Kazakistan: ABD'den sükunet çağrısı, KGAÖ'den asker gönderme kararı

Kazakistan'da LNG zammıyla başlayan protestolar ve sonrasında yaşanan şiddet olayları için dünyadan tepkiler gelmeye devam ediyor.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, yazılı bir açıklamayla Joe Biden yönetiminin Kazakistan'daki olayları yakından takip ettiğini belirtti.

We are aware of reports of protests throughout Kazakhstan. The United States calls for a peaceful, rights-respecting resolution of the state of emergency, and restraint by both the authorities and protestors. https://t.co/6BJhdPd7FI
— Ned Price (@StateDeptSpox) January 5, 2022

Price, açıklamasında, şiddet eylemlerini ve mülkiyete verilen zararları kınadıklarını kaydederek, "Hem yetkilileri hem de göstericileri sükunete davet ediyoruz. Tüm Kazakistan halkının anayasal kurumlara, insan haklarına, basın özgürlüğüne saygı duymasını ve bunları savunmasını istiyoruz. Ayrıca tüm taraflara olağanüstü hale barışçıl bir çözüm bulmaları çağrısında bulunuyoruz" ifadelerini kullandı.

'Rusya'nın dezenformasyonu'

Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki de Kazakistan'da yaşanan şiddet olaylarını kınamış, olayların arkasında ABD'nin olduğu yönündeki iddiaların "çılgınca" olduğunu belirtmiş ve bunun Rusya'nın bir dezenformasyonu olduğunu savunmuştu.

BM'den itidal ve şiddetten kaçınılması çağrısı

Birleşmiş Milletler (BM) Kazakistan'da devam eden gösteriler ve ülkede olağanüstü hal ilan edilmesi üzerine itidal, şiddetten kaçınılması ve diyalog çağrısında bulundu.

BM Genel Sekreter Sözcüsü Stephane Dujarric, yaptığı açıklamada, Kazakistan'daki gelişmeleri endişeyle takip ettiklerini belirtti.

Dujarric, Kazakistan'da tüm taraflara itidal, şiddetten kaçınılması ve diyalog çağrısı yaptı.

KGAÖ asker gönderecek

7 Ekim 2002 tarihinde altı Bağımsız Devletler Topluluğu ülkesi (Rusya, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Belarus ve Ermenistan) tarafından kurulan hükümetlerarası askeri ittifak olan Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü (KGAÖ) Kazakistan’daki durum nedeniyle bu ülkeye asker göndermeye karar verdi.

KGAÖ Kolektif Güvenlik Konseyi başkanlığını yürüten Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Facebook hesabından yaptığı açıklamada, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev’in örgüte yaptığı başvuruyu hatırlattı.

Dış müdahale dahil, Kazakistan’ın ulusal güvenliğine ve egemenliğine yönelik tehditlerin göz önünde bulundurulduğunu belirten Paşinyan, "KGAÖ Kolektif Güvenlik Konseyi, Kolektif Güvenlik Anlaşması’nın 4. maddesi uyarınca Kazakistan’daki durumu normalleştirmek ve istikrara kavuşturmak için KGAÖ’nün kolektif barış gücünü sınırlı bir süre için bu ülkeye göndermeye karar verdi" ifadelerini kullandı.

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, ülkedeki mevcut durum nedeniyle üyesi oldukları Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü (KGAÖ) liderlerinden yardım istediğini açıklamıştı.

Kazakistan’da ne oldu?

Kazakistan’ın batısında 2 Ocak’tan itibaren LNG'ye yapılan zamlar ve ülkedeki sosyoekonomik durumun kötüleştiği gerekçesiyle başlatılan protestolar ülkenin diğer kesimlerine yayıldı.

Sokak olaylarına dönüşen gösterilerde güvenlik güçleri ile protestocular arasında çatışmalar yaşandı. Polis ve askeri araçları ateşe veren ve devlet binalarına giren protestoculara, güvenlik güçleri ses bombası ile müdahale etti.

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, başlatılan protestolardan sorumlu tuttuğu hükümetin istifasını kabul etti.

Protestoların yayılması sonucu önce başkent Nur Sultan, Almatı şehri ve Mangistau eyaletlerinde olağanüstü hal (OHAL) ilan edildi. Ardından OHAL kararının ülkenin tüm bölgelerinde geçerli olduğu duyuruldu.

Kazakistan Cumhurbaşkanı: Bugünden itibaren sert müdahale etmeye niyetliyim