‘2023 başında et ve süt krizi kapıda’
Elazığ Kırmızı Et Üreticileri Birliği Başkanı Mehmet Çiçek, “Muhtemeldir ki 2023'ün ilk aylarında piyasada et ve süt sıkıntısı olacak. Bakanlık Toprak Mahsulü Ofisi’ni devreye sokup besicilere ucuz arpa, Tarım Kredi Kooperatifleri’ni devreye sokup besicilere ucuz yem, Et ve Süt Kurumu’nu devreye sokup bir fiyat verip üreticileri mağdur etmemesi lazım. Yoksa ileride Türkiye'yi et ve süt konusunda büyük bir tehlike beklemektedir” dedi.
Artan maliyetlerden ve özellikle yem fiyatlarından dolayı birçok üreticinin sektörden çekildiğini ve bunun ciddi bir et ve süt krizine yol açacağını söyleyen Mehmet Çiçek, şu değerlendirmeleri yaptı:
‘Besisini tamamlamamış hayvanlar kesime gidiyor’
"Özellikle pandemi, kuraklık, Ukrayna-Rusya savaşı dünyada bir gıda krizine sebep oldu ve bu gıda krizi devam etmekte. Özellikle pandemiden dolayı dünyadaki enerji sıkıntısı tarım ürünlerini çok etkiledi. Tarım ürünlerinin girdileri 3-4 kat arttı. Arkasından kuraklık geldi. Bu yıl da tarım üretiminin yüzde 20-30'unu teşkil eden Rusya ve Ukrayna'dan dolayı dünyada bir kriz baş gösterdi. Bu krizden dolayı yem fiyatları arttı. Yem fiyatlarının artmasından dolayı da süt besicileri ineklerini kesime yolladı. Kesime yolladığı için şu an piyasada süt sıkıntısı var, buzağı sıkıntısı var. Cumhurbaşkanımız hasat döneminde 6 bin ve 6 bin 200 TL arpa fiyatı açıkladı. Bugün Tarım Kredi Kooperatifleri’nde 1 torba yem 300 TL. Özel piyasada 320-330 TL. Şu an sesleniyorum. Türkiye'de binlerce ziraat mühendisi ve veteriner var hepsine sesleniyorum; 1 torba yemin 310-320 TL olduğu, 1 kilo arpanın 6-6.5 TL olduğu bir ortamda, bir kilo etin maliyeti 115 TL olduğu 1 kilo sütün maliyetinin 8-9 TL olduğu bir ortamda, siyasi otorite Tarım Kredi Kooperatifleri’nde et düşümüne gitti. Biz enflasyonu düşürülmesi için bütün çabaları destekliyoruz. Fakat üreticiyi de düşünmek lazım. Acilen Et ve Süt Kurumu’nun bir fiyat iyileştirmesi yapıp besicileri ve süt üreticilerini mağdur etmemesi lazım. Çünkü yavaş yavaş besici sektörden çekiliyor. Bugün 105 liraya et fiyatının 10 gün içerisinde 94-95-96 TL'ye düşmesi sonucu, şu an besicilerde bir panik başlamış, insanlar besisini tamamlamamış hayvanlarını kesime götürüyor ve bu neye işaret ediyor? Muhtemeldir ki 2023'ün ilk aylarında piyasada et ve süt sıkıntısı olacak. Artık dışarıdan hazır et, hazır süt getirip bu millete yedirecek. Acilen bakanlık Toprak Mahsulü Ofisi’ni devreye sokup besicilere ucuz arpa, Tarım Kredi Kooperatiflerini devreye sokup, besicilere ucuz yem, Et ve Süt Kurumu’nu devreye sokup bir fiyat verip üreticileri mağdur etmemesi lazım. Yoksa ileride Türkiye'yi et ve süt konusunda büyük bir tehlike beklemektedir.”
‘Tarım Kredi Kooperatifi haksız rekabete neden oldu’
Türkiye'de mazot, gübre ve elektrik fiyatları düşmedikçe girdi maliyetlerinin yüksek oluşundan dolayı tarım ürünlerinin fiyatlarının da yüksek olacağını belirten Çiçek, Tarım Kredi Kooperatifi marketlerinin hem kasapları hem de besicileri etkileyerek haksız rekabet ortamı yarattığını belirtti. Devletin acilen tedbir alması gerektiğini dile getiren Çiçek, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Meselenin temelinde girdi maliyetleri yatmakta. Özellikle sen Türkiye’de mazotu, gübreyi, elektriği bunları düşünmeyene kadar tarım ürünlerinin maliyeti yüksek olduğu için devlet de haklı olarak hububat alımı olsun, yağlı tohumlar olsun, çay olsun, fındık olsun; bugün yarın ayçiçeği fiyatları açıklanacak. Hem muhalefet olsun hem iktidar olsun, büyük bir ihtimalle 15-16 TL fiyat verecek; bu da yağın fiyatını arttıracak. Yani 2 tarafı pis bir değnek meselesine döndük. Biz acilen enerji ve gübre elektrik ve doğalgaz fiyatlarını düşürme yoluna gitmeliyiz. Veya kontrollü bir şekilde çiftçi maliyetlerini değişmek için bunların bir otokontrolünü çiftçilere sağlamak lazım ki, çiftçiler ucuz buğday, yağlı tohumlar üretsin bizde ucuz yem alalım hayvanlarımıza verelim, ucuz süt üretelim, ucuz et üretelim ve vatandaş ucuz et ve süt yesin. Şu anki böyle marketlerde kısmi olarak etin kilosunun düşürülmesi kısa vadede belki bir rahatlık sağlar. Fakat uzun vadede Türkiye'yi çok büyük tehlikeler beklemekte acilen devletten acil müdahaleler bekliyoruz."
