Fukushima'da Serbest Bırakılan Suyu İçmek Güvenli Olur mu ?

IAEA müfettişlerinden oluşan bir ekip 2015 yılında Fukushima tesisini ziyaret etti. Sırtlarında IAEA logosu bulunan güvenlik kıyafetleri giyiyorlar.

Japonya, bu hafta sonuna doğru Fukushima Daiichi nükleer santralindeki arıtılmış suyu serbest bırakmaya başlayacağını duyurdu. 2011 depreminde reaktörün tahrip edilmesinin ardından kirlenen suyun 24 Ağustos 2023 Perşembe günü serbest bırakmaya başladı ve oldukça tartışmalı hale gelen aşamalı bir sürecin ilk adımı olacak.

Peki bu su ne kadar güvenli?

Japonya'nın Honshu adasının kıyılarına vuran ve 18.000'den fazla kişinin ölümüne neden olan ve Fukushima Daiichi nükleer santralinde erimeye yol açan 9.0 büyüklüğündeki depremin üzerinden 12 yıl geçti . O tarihten bu yana reaktör soğutuldu ve 1,3 milyon ton kirli atık su arıtıldı. Bu su 1.000'den fazla tankta tutuluyor ancak depolama alanı sınırlı ve devam eden hizmet dışı bırakma sürecinin bir parçası olarak şimdi serbest bırakılması gerekiyor.

Serbest bırakma planı Tokyo Elektrik Enerjisi Şirketi (TEPCO) tarafından hazırlandı ve Birleşmiş Milletler , Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) ve çeşitli bağımsız bilim adamları tarafından onaylandı. Buna rağmen, ilgili balıkçı gruplarının bu durumun itibarlarına zarar vereceğinden korkan itirazları hâlâ mevcut . Çin ayrıca planın güvenliği konusundaki şüphelerini dile getirdi; Hong Kong , Tokyo ve Fukushima gibi bölgelerden Japon deniz ürünlerine yönelik ithalat kontrollerini "derhal etkinleştireceğini" belirtti.

Greenpeace ayrıca suda kalan bazı radyoaktif elementlerin, özellikle de trityum, karbon-14, stronsiyum-90 ve iyot-129'un oluşturduğu risklerle ilgili endişelerini dile getirdi. Güney Kore , planın bilimsel ve teknik yönlerini kabul ettiği ancak onu "zorunlu olarak" desteklemediği için daha temkinli bir tavır aldı.

Fukushima suyu insanlar için güvenli mi?
Peki sorun nedir? Asıl endişe, arıtılmış suyun insanlar ve deniz ekosistemleri için risk oluşturan zararlı izotoplar içermesidir. Ancak arıtılmış su filtrelendi ve eser miktarda trityum dışında neredeyse tüm tehlikeli izotoplar uzaklaştırıldı. Hidrojenin bir izotopu olan trityumun sudan tamamen ayrılması zordur, ancak o kadar seyreltilmiştir ki, seviyeleri Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından belirlenen düzenleyici sınırların çok altına düşmektedir. Trityumun insanlara nispeten zararsız olduğu düşünülüyor çünkü radyoaktivitesi insan derisine nüfuz edemiyor.
Dahası, Japon hükümeti, serbest bırakılan suyu izleyecek ve alışılmadık derecede yüksek radyoaktif madde konsantrasyonu tespit etmesi halinde, dünyaya tahliyeyi durduracağına dair güvence verdi.

Fukushima suyunu içebilir misin?
Kısacası, filtreleme işlemi radyoaktif izotopları, suyun içilebilir olarak kabul edilmesini sağlayacak ölçüde uzaklaştırmış veya seyreltmiştir. Ama neden biri o suyu içmek istesin ki? Bu deniz suyudur; kirlilik kalıntılarından ziyade tuz içeriği nedeniyle ölme olasılığınız daha yüksektir.