Hani cebimizden 5 kuruş çıkmayacaktı! 44.5 milyar liralık yeni kara delik
Sözcü'den Erdoğan Süzer'in haberine göre, geçmediğimiz köprü ve tüneller, kullanmadığımız otoyollar ve gitmediğimiz hastaneler için bu yıl sonuna kadar cebimizden 7.4 milyar, 2021 yılı sonuna kadar ise tam 44 milyar 511 milyon lira çıkacak. Üstelik ödeme 2021'de bitmiyor. Şimdiden yıllık 15 milyar lirayı aşan garanti yükü, önümüzdeki 15-20 yıl boyunca vatandaşın cebinden çıkıp şirketlerin kasasına akmaya devam edecek. Daha da kötüsü, AKP vatandaşın kira ve benzeri küçük tutarlı sözleşmelerini zorla dövizden TL'ye çevirttiği halde müteahhitlere yapılan bu ödemeleri hala dövizle yaptığı için kara deliğin hangi boyutlara ulaşacağını kimse bilemiyor.
2017'DE 518 MİLYON LİRA SAPTI
SÖZCÜ, AKP yönetiminin kamuoyuna açıklamamak için hemen her yolu denediği Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) projelerinin 2017-2021 dönemindeki ödemelerini tek tek ortaya çıkardı. Cumhurbaşkanlığı 2019 Yılı Bütçe Teklifinin kalemlerine, kimi yerde “Hane halkına yapılan transferler” kimi yerde de ‘Hizmet bedeli' adı altında gizlenen garanti ödemeleri Türkiye ekonomisinin en büyük kara deliklerinden biri olmaya aday. Devletin resmi bütçe metinlerinde yer alan rakamlara göre, çok pahalı olduğu için çok az aracın geçtiği 3.Boğaz Köprüsü, Osmangazi Köprüsü ve bağlantı otoyolları ile Avrasya Tüneli ve henüz çok azı hizmete giren şehir hastanelerine 2017 yılında tam 1 milyar 314 milyon lira garanti ödemesi yapıldı. Devletin müteahhitlere garanti ettiği araç geçişi sayısı ve hasta sayısına ulaşılamadığı için ödenen bu para, 2017 bütçesi hazırlanırken 796 milyon lira olacağı tahmin ediliyordu. Ancak araç geçişinin tahminlerin altında kalması, devletin geçiş ücretlerinde indirip yapıp aradaki farkı da bütçeden ödemesi nedeniyle daha 1 yıllık dönemde 518 milyon liraya ulaştı.
2018'DE 6 MİLYARI AŞACAK
AKP kamu hastaneleri, iki köprü ve bağlantı otoyollarıyla Avrasya Tünelinden geçmeyen araçlar ve uğramayan hastalar için 2018 yılının tamamında müteahhitlere 4.9 milyar lira ödemeyi öngörüyordu. Ancak daha ilk 8 ayda, yani Ocak-Ağustos döneminde devletin kasasından çıkan para 4 milyar 50 milyon liraya ulaştı. Üstelik bu dönemde döviz kurundaki büyük artış da yaşanmamıştı. Dövizdeki artış dikkate alınmasa dahi yılın sonunda müteahhitlere yapılacak toplam ödemenin 6 milyar 75 milyon lirayı aşacağı hesaplandı.
ASIL ÖDEMELER 2019'DA BAŞLIYOR
Garanti ödemesi adı altında vatandaşın cebinden alınıp şirketlere aktarılan para 2017 ve 2018 yılında toplam 7.4 milyar liraya ulaşacak. Ancak büyük ödemeler kamu hastaneleri ve diğer projelerin işleme alınması ve döviz kurundaki artış nedeniyle önümüzdeki yıldan itibaren adeta patlayacak. Hastaneleri işleten müteahhitlere 2019 yılında 3.7 milyar, 2020'de 7.6 milyar ve 2021 yılında 9.3 milyar lira olmak üzere önümüzdeki 3 yılda tam 20 milyar 545 milyon lira hasta garantisi ve kira ödenecek. İki köprü ve otoyollardan geçmeyecek araçlar için önümüzdeki yıl 6.2 milyar lira, 2020 ve 2021 yıllarında sırasıyla 6.2 milyar ve 6.5 milyar lira olmak üzere 3 yılda toplam 16 milyar 251 milyon lira müteahhitlere aktarılacak. Avrasya Tüneli için 2019-2021 dönemindeki 3 yılda en az 320 milyon lira garanti ödemesi yapılacak. Böylece önümüzdeki 3 yılda hastane, köprüler ve tünel için yapılacak garanti ödemesi 37 milyar 122 milyon lirayı aşacak.
