. Neredeyse arıcıların bütün kovanları gitti. Çünkü arıların belli bir mesafede uçuş imkanları var. Yangın da çok büyük olduğu için kurtulma imkanları olmadı." 

^{_{Fotoğraflar: DHA - HAYTAP}}