Öldükten sonra kalbi yeniden çalıştırmak mümkün mü?

Kalp durması ve kalp krizi; kalp hücrelerinde geri döndürülemez bir hasar yaratırken, ölüm gerçekleştiği takdirde bu hücrelerin iyileşmesi imkansızdır. Ancak bilim insanları tarafından yapılan son çalışma, bunu aksine çevirebileceklerini ortaya koyarken, bu ihtimal eğer gerçekleşirse yüz binlerin hayatı kurtulabilecek...

Koroner alterlerden sürekli oksijen kaynağına bağlı olan kalp, bunlar tıkandığı veya durduğu takdirde işlevini bir kaç dakika içerisinde yitirmeye başlar. Buna neden olan şey kalpteki kas hücreleridir ve bu durumda kas hücrelerinin ölümü gerçekleşir. Eğer cerrahlar ortalama bir saat içerisinde bu tıkanıklığı gideremezse, 1 milyardan fazla kas hücresinin 'geri dönüşü olmayacak şekilde' kaybedilmesine neden olur.

BBC'de yer alan habere göre, 5 yıllık süreçte benzer kalp rahatsızlığı yaşayanların yüzde 50'si hastalık sonucu hayatını kaybetti. Cambridge'de yer alan Addenbrooke’s Hastanesi kardiyologu Sanjay Sinha, bu süreci 'Bu hastaların kalpleri o kadar zayıfladı ki, yeterli kan akışını sürdürülemedi ve tamamen durdu' sözleriyle açıkladı.

Ancak gelecek beş yıl içinde bile, rejeneratif tıp radikal yeni bir alternatif sunabilir: Canlı ve atan “kalp yamaları”.

Kalp, karaciğer ve cilt gibi organların aksine, iyileşme konusunda sınırlı kabiliyete sahiptir ve kalp kası hücreleri ise kalpte meydana gelen hasarı onarmak için sadece yüzde 0.5 oranında çoğalır. (Bu diğer organlara göre oldukça düşük bir oran)

'Kalp yamaları' tekniği devreye sokulacak

Bu noktada, tıp, kalp yetmezliği yaşayan hastalar için tek alternatif sunmaktadır: Kalp nakli. Ancak donör eksikliği nedeniyle kalp nakilleri istenildiği düzeyde sürdürülemiyor. Bu noktada da geliştirilen yeni bir yöntem devreye sokuluyor. Bilim insanları, kök hücre tedavisiyle kalp hastalıklarının ölümcül düzeye ulaşmasına engel olmaya çalışıyor. Yapılan klinik çalışmalarda, bilim insanları hastaların kanından ve kemik iliğinden aldıkları kök hücreleri kalbe enjekte ederek, hasarı ortadan kaldırmayı denedi.

Bu yöntem, hasar görmüş kan damarlarını rejenere ederek kalbe giden kan akışını iyileştirmiş olsa da kalp kası hücrelerinin tedavisinde beklenen olumlu sonuç alınmamamıştır. Bunun üzerine, Cambridge Üniversitesi'nin Kök Hücre Enstitüsü, 'kalp yamaları' tekniğini devreye soktu.

Yüz binlere umut olacak

Üniversitede görevli kardiyalog Sanjay Sinha, küçük ve daralmış kalp kaslarıyla (boyutları yaklaşık 2.5 santimetrekare) yama yaparak, bir ay boyunca bunların gelişimini gözlemlemiş. Bir ay boyunca an hücrelerini alarak ve bunları insan vücudunda herhangi bir hücreye dönüştürülebilen belirli bir kök hücre biçimine yeniden programlayara kalp kas hücreleri, kan damarı hücreleri ve epikardiyumun kalbe sağlıklı görünümünü yeniden vermesi sağlanmış.

Hastalara umut olacak bu yeni yöntemle ilgili konuşan uzman, “Bu yamaların, bir hastanın kalbine doğal olarak asimile olma şansının yaptığımız çalışmalarla artacağına inanıyorum. Çünkü birbirleriyle iletişim halindeki tüm bu farklı hücre türlerini bir araya getirerek halihazırda tam fonksiyonel doku yaratıyoruz” açıklamalarında bulundu. Eğer klinik çalışmalar başarılı bir şekilde tamamlanırsa, bu sayede yüz binlerce kalp hastasının hayatı kurtulabilecek...