Döviz Yükselişi Durdu Ama Fiyatlar Neden Durmuyor?
Vergi Müfettişi ve Ekonomist Caner Samancı, Ekonomim'de yayımlanan "Dövizdeki yükseliş durdu, fiyatlar neden durmuyor?" başlıklı yazısında önemli noktalara dikkat çekti.
Samancı, döviz kurundaki yükselişlerin enflasyon üzerindeki etkisini vurguladı.
Samancı, "Yerel para biriminin %1 yükselmesi, fiyatlar genel düzeyini yüzde 0,5-yüzde 0,8 aralığında yukarı yönlü etkiliyor" dedi. Döviz kurunun sabitlenmesinin enflasyonu durdurup durdurmayacağına dair sorulara yanıt verdi.
EKONOMİDE EYLEMSİZLİK YASASI
Samancı, Newton’un eylemsizlik yasasını ekonomiyle ilişkilendirdi. "Durmakta olan bir cisim durmayı, hareket etmekte olan bir cisim ise hareket etmeyi sürdürmek ister" diye yazdı. Ancak ekonomik aktörlerin fiyat algısının bozulduğunu ve davranışlarının değiştiğini belirtti.
UZUN VADELİ KONTRATLAR
Uzun vadeli kira ve diğer kontratların fiyat artışlarını nasıl etkilediğini açıkladı. Samancı, "Sözleşme bedelleri, gerçekleşen enflasyondan daha yüksek düzenleniyor" dedi. Bu farkın nihai tüketiciye yansıyacağını belirtti.
TÜKETİM ALIŞKANLIKLARI VE GELİR ADALETSİZLİĞİ
Samancı, hayat pahalılığı ve tüketim alışkanlıklarının fiyat artışlarına etkisini değerlendirdi. "Tüketim alışkanlıkları değişmediği için maliyetler fiyatlara yansıtılıyor" diye yazdı. Ayrıca, gelir dağılımı adaletsizliğinin bazı sektörlerde canlılığı sürdürdüğünü aktardı.
PİYASA BAŞARISIZLIĞI
Ekonomik aktörlerin enflasyona karşı kişisel korunma çabalarının piyasa başarısızlığına neden olduğunu belirtti. Samancı, "Azalan talebin fiyatları düşürmemesinin nedeni piyasa başarısızlığıdır" dedi. Ekonomi politikasında sadece talebin kısıtlanmasına odaklanmanın yeterli olmadığını vurguladı. Arz yönlü enflasyonu tetikleyen nedenlerin de önlenmesi gerektiğini ifade etti.
Samancı, "Ceteris paribus koşuluyla, sağlıklı fiyatlamanın sağlanacağı ekonomik dengeye ulaşmak kaçınılmaz olacaktır" diye yazdı.
