Demirören'in Ziraat kredisi Sayıştay raporunda: Özkaynaklar yitirildi, zarar çok daha yüksek

Ziraat Bankası’ndan Doğan Medya Grubu’nu satın alması için Demirörenler’e verilen milyon dolarlık kredinin geri dönüşünde yaşanan kriz denetimler sonucu hazırlanan Sayıştay raporunda yer aldı.

“Müşteri sırrı” denilerek yanıtsız bırakılan kredinin akıbetine ilişkin raporda önemli tespitler yer aldı. “Yakın izleme” hesaplarında izlenen şirketin kredileri geri ödemesinde aksamalar olduğu ifade edilen rapora süreç şöyle yaşandı:

850 milyon dolar kredi

5 Nisan 2018 tarihinde şirkete 700 milyon ABD Doları şirket satın alma proje kredisi ve 100 milyon ABD Doları işletme kredisi olmak üzere toplam 800 milyon ABD Doları limit tahsis edildi. Tahsis edilen 700 milyon ABD Doları tutarındaki yatırım kredisi 6 Nisan 2018’de yüzde 6,5 faiz oranı ile 2 yıl anapara ödemesiz, anapara ödemesiz dönemde faiz ödemeli toplam 10 yıl vadeli olarak gerçek ve tüzel kişi ortakların garantörlüğü ve proje teminatları karşılığında kullandırıldı.

Sermaye artışı istendi

Ayrıca Yönetim Kurulu kararında krediye ilişkin teminatlar bölümünde banka tarafından uygun görülen şirketlerin sermayesinin azami 3 yıl içerisinde toplam 150 milyon ABD Doları tutarında nakden artırılması ve bu yönde gruptan taahhütname alınması da kararlaştırıldı.Bunun yapılmaması durumunda Yönetim Kurulunun uygun göreceği kişi ya da kişilerin şirkete ortak edileceği de kararlaştırıldı. Ancak sermaye artışı yapılmadığı gibi ortaklık da kurulmadı.

150 milyon dolar daha

BirGün'den Nurcan Gökdemir'in haberine göre, firmaya proje kredisi dışında kullandırılan işletme sermayesi kredilerinin limiti 2018 yılında alınan iki farklı Yönetim Kurulu kararıyla 250 milyon ABD Dolarına çıkarıldı. Bu kredilerin karşılığında 864 milyon TL değerli gayrimenkul ipoteği alındı.

25 Eylül 2019’da kredilerin bir yıl ödemesiz 10 yıl süreyle yapılandırılmasına, kullandırılan işletme sermayesi kredilerinin teminatında yer alan gayrimenkullerin bankaya devrine karar verildi ve şirketin limiti 850 milyon ABD Dolarına düşürüldü.

Arsa ve tarla niteliğindeki 321 milyon 749 bin dolar karşılığı 1 milyar 840 milyonTL karşılığı 22 gayrimenkul bankaya devredildi.

Kıymetsiz araziler

Ekspertiz raporlarında büyük çoğunluğunun alıcısı az veya satışınn zor olduğu belirtilen gayrimenkullerin önemli bir bölümü, konut alanı olarak belirlendi.

Banka tarafından devralınan bu gayrimenkuller önce satışa çıkarıldı sonra satıştan çekildi.

Golf sahası olarak kullanılan, toplam 8 parça arsa, aylık 250.000 TL+BSMV bedel üzerinden devralınan firmaya kiraya verildi.

Kur artışı uyarısı yapıldı

Banka tarafından hazırlanan 17 Mart 2021 tarihli Grup Analiz Raporunda şöyle denildi:

“Grubun satın alma ve aktif fonlamasında kullandığı yabancı para bazlı banka kredileri önemli ölçüde kambiyo zararına yol açmaktadır. Son yıllarda yabancı para kurunun yukarı yönlü ivmesi gelir tablosu dengesini oldukça olumsuz etkilemesi nedeniyle yüksek dönem zararları oluşmuştur. Banka ilişkileri ise genel anlamda çatı şirketin kullandığı kredi aktarımları ve reel sektör şirketlerinden kullanılan fonların etkinliğindedir. Grubun finansal ihtiyaçların artması nedeniyle söz konusu şirketlerden de önemli düzeyde borçlanılmıştır. Dönemler boyunca yüksek düzeyde oluşan kambiyo ve finansman giderleri sonrasında oluşan zararların etkisiyle özkaynaklar negatif seyretmektedir. Önümüzdeki süreçte kurun seyri kambiyo yapısına/nakit akışa yön vermekle birlikte finansman yükünün taşınamaz olduğu görülmektedir”

Sürdürülemez finansman yükü

Raporda, kredilerinin geri ödemelerinde yaşanan risk ortaya konulduğu gibi, sürdürülemez bir finansman yükünün olduğu tespiti yapıldığı da belirtildi.

Ayrıca aynı raporda, şirketin 2020 yıl sonu ititbarıyla 6,5 milyar TL negatif özsermaye ile çalıştığı belirtilerek, “Grup firmaları birlikte değerlendirildiğinde sözkonusu zararlar sonucu özkaynakların tamamı yitirildiği gibi, yabancı kaynaklara sirayet eden zararlar çok daha yüksek boyutlardadır” denildi.

Haziran 2021 itibarıyla şirketin bankada 827,7 milyon ABD Doları ve 930,6 milyon TL anapara, faiz ve komisyon riski bulunduğu belirtilerek şöyle denildi:

"Kredilerin teminatında gerçek ve tüzel kişilerin kefaletleri yanında, yaklaşık 864 milyon TL ekspertiz değerli gayrimenkuller üzerinde 1. dereceden ipotek, 2,5 milyar TL’lik marka rehni ve 50,8 milyon TL değerinde makine ve ekipman rehni vardır. Teminatların toplam değeri 3,4 milyar TL olup, 391,9 milyon ABD Doları karşılığı olup risk teminat dengesi yüzde 50’den düşük seviyededir.

Firmanın güncel memzuç riski iki bankada olmak üzere toplam 10,8 milyar TL olup, bankanın payı yüzde 71 seviyesindedir. Söz konusu kredileri 2019 yılında 1,8 milyar TL tutarındaki varlık borç takası ile birlikte yeniden yapılandırılmasına rağmen, Firmanın içinde bulunduğu sürdürülemez finansman yükü nedeniyle geri ödemelerinde aksama yaşanmaktadır”

Yakın izlemede

Grubun 9 Eylül 2020’de yeniden yapılandırma başvurusunda bulunduğu bildirilerek, “Denetim tarihi itibarıyla banka riski 7,7 milyar TL’ye ulaşan ve Bankanın 2020 yılı toplam yakın izlemedeki kredilerinin yüzde 19’unu oluşturan Firma kredisi, bir danışmanlık firması tarafından hazırlanan fizibilite raporu doğrultusunda, değerlendirilme sürecinde olup yakın izleme hesaplarında tutulmaktadır” denildi.

Halkın kamu bankalarının batık kredilerini ödeme zamanı geldi, pamuk eller cebe