Yüksek tansiyonlu buluşma: Şi ve Biden yüz yüze görüşecek
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Joe Biden, Salı günü Endonezya'nın Bali kentinde düzenlenecek G20 zirvesinde Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile bir araya gelecek. Biden, 2020 yılında göreve geldiğinden bu yana ilk kez Çinli mevkidaşıyla yüz yüze buluşacak. Şi ve Biden görüşmesinde masada Tayvan, Rusya-Ukrayna Savaşı ve Kuzey Kore'nin nükleer hırsları öncelikli gündem olarak yerini alacak.
Uzun zamandır beklenen yüz yüze görüşme, süper güçler arasındaki ilişkilerin son on yılın en düşük seviyesine indiği bir dönemde gerçekleşecek. İki lider, dünyanın en büyük 20 ekonomisinin liderlerinin buluşacağı G20 zirvesi öncesinde Endonezya'nın Bali adasında bir araya gelecek.
Biden ve Şi ülkelerinde güçlerini pekiştirdikleri bir dönemde buluşmuş olacak. ABD Başkanı, Demokratların Senato'nun kontrolünü ele geçirmesiyle ülke içinde kıl payı da olsa zafer kazanırken, Şi de geçen ay Genel Sekreter olarak üçüncü dönemini elde etmişti.
'Kırmızı çizgiler' masada
Biden Senato sonuçlarının açıklanması ardından Kamboçya'da yaptığı açıklamada, görüşmeye "daha güçlü" bir şekilde gideceğini ifade ederek, "Şi'yi tanıyorum. Diğer dünya liderinden daha fazla zaman harcadım onun için" dedi. Biden, Şi ile her zaman açık sözlü konuştuğunu söyleyerek, "Onunla her zaman açık sözlü tartışmalar yaptım. Her birimizin nerede durduğu konusunda hiçbir zaman yanlış bir hesap olmadı" diye konuştu.
Biden kısa süre önce Şi ile görüştüğünde herhangi bir taviz vermek istemediğini ve her iki liderin de "kırmızı çizgilerini" ortaya koymalarını ve anlaşmazlık konularına yönelik çözüm istediğini söylemişti.
Görüşme öncesinde Beyaz Saray, iki liderin buluşmasından somut bir sonuç ve ortak açıklama çıkmasının beklenmediğini bildirdi. Ancak Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada görüşmenin, Hong Kong ve Tayvan'dan Güney Çin Denizi'ne, ticaret uygulamalarından Çin teknolojisine yönelik ABD kısıtlamalarına kadar bir dizi konuda ilişkilerin istikrara kavuşmasına yardımcı olabileceği bildirildi.
ABD Başkanı ve Çinli mevkidaşı, Biden'ın göreve gelmesinden bu yana video konferans ve telefon yoluyla bir dizi görüşmeler gerçekleştirdi. Ancak Bali'deki toplantı iki liderin ilk kez yüz yüze geldiği toplantı olmasıyla öne çıkıyor. Şi ve Biden, en son Obama döneminde yüz yüze görüşmüşlerdi. ABD Başkanı Joe Biden o dönemde eski Başkan Barack Obama'nın yardımcılığı görevini yürütüyordu.
İlişkilerde tansiyon yüksek
Biden'ın hesaplamalarına göre iki lider birbirlerini iyi tanıyor; birlikte 27 bin kilometreden fazla yol kat etmiş ve 78 saat toplantı yapmışlar. Her ikisi de kendi ülkelerinin başkan yardımcısı olarak görev yaptıkları 2011 ve 2012 yıllarında Amerika Birleşik Devletleri ve Çin'e seyahat etmişlerdi.
Biden yönetiminin ekonomi politikalarını silah olarak kullanmasından rahatsız olan Beijing, Avrupa ve Afrika ile bağlarını genişletmeye çalışıyor. Şi hükümeti ayrıca Biden yönetiminin Tayvan'a yönelik tutumunu "Çin'in egemenliğini ve toprak bütünlüğünü ihlal etmek" olarak değerlendiriyor.
Çin Devlet Başkanı ayrıca Washington'un, dünyanın en büyük ekonomisi olarak ABD'yi geçmeye çalışan Beijing'in artan etkisini engellemek istediğini de vurguluyor.
ABD'li yetkililere göre Çin, Rusya'nın savaşını eleştirmekten büyük ölçüde kaçındı ancak şu ana kadar Moskova'ya silah tedarik etmekten de geri durdu. Beyaz Saray'dan yapılan açıklamaya göre Biden Şi'yi Kuzey Kore'nin silah geliştirmeye devam etmesinin ABD'nin bölgedeki askeri varlığının artmasına yol açacağı konusunda da uyaracak. ABD, Kuzey Kore'nin nükleer denemelerinden endişe duyuyor ve Çin ile Rusya'nın Kuzey Kore'yi bunu yapmamaya ikna edecek güce sahip olduğuna inanıyor.
Öte yandan Ağustos ayı başında ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin Tayvan ziyareti de Washington ile Beijing arasındaki tansiyonu yükseltmişti. Biden, Çin'in Tayvan'ı işgal etmesi galinde ABD askeri personelinin Tayvan'ı savunacağını söylemişti. Daha önce Beijing, ABD Başkanı tarafından yapılan benzer yorumlara "kesin muhalefetini" dile getirmiş ve Washington'u "Tek Çin" ilkesini ihlal etmekle suçlamıştı.
halktv.com.tr // Dış Haberler
Şi Cinping: Çin savaş hazırlıklarına odaklanacak
