ABD basınında son 48 saat
Ali Çınar
ABD basınında en önemli gündem maddesi Afganistan tahliyesi. 'Saldırı olabilir' uyarısı öne çıkan başlıklar arasında. Tahliyelerde sona geliniyor ama Biden'a karşı olan muhalif gruplar "ABD'ye yardım eden ve orada kalan Afganlılar var. İhanet edilmemeli" mesajını veriyor. Birçok ABD'li Afgan derneği ayakta. Bu hafta da Biden’a Afganistan konusunda özel brifing verilecek.
Bugün Türkiye saati 21.30'da Dışişleri Bakanı Blinken, müttefik dışişleri bakanları ile Afganistan'ı konuşmak için sanal toplantı yapacak.
ABD bundan sonra ne yapacak?
Bundan sonra ABD ne yapacak? Ali Çınar'a göre Taliban'la diyalog sürecek. Esas ana kilit isim ve Taliban'la ilişkileri resmileştiren kişi: ABD'nin Afganistan temsilcisi Khalilzad. Trump döneminde atanan Khalilzad, şu an Doha'da görüşmelere devam ediyor.
-IŞİD/Horasan hedeflerine hava operasyonları devam edecek.
-ABD'ye yardım eden ve ülkede kalan Afganları tahliye etmeye çalışacak.
-Afganistan'da sahada istihbarat faaliyetine devam edecek.
-ABD'nin Kabil Büyükelçiliği tamamen kapanmayacak, işlevine devam edecek.
-Kadın hakları ve demokrasi konusunda Taliban'a baskı yapacak.
-Örtülü şekilde Taliban muhaliflerine destek verecek. Bazı kongre üyeleri açıkça eski Cumhurbaşkanı Yardımcısı Amrullah Salehi'yi 'resmen tanıyalım, muhatabımız olsun' diyor.
-Kongreden Taliban'a karşı yeni kararlar çıkacaktır. Pakistan'a karşı bazı adımlar atılabilir.
Türkiye-ABD İlişkisi:
-Sorunların çoğu masada ve çözümsüz duruyor. ABD'nin S400 yüzünden Türkiye'ye yaptırımları devam ediyor. (CAATSA 4 madde-savunma sektöründeki yetkililere yaptırım) YPG-PKK, insan hakları, Doğu Akdeniz-KKTC birçok antlaşmazlık var. Çözülen hiçbir sorun yok.
-Washington'da kimse ABD'nin 'Türkiyeye havalimanı koruması teklif ettiğini' yada antlaşma olduğunu söylemedi. Söylenen sadece: Müzakereler devam ediyor.
-ABD'nin Türkiye 'havalimanı işletsin' önerisi de yok, planı da yok.Burada Almanya Dışişleri Bakanı desteği görüldü.Eğer AB Ülkeleri bastırırsa ABD içinde sorun olacağı düşünülmüyor. Ancak Türkiye'ye bu teklifin Taliban tarafından yapılıp yapılmadığı net değil.
Kişisel Fikrim: Türkiye Taliban konusunda acele etmemeli. NATO çerçevesinde hareket etmeli. Türkiye nasıl NATO ile Afganistana girdi ise NATO içinde davranıp, duygusallıktan kaçınmalı.
-Afganistan kaosu başladıktan sonra Biden hiçbir toplantısında Türkiye'den bahsetmedi.
-Son 1 haftada dışişleri bakanları Blinken-Çavuşoğlu üç kere görüştü. Savunma Bakanları Austin-Akar bir kere görüştü.
-11Ağustos'tan beri Biden, Afganistan konusu aşağıda belirttiğim ülke liderleri ile görüştü. Türkiye yok.
