Yılın kelimesi gaslighting ne demek biliyor musunuz?: Hepimize her gün yapıyorlar

Lambanın ışığı azalmaya mı başladı?

Gaslighting kelimesi Gas Light (Gaz Lambası) adlı filmden geliyor. 1930'larda yayınlanan bu filmde Jack, eşi Bella'yı manipüle etmeye çalışıyor. Bunun için yaşadıkları evdeki gaz lambasının ışığını her geçen gün biraz kısıyor. Bella bu durumu fark edince "Lambanın ışığı azalmaya mı başladı?" diye soruyor.
Jack ise Bella'nın delirmeye başladığını, öyle bir şey olmadığını iddia ediyor. Her seferinde Bella'ya sert cevaplar veriyor. Sonuç olarak Bella, gözleriyle gördüğü bir şeyde bile kendisine olan güvenini kaybetmeye başlıyor. Jack'in yaptığı şey ise tamamen bir duygusal manipülasyon örneği.

Ailede ve arkadaşlıklarda da var

Psikolojik manipülasyon veya duygusal istismar dediğimizde aklımıza direkt romantik ilişkiler geliyor. Fakat sadece romantik ilişkilerde değil; işte, ailede, arkadaşlıklarda da psikolojik manipülasyon örneklerini görebiliyoruz.
Gaslighting'de manipülasyonu uygulayan kişi, manipülasyona maruz kalan kişiyi kontrol etmenin yanı sıra onun kendisiyle aynı fikirde olmasını da sağlamak ister. Manipülasyonu uygulayan kişinin hedeflerinden biri de manipüle ettiği kişiyi susturmak ve diğer herkesin de onun yanlış olduğuna inanmasını sağlamak. Gaslighting yöntemiyle manipülasyon uygulayan kişi, karşısındaki kişinin kendi duygu ve düşüncelerine, yargı ve deneyimlerine olan inancını, kendisine olan güvenini kaybetmesini sağlayarak, tepkilerinin, duygu ve düşüncelerinin hatalı olduğuna inanmasını sağlama çabası içerisinde olur.

'Fazla alıngansın'

Gaslighting uygulayanlar sıklıkla şu cümleleri kuruyor ve psikolojik manipülasyon yaptıkları kişide kontrol sahibi olmayı ve dengesizlik yaratmayı amaçlıyor.

• Senin problemlerin var.
• Sen çıldırmışsın.
• Fazla alıngansın.
• Gereksiz tepki veriyorsun.
• Seninle ilgili bir sorun var.
• Her şeyi fazla dramatize ediyorsun.
• Böyle bir şey asla yaşanmadı, uyduruyorsun.

Nasıl mücadele edilir?

Gaslighting’e uğrayan kişiye öncelikle, sağlıklı ilişkilerin nasıl olması gerektiğinin hatırlatılması çok önemli. Böylece kişinin gerçeklikle teması sağlanır.
Gaslighting’e maruz kalındığının fark edildiğinde yapılacak ikinci ve en önemli adım Gaslighting uygulayan kişiyle ilişkiyi sonlandırmak.
Gaslighting uygulayan kişiyle iletişimin koparılması sonucunda, kişi gündelik yaşamına adapte olmakta zorluk yaşıyorsa psikolojik destek almayı ihmal etmemeli.