Haksız Yere Emekli Oldular, İşsizlik Maaşı Aldılar: İhbar Edenler En Yakın Akrabalar Oldu, SGK Harekete Geçti!
SGK sahte sigortalılar için harekete geçti. Özellikle işverenlerin tanıdıklarını hatır ya da para karşılığı sigortalı olarak göstermesi olarak ortaya çıkan durum SGK sistemini büyük zarara uğratıyor. Kimi emeklilik şartlarını sağlamak, kimi hastalık ve hamilelik dönemlerinde rapor parası alabilmek için bu yola başvururken kimi de işsizlik ödeneğinden faydalanmak için yasal olmayan bu durumu kullanıyor. Uzmanlar ise işin sonunda para ve hapise varan cezalar konusunda uyarıyor.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) uzunca bir süredir sahte sigortalılar ile mücadele ediyor. Özellikle işverenlerin hatır için bir tanıdığını ya da para karşılığı veya teşvikler için başka bir kimseyi sigortalı olarak göstermesinden doğan bu usulsüzlük SGK sistemini zarara uğratıyor.
SİGORTALI OLABİLMEK İÇİN ‘ÇALIŞMAK’ ŞART!
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, bir kimsenin işçi sıfatıyla sigortalı olabilmesi için hizmet akdine bağlı olarak işveren tarafından çalıştırılmasını şart koşuyor. Buna göre, sigortalı olabilmek için bir işverene bağlı olarak çalışmak şart. Çalışanların da sosyal güvenlik haklarından yararlanabilmesi için işveren tarafından SGK'ya işe giriş bildirgesi ile bildirmesi zorunlu tutuluyor.
SAHTE SİGORTALILIK ‘SUÇ’
Çoğu kişi işletmelere sağlanan kolaylık ve ayrıcalıklardan yararlanarak düşükten prim ödemek, bu yolla emeklilik şartlarını sağlamak, kimi hastalık ve hamilelik dönemlerinde rapor parası alabilmek için bu yola başvururken kimi de işsizlik ödeneğinden faydalanmak için yasal olmayan bu durumu kullanıyor.
Ancak, sahte hizmet kazandırmak suretiyle sağlık hizmetleri ve diğer haklardan, ödeneklerden yararlanılması ile gelir veya aylık bağlatılması nedenleriyle kurumun yanlış işlem ve ödeme yapmasına sebebiyet verenler hakkında suç duyurusunda bulunuluyor.
Sahte sigortalı bu kişiler hakkında SGK tarafından "Resmi Belgede Sahtecilik", "Özel Belgede Sahtecilik", "Resmi Belgenin Düzenlenmesinde Yalan Beyan" kapsamında cumhuriyet savcılıklarına suç duyurusunda bulunuluyor.
SAHTECİLİK ‘CADI AVI’NA DÖNDÜ
Hürriyet’ten Noyan Doğan bugünkü köşesine bu amaçla kurulan paravan şirketler ve sahte sigortalıları taşıdı. SGK’nın aldığı ihbarlar ve iş yerlerinde yaptıkları incelemeler bu durumda olan pek çok kişinin tespitini sağlanıyor. Ancak SGK için bu durum git gide ‘cadı avına’ dönmüş durumda.
ÖLEN BABASINDAN MAAŞ ALAN DA VAR İŞSİZLİK MAAŞI ALAN DA
Noyan Doğan, SGK’nın bu avantajlarını yasal olmayan yollarla edinmelerini ise çarpıcı boyutlarıyla anlatıyor. Doğan, usulsüzlük tablosunu “Bir tanıdığının yanında çalışmadığı halde kendini sigortalı gösteren de var, hamilelik döneminde sağlık hizmetlerinden yararlanabilmek ve doğum öncesi ile sonrasında iş göremezlik ödeneğinden faydalanmak için bir yerde kendini çalışıyor gösteren de... Sağlık hizmetinden yararlanmak için sigortalı gözükenler de var, Bağ-Kur’lu olup da kendini başka şirkette SSK’lı gösteren de... Ölen babadan maaş alabilmek için boşanıp birlikte yaşamaya devam edenler de var, protez giderlerini SGK’dan alabilmek için sahte sigortalı olanlar da... Tabi bu kadar sahteciliğin olduğu yerde bir de sırf bu işi organize etmek için kurulmuş sahte ya da paravan şirketler de az değil. Bu şirketlerin dolandırdığı, bu şirketlere parasını kaptıran ve emekliliği yanan yüzbinlerce kişiler de var.” cümleleri ile dikkat çekiyor.
SİGORTALILIK VE SAHTE İŞYERİ TAKİP PLATFORMU KURULDU
Sosyal Güvenlik Kurumu, sahteciliklerin önüne geçmek için Sahte Sigortalılık ve Sahte İşyeri Takip Platformu kuruldu. Noyan Doğan, bu sistemle sahte sigortalıların tespit edileceğini, işin ucunda para ve hapis cezası olduğunu yazdı.
500 BİN SAHTE SİGORTALI TESPİT EDİLDİ
Son beş yıllık dönem içinde SGK’nın tespit ettiği sahte sigortalı sayısı 500 bini buldu. 2023 yılında 89 bine yakın sahte sigortalı, bin 533 de sahte işyeri tespit edildi. SGK tarafından ortalama her yıl 80 ila 100 bin arasında sahte sigortalı tespit ediliyor.
İHBAR EDEN EN YAKIN AKRABALAR OLUYOR
SGK’nın tespiti ve ihbarlar ise genellikle bu yasa dışı yollara başvuranların yakınları, eş veya dostları oluyor. Sosyal güvenlik denetmenleri sahaya çıkıp bu ihbarları yerinde inceliyor. Daha önce ölmüş anne veya babanın emekli maaşını alabilmek için eşinden boşananlar da bu şekilde gündeme gelmişti. Yine aynı şekilde akrabalar yoluyla yapılan ihbarlar SGK’nın usulsüzlüğü nokta atışı yapması noktasında önemli olmuştu. Doğan’a göre, sahte sigortalıları veya sahte işyerleri yine bu ihbar mekanizması sayesinde tespit edildi.