24 Ağustos: G7 liderlerinden: Almanya, İngiltere, Fransa, İtalya, Japonya ve Kanada
23 Ağutos: İngiltere
21 Ağutos: İspanya ve BAE
20 Ağustos: Katar ve İtalya
19 Ağustos: Fransa
18 Ağustos: Almanya
17 Ağustos: İngiltere
Biden-Trump iletişim karşılaştırması
-Biden başkan seçildikten sonra Erdoğan ile bir kere yüz yüze görüştü, bir kere telefonda konuştu (İlk 8 ayda)
-Trump başkan seçildikten sonra telefon görüşmeleri: Ocak, şubat, nisan, haziran ve Beyaz Saray'da ağırlama yüz yüze 1 (Mayıs) (İlk 8 ay içinde)
-Eylül'ün 3.haftası BM Genel Kurulu var. Erdoğan katılması bekleniyor hatta, İsrail Cumhurbaşkanı ile görüşme iddiaları var. Başkan Biden’ın randevu verip vermeyeceği belli değil.
-Dönemin Dışişleri Bakanı İhsan Sabri Çağlayangil tarafından IBM'den 2.9 milyon dolara alınan Türkevi'nin eylülde açılması bekleniyor. Toplam kapalı alan 20 bin 200 metrekare olacak. 35 katlı binanın yüksekliği 171 metreyi bulacak. BM binasından 4 metre yüksek olacak.İnşaat yapan firma sahipleri maliyetin 300 milyon dolar ve binanın piyasa değerinin 1.5 milyar dolar olduğunu belirtiyor.
-ABD Ticaret Temsilcisi Katherine Tai, Ticaret Bakanı Mehmet Muş ile sanal görüşmede dijital hizmet vergisi ve Türkiye'deki ABD şirketlerin durumunu ele aldı. ABD Ticaret Temsilcisi Tai, Ticaret Bakanı Mehmet Muş’a OECD ülkeleri arasında varılan geniş kapsamlı anlaşma çerçevesinde, ülkelerin dijital hizmet vergilerini kaldırmasının kritik olduğu uyarısında bulundu.
-ABD Kongresi'nde Gündem Afganistan olsa da, Türkiye algısı hala kötü.
9 Ağustos'ta bazı kongre üyeleri, Dışişleri Bakanı'na Türkiye'nin drone'larının bölge istikrarına zarar verdiği mektubu yazmıştı.
-ABD'nin yeni Ankara Büyükelçisi olacak Senatör Flake için senatoda görüşme ve oylama yapılmadı. Süreç genel olarak yavaş işliyor.
-Türkiye'nin yeni bir lobi firması var (LBS Solutions) ama geçen ekim ayından beri PR firması yok.
-Biden 9-10 Aralıkta Demokrasi Zirvesi yapıyor. Hangi Liderleri çağıracağı resmi olarak açıklanmadı.
Üç Tema netleşti: Otoriterliğe(authoritarianısm) karşı savunma, yolsuzlukla mücadele , insan haklarına saygıyı geliştirme.
-ABD Dışişleri Bakanlığından: Türkiyeye seyahat etmeyin uyarısı
ABD'nin Hastalık Koruma-Kontrol Merkezi covid-19 vaka sayılarındaki artış nedeniyle Türkiyeyi riskli ülke olarak listeye aldı. Türkiye'den ABD'ye gelişlerde, ABD'den bir kısıtlama yasaklama yok. AB ülkelerine var.
Yerel Haberler:
-San Diegoda Türkevi açıldı. 2013'den beri proje halinde olan Türkevi hayata geçti.
Atatürkün liderliğinde kazanılan 30 Ağustos Zafer Bayramı çeşitli derneklerde hem sanal hem fiziki katılımlarla gerçekleşiyor. Türklerin yoğun olduğu Paterson'da Türk bayrağı göndere çekildi.
New York Eyalet Senatörü Brian Benjamin, New York Vali Yardımcısı oldu.
ABD'li Afgan Gazisi Kongre Üyesi Seth Moulton, gizlice Afganistan'a gitmesi ülkede olay oldu.
