Dünya yasaklarken Türkiye'de ihracat rekoru: Afrika'ya süt satışı patladı
Türkiye süt ve süt ürünleri ihracatı son dönemde yakaladığı ivmeyle artarak devam ediyor. Pandemide tedarik zincirinin kırılması ve Türk ürünlerin uygun olmasıyla başta Kuzey Afrika ülkeleri olmak üzere birçok ülke alımlarını Türkiye’ye yöneltti. Pandemi ile öne çıkan Kuzey Afrika pazarı, ihracatın en fazla yapılan ülkelerin sırlamasını da değiştirdi. Geçen yıl yüzde 45,7 artışla 438,6 milyon dolarlık ihracatla kapatan sektör, dondurma ve laktozun da eklenmesiyle 500 milyon dolarla kapattı. 2021’de en çok ihracat 69 milyon dolarla Mısır’a yapılırken, ikinci sırada 60,5 milyon dolarla Irak ve üçüncü sırada Cezayir yer aldı. Mısır’a ihracat yüzde 350 artarken, Cezayir’e yüzde 456 artış gösterdi. Irak’a ise aynı seviyede kaldı. Söz konusu ülkelere bu yılın ilk iki ayda Mısır’a 23,8 milyon dolar, Cezayir 13,6 milyon dolar, Irak 8,2 milyon dolar ihracat yapıldı. Sektör, bu yılın ilk iki ayında yüzde 53 artış ile 95,6 milyon dolar ihracat yaptı. Yine bu dönemde en çok ihraç edilen ürüneler süt ve krema, tereyağı ve peynir altı suyu oldu.
Konjektörün etkisi ihracatta ivme kazandırıyor
Süt ve süt ürünleri ihracatında geçen yıl olduğu gibi bu yıl da artış beklediklerini kaydeden Ambalajlı Süt ve Süt Ürünleri Sanayicileri Derneği Başkanı Harun Çallı, 2021 yılında 300 milyon dolara yakın peynir gibi grupları olan son ürün ihracatı yapıldığını aktardı. İhracatın içinde ne kadar çok katma değerli ürünlerin yer alması o kadar iyi olduğunu söyleyen Çallı, eğer konjektörün böyle devam etmesi ve hammaddede sıkıntı yaşanmaması durumda ihracatın ivme kazanacağını söyledi.
Şu anda süt ürünlerinde ihracatın artması Türk ürünlerinin uygun olmasından kaynaklandığını belirten Çallı, daha önce Türkiye'yi başka pazarlardan pahalı bulan alıcıların şimdi Türkiye’den alım yaptığını ifade etti. Türkiye’nin lojistik kolaylığı ve fiyatının hep düşük olmasına rağmen önceden alıcıların alım yapmadığına dikkat çeken Çallı, “Cumhurbaşkanın, Ortadoğu ve Afrika ziyaretleri ihracatta etkili oldu. Biz Irak’a ağırlıklı sattığımız ürün peynir ve bazı istatistiklerde ürünü baz alıyoruz. Çin’e ve Irak’a sattığımız özellikle rendelenmiş dolum mozzarella yapıyoruz. Süt tozu gibi diğer ürünler konjektörden dolayı fırsat ürünü olarak öne çıkıyor” diye konuştu.
Afrika'da kalıcı olmalıyız
Mısır’a yapılan ihracata değinen Çallı, fiyatın daha uygun olmasından dolayı talep gördüğünü söyledi. Geçen yıl Mısır’a daha çok süt tozu ihraç edilmesinden dolayı ilk sırada yer aldığını ifade eden Çallı, “Bizim için değerli olan katma değerli ve son ürün ihracatı. Yeni dönemde temennimiz; ihracat artışı yaşadığımız pazarlarda ürünlerimizin beğenilmesi ve daha sonra fiyat tutmadığı zaman da talep eden birilerinin olması. İhracatın arttığı ülkelerde bir penetrasyon yakalanırsa bunun bir kısmı kalıcı olabilir” dedi.
Öte yandan son yıllarda Katar’a yapılan ihracatta yaşanılan gerilemeye de değinen Çallı, her ülkenin ithalatı önlemeye ve kendi üretmeye çalıştığını belirtti.
Çin'e ihracat yavaşlaması konteyner kaynaklı
İstanbul Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği Başkan Yardımcısı Teoman Durukan, bu yıl her hâlükârda ihracatın 500 milyon doları geçeceğini ve yüzde 10 büyüme hedeflediklerini söyledi. İhracatın artırmasında çiğ süt fiyatlarının düşük olması, COVID-19 salgınından dolayı lojistikte yaşanan sıkıntılar ve Türkiye’nin tedarikte ön plana çıkmasından kaynaklandığını dile getiren Durukan, ayrıca Avrupa’da yaşanan maliyet artışlarının yüksek olması da etkili olduğunu kaydetti. 2021’de en çok ihracatın önceki yıla kıyasla yüzde 350 artışla 69 milyon dolarla Mısır’a yapıldığına dikkat çeken Durukan, “2021’de Çin’e ihracat yüzde 262 artışla 15 milyon dolardan 53 milyon dolara yükseldi. Çin’e son aylarda ihracatın yavaşlamasında hem taşıma maliyetlerinin yükselmesi ve konteyner bulmada yaşanan sıkıntılardan kaynaklanıyor. AB ülkelerine ihracat ise 2021'de 2020 yılına kıyasla yüzde 45 artışla 8 milyon dolar oldu. Bu yılın Ocak ayında geçen yılın aynı dönemine göre ise ihracat 10 kat aratarak 2 milyon 446 bin dolara yükseldi. AB’ye ihracat onayı alan firma sayısı 31’e çıktı” dedi.
