Türkiye'de endişelendiren KOAH tablosu

Prof. Dr. Arzu Mirici, Dünya KOAH Günü dolayısıyla yaptığı yazılı açıklamada, KOAH’ın Türkiye’de ciddi bir sağlık sorunu olduğunu vurguladı.

Anadolu Ajansı'nın haberine göre; KOAH’ın özellikle 40 yaşından sonra görülen ve yaşın ilerlemesiyle birlikte sıklığı giderek artan bir halk sağlığı sorunu olduğuna işaret eden Mirici, “Ülkemizde yapılan saha çalışmaları 40 yaş üzerindeki her 7-8 kişiden birinin KOAH hastası olduğunu gösteriyor. 2016 itibarıyla ülkemizde tanı konulmuş 3,3 milyon KOAH hastası bulunuyor, bugün bu sayının 5 milyonu bulduğu belirtiliyor. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, KOAH dünya genelinde 2000’li yıllarda en sık görülen 4’üncü ölüm nedeni olarak saptandı ve 2020’de de 3’üncü sıraya çıkacağı öngörülüyor.” değerlendirmesinde bulundu.

Araştırmalara göre KOAH’ın Türkiye’de en sık görülen 3’üncü ölüm nedeni olduğunu belirten Mirici, şu bilgileri verdi:

“Türkiye’de her yıl yaklaşık 150 bin kişinin KOAH nedeniyle hayatını kaybettiği tahmin ediliyor. Bu yüksek rakamlara rağmen, biz hekimler ısrarla KOAH’ın önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu anlatmaya çalışıyoruz. Bunun için bireylere sigaradan ve tüm tütün ürünlerinden uzak durmalarını önerirken iç ve dış ortamın hava kalitesi, iş yeri ortamı ve hava kirliliğine kadar başka faktörlere de dikkat edilmesi gerektiğini sık sık dile getiriyoruz.”

Mirici, endüstrileşme, sanayileşme ve doğal yaşamın bilinçsiz tahrip edilmesinin oluşturduğu hava kirliliği ve iklim değişikliğine karşı tüm sivil ve resmi kuruluşların iş birliği yapması gerektiğini aktardı.

KOAH nedir?

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı kelimelerinin baş harfleri ile adlandırılan Koah hastalığı, akciğerlerde bulunan ve bronş adı verilen hava keseciklerinin tıkanması sonucu; solunum güçlüğü, öksürük ve nefes darlığı gibi şikayetlere yol açan kronik bir hastalıktır. Nefes alma ile birlikte akciğerlere dolan temiz hava bronşlar tarafından emilir ve temiz hava içerisinde yer alan oksijen, kan ile dokulara ulaştırılır. Koah hastalığının oluştuğunda bronşlar tıkanarak akciğer kapasitesinin büyük oranda azalmasına neden olur. Bu durumda alınan temiz hava akciğerlerden yeteri kadar emilemez, dolayısıyla kan ile dokulara yeterli oksijen iletimi sağlanamaz.

KOAH belirtileri nelerdir?

"Koah hastalığı nedir?" sorusunun yanıtı kadar önem taşıyan bir diğer nokta ise Koah belirtileri ve belirtilerin doğru takip edilmesi olarak değerlendirilir. Hastalığa bağlı olarak akciğer kapasitesi büyük oranda azalırken dokulara yeterli miktarda oksijen iletimi sağlanamayacağından başta nefes darlığı olmak üzere öksürük ve balgam gibi belirtiler gözlenir.

• Başlangıç evresinde hızlı yürüme, merdiven çıkma ya da koşma gibi aktiviteler sonucunda ortaya çıkan nefes darlığı problemi, hastalığın ilerleyen evrelerinde uyku sırasında dahi gözlenebilen bir problem halini alır.
• Öksürük ve balgam problemi ise yine başlangıç evrelerinde yalnızca sabah saatlerinde ortaya çıkan birer belirti olarak görülse de hastalığın ilerlemesi ile birlikte şiddetli öksürük ve yoğun balgam gibi Koah belirtileri gözlenir.  

Koah nedenleri nelerdir?

Koah hastalığının ortaya çıkışındaki en büyük risk faktörünün sigara ve benzeri tütün ürünlerinin tüketilmesi olduğu ve bu ürünlerin dumanına maruz kalan kişilerde de hastalığın görülme sıklığının büyük oranda arttığı bilinir. Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılan araştırmalar, Koah hastalığının ortaya çıkmasında kirli hava koşullarının da büyük oranda etkili olduğunu ortaya koyar. İş yerlerindeki; toz, duman ve kimyasal maddeler ile ev ortamlarında kullanılan odun ve tezek gibi organik yakıtlara bağlı gelişen hava kirliliğinin bronşlarda tıkanmaya neden olduğu ve akciğer kapasitesinin büyük oranda azaldığı gözlenir.

Koah hastalığı evreleri nelerdir?

Hastalık, belirtilerin şiddetine göre hafif, orta, ağır ve çok ağır Koah olmak üzere 4 farklı evre ile adlandırılır.

1. Hafif Koah: Yoğun tempolu işlerde ya da merdiven çıkma, yük taşıma gibi efor gerektiren aktiviteler sırasında ortaya çıkabilen nefes darlığı belirtisi görülür. Bu evre hastalığın başlangıç evresi olarak da bilinir.
2. Orta Koah: Gece uykusunu bölmeyen ancak basit günlük işler sırasında nefes darlığı gelişmesine neden olan Koah evresidir.
3. Ağır Koah: Nefes darlığı şikayetinin gece uykusunu dahi böldüğü, solunum sıkıntısına bağlı gelişen halsizlik probleminin günlük işleri yapmayı engellediği hastalık evresidir.
4. Çok Ağır Koah: Bu evrede nefes almak son derece güçleşir, kişi ev içerisinde dahi yürümekte zorlanır ve dokulara yeterli oksijenin iletilememesi nedeniyle çeşitli organlarda rahatsızlıklar meydana gelir. İlerleyen akciğer hastalığına bağlı olarak kalp yetmezliği gelişebilir ve bu durumda hasta hayatını oksijen desteği olmadan sürdüremeyecek hale gelir.

Koah tedavi yöntemleri nelerdir?

Koah tedavisi genellikle hastalığın ortadan kaldırılmasına yönelik değil, belirti ve rahatsızlıkların şiddetinin azaltılmasına yönelik girişimler içerir. Bu noktada tedavi için uygulanacak ilk adım, eğer kullanılıyorsa sigaranın bırakılması ve hava kirliliği bulunan ortamlardan uzaklaşılması olmalıdır. Sigaranın bırakılması ile birlikte bronşlardaki tıkanıklık şiddeti bir nebze hafifler ve kişinin nefes darlığı şikayeti büyük oranda azalır.