Cebimizdeki paranın Avrupa karşılığı ne?

Ekonomi dünyasının ve vatandaşların yakından takip ettiği Satınalma Gücü Paritesi (SGP) verileri, ülkelerin ekonomik büyüklüklerini ve vatandaşların alım gücünü uluslararası standartlarda karşılaştırma imkanı sunuyor. TÜİK tarafından paylaşılan 2024 yılı sonuçları, Türkiye'nin Avrupa ülkeleri arasındaki konumunu net bir şekilde ortaya koydu.

SATINALMA GÜCÜ PARİTESİ (SGP) NEDİR VE NEDEN ÖNEMLİ?

Raporun detaylarına geçmeden önce, bu verilerin nasıl hesaplandığına bakmak gerekiyor. Satınalma gücü paritesi (SGP), ayrıntılı olarak tanımlanmış standart bir mal ve hizmet sepetinin farklı ülkelerdeki fiyat oranı olarak tanımlanmaktadır. Bu hesaplama yöntemi sayesinde ülkeler arasındaki fiyat düzeyi farklılıkları giderilmekte, böylece uluslararası anlamda para birimlerinden bağımsız "gerçek fiyat" ve "hacim" karşılaştırmaları objektif bir şekilde yapılabilmektedir.

TÜRKİYE'NİN KİŞİ BAŞINA GSYH ENDEKSİ: AB ORTALAMASININ YÜZDE 28 ALTINDA

Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından açıklanan verilere göre, 27 Avrupa Birliği (AB) ülkesinin ortalama kişi başına gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) endeksi 100 olarak kabul edilmektedir.

2024 yılı sonuçları baz alındığında, bu değer Türkiye için 72 olarak gerçekleşti. Bu sonuç, Türkiye'de kişi başına düşen milli gelirin satınalma gücü paritesine göre AB ortalamasının yüzde 28 altında kaldığını gösteriyor.

Hazır olun! TÜİK hepimizi AB'ye sokacak

ARAŞTIRMA HANGİ ÜLKELERİ KAPSIYOR?

Eurostat ve TÜİK iş birliğiyle gerçekleştirilen bu kapsamlı karşılaştırma çalışması toplamda 36 ülkeyi içeriyor. Araştırma kapsamındaki ülke grupları şunlar:

27 Avrupa Birliği (AB) Üyesi Ülke

3 Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) ülkesi: İsviçre, İzlanda ve Norveç.

6 aday ülke: Türkiye, Kuzey Makedonya, Karadağ, Sırbistan, Arnavutluk ve Bosna-Hersek.

ZİRVEDE LÜKSEMBURG SON SIRADA BOSNA-HERSEK VAR

Karşılaştırmalarda yer alan 36 ülke arasında SGP'ye göre kişi başına GSYH endeksi incelendiğinde, gelir dağılımındaki makasın açıklığı dikkat çekiyor.

En yüksek ülke: Listenin zirvesinde 245 endeks puanı ile Lüksemburg yer aldı. Lüksemburg, AB ortalamasının yüzde 145 üzerinde bir değere sahip olarak açık ara farkla birinci oldu.

En düşük ülke: Listenin son sırasında ise 35 endeks puanı ile Bosna-Hersek bulundu. Bosna-Hersek, AB ortalamasının yüzde 65 altında kaldı.

TÜRKİYE 36 ÜLKE ARASINDA KAÇINCI SIRADA?

Merak edilen sıralama verilerine göre Türkiye, SGP'ye göre kişi başına GSYH endeksi sıralamasında, araştırmaya dahil edilen 36 ülke arasında 28. sırada yer aldı. Türkiye, aday ülkeler kategorisinde yer alan diğer ülkelere kıyasla daha yüksek bir endeks puanına sahip olsa da, AB ortalamasını yakalayamadı.

VATANDAŞIN GERÇEK REFAH DÜZEYİ: FİİLİ BİREYSEL TÜKETİM ENDEKSİ

Ekonomistler, ülkelerin gelişmişlik düzeylerinin karşılaştırılmasında kişi başına gayrisafi yurt içi hasıla verisini temel alırken, tüketicilerin göreli refah düzeylerinin (hayat standartlarının) karşılaştırılmasında ise "Kişi Başına Fiili Bireysel Tüketim" endekslerini daha uygun bir gösterge olarak kabul ediyor.

Fiili bireysel tüketim kavramı; tüketicilerin doğrudan satın aldığı mal ve hizmetlere ek olarak, devlet veya kar amacı gütmeyen kuruluşlar tarafından sağlanan eğitim ve sağlık gibi hizmetleri de kapsamaktadır.

TÜKETİM ENDEKSİNDE TÜRKİYE'NİN DURUMU: AB'NİN YÜZDE 29 ALTINDA

TÜİK verilerine göre, kişi başına fiili bireysel tüketim düzeyi 27 Avrupa Birliği ülkesi ortalaması 100 iken, Türkiye için bu değer 71 olarak hesaplandı.

Bu veri, Türkiye'deki tüketicilerin refah düzeyinin AB ortalamasının yüzde 29 altında kaldığını ortaya koyuyor.

Kişi başına fiili bireysel tüketim değerlerinde de sıralamanın uç noktaları değişmedi: