2021’in finansal piyasa özeti: Borsa’ya yabancı ilgisi düştü, dolarizasyon arttı

Yerli yatırımcıların finansal varlıkları yıllık yüzde 39 artarak 7,3 trilyon lira oldu. 2021 yılında yerli yatırımcıların pay senedi varlıkları ise yüzde 38 büyüyerek 525 milyar liraya ulaştı. Yabancı yatırımcı finansal varlıkları ise yüzde 6 artarak 653,3 milyar lira oldu.

Görevden alma işleri değiştirdi

Uzun yıllar 1 milyon civarında kalan Borsa İstanbul pay senedi piyasasında bakiyeli yatırımcı sayısı, 2020 sonunda hızlı bir artışla 2 milyona ulaştı.

Yatırımcıların sermaye piyasalarına olan ilgisi 2021 yılının başlarında devam etse de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın mart ayında gece yarısı kararnamesi ile Merkez Bankası başkanını görevden alması sonrası işler değişti. TSPB verilerine göre, 2021 yılı nisan ayı sonunda 2 milyon 674 bin gibi rekor bir seviyeye çıkan pay senedi bakiyeli yatırımcı sayısı, sonrasında geriledi. Yine de yılın başında yakalanan ivmeyle yıllık 355 bin kişilik bir artışla 2 milyon 355 bin rakamına ulaşıldı.

Pay senedi piyasası aktif yatırımcı (ayda en az bir kez işlem yapan yatırımcı) sayısında ise düşüş gözlemlendi. 2020 yılı sonunda 1 milyon 433 bin olan pay senedi aktif yatırımcı sayısı, 2021 yılı kasım ayı sonunda 1 milyon 359 bine geriledi.

Yabancının payı ciddi düştü

Yabancı yatırımcıların pay senedi varlıkları 2021 sonunda bir önceki yıla göre yüzde 4 düşerek 347,7 milyar liraya geriledi. Verilere göre, 2019 sonunda yüzde 60’ın üstünde olan yabancı yatırımcıların pay senedi portföyündeki ağırlığı, 2020 sonunda yüzde 48’e, 2021 yılı sonunda ise yüzde 40’ın altına gerildi. 2021 sonu itibariyle Türkiye’de toplam 872,4 milyar lira olan pay senedi portföy değerinin, yüzde 39,8’i yabancı yatırımcılara, yüzde 60,2’siyse yerli yatırımcılara ait.

Yerlinin payı arttı

Aynı dönemde yerli yatırımcıların pay senedi varlıkları yüzde 38 büyüdü. Verilere göre, 2020 sonu itibariyle 380,8 milyar lira olan yerli yatırımcıların pay senedi varlıkları 2021 yılı sonunda 524,7 milyar liraya çıktı. Yerli yatırımcıların pay senedi varlıklarının 294,3 milyar lirası bireysel yatırımcılara, 230,4 milyar lirasıysa kurumsal yatırımcılar ve tüzel kişilere ait.

En yüksek artış eurobondda

2021 yılında yerli yatırımcıların finansal varlıkları içerisinde yıllık bazda en yüksek artış, kur artışının da etkisiyle eurobond varlıklarında yaşandı. Yerli yatırımcıların özel sektör eurobond varlıkları 2021 yılı sonu itibariyle bir önceki yıla göre, yüzde 124 artarak 169,5 milyar lira olurken, aynı dönemde kamu eurobond varlıkları da yüzde 100 artarak 505,5 milyar liraya çıktı.

Döviz hesapları sert yükseldi

2020 yılı sonu itibariyle 1,8 trilyon lira olan yerli yatırımcıların döviz tevdiat hesaplarındaki (DTH) varlıkları, yüzde 53 artarak 2021 yılı sonunda 2,7 trilyon lira oldu. Yerli yatırımcıların TL mevduatlarıysa aynı dönemde yüzde 19,6 artarak 2021 yılı sonunda 1,8 trilyon liraya çıktı.

Yerli yatırımcılara ait pay senedi, varlığa dayalı menkul kıymet, varlık teminatlı menkul kıymet, özel ve kamu eurobond, devlet iç borçlanma senetleri, varant ve sertifikadan oluşan sermaye piyasası varlıklarının, toplam finansal varlıklar içerisindeki payı 2021 yılı sonu itibariyle yüzde 38,2 oldu.

AB, 8,3 milyar euro ticaret açığı verdi