Kurdeşen nasıl geçer?

Kurdeşen tıbbi adıyla ürtiker, farklı nedenlere bağlı aniden ortaya çıkan, kaşıntılı, kızarıklık ve kabarıklıklarla ortaya çıkan bir cilt hastalığı. Bazı sağlık problemleri stres ya da çeşitli ilaçlar kurdeşene yol açabiliyor. Prof. Dr. Ayşe Serap Karadağ, kurdeşen (ürtiker) ve tedavi uygulamaları hakkında bilgi verdi.

Belirtiler
Kurdeşenin en önemli özelliği bir anda başlaması, hızla vücuda yayılması ve çok kaşıntılı olmasıdır. Hastalığın belirtilerinin akılda kalması için tıpta 4 K bulgusu şeklinde belirtilmektedir. 4 K; kaşıntı + kızarıklık + kabarıklık ve kaybolmayı temsil etmektedir. Kaşıntılara bazen şişlikler de eşlik etmektedir. Hastanın aynı zamanda göz kapakları, dil, dudaklar gibi yumuşak doku içeren bölgelerinde şişlik ve kızarıklık olabilmektedir. Bu şişlikler anjioödem olarak isimlendirilmekte ve neredeyse ürtiker hastalarının yüzde 40’ına eşlik edebilmektedir.
Kurdeşen için en tanı koyduran özellik kızarıklıkların 24 saat içinde kaybolmasıdır. Eğer mevcut kızarıklık 24 saatte kaybolmazsa ürtiker tanısından farklı hastalıkları düşünmek gerekmektedir.

Neden olur?
Enfeksiyonlar, böcekler, parazitler, ilaçlar, gıdalar, aşırı sıcak, aşırı soğuk, kıyafet, lastiğe vb bağlı bası, stres, takviyeler, bazı iç hastalıkları (tiroid hastalığı, karaciğer hastalığı, kanser, otoimmün hastalıklar vb)

Nasıl tedavi edilir?
Kurdeşen tedavisinde ilk olarak alerji hapları (antihistaminikler) verilmektedir. Bu ilaçlar genellikle güvenli olup hastanın ihtiyacına göre 1-4 adet verilebilir. Tetikleyici olduğu düşünülen ilaç varsa kesilir, enfeksiyon odağı varsa tedavi edilir. Burada önemli nokta ilaçları düzenli olarak döküntü çıkmasını beklemeden her gün almaktır. Döküntü başladıktan sonra verilen ilacın etkisi olmayacaktır. Alerji haplarına rağmen düzelmeyen, çok şiddetli kaşıntısı olan veya tüm vücuduna yayılan şiddetli hastalarda kortizonlu iğneler 3-5 gün yapılabilmektedir. Anjioödem denilen şişlikler özellikle dildeyse acil durum olarak kabul edilmektedir. Hemen hastaneye başvurulmalıdır. Bu hastalarda da alerji iğnesi, kortizon ve adrenalin denilen hızlı etkili tedaviler verilmektedir.
Kronikleşen ürtiker için son yıllarda çok etkili biyolojik tedavi olan omalizumab tedavisi geliştirilmiştir. Bu tedavi ayda bir kez yapılan bir iğne tedavisi olup hastanede yapılmaktadır. Yaklaşık 1 yıla kadar kullanılabilmekte ve hızlı etki sağlamaktadır. Yan etkileri oldukça azdır.

Kaç günde geçer?
Kurdeşen tepkisel bir olaydır. Genellikle kendiliğinden kaybolmaktadır. Ancak tetikleyicinin etkisi geçene kadar devam etmektedir. Atak süresi ortalama 1-4 hafta kadardır. Bu süreçte ilaçlar her gün alınmalıdır. Doktor kontrolünde yavaş yavaş azaltılarak kesilmektedir.

Önlenebilir mi?
Kurdeşende altta yatan neden bulunursa bu nedenden uzaklaşılmasıyla önlenmek mümkündür. Örneğin tetikleyici tansiyon ilacıysa bu ilaç değiştirilir, takviyeyse kesilir, fiziksel faktörlere bağlıysa (sıcak, soğuk, güneş veya basınç gibi) hasta o etkenden uzak durur. Güneşten korunabilir. Dar kıyafet giymekten kaçınabilir. Strese bağlıysa alınan psikolojik destek veya ilaçlar hastanın rahatlamasını ve atakların oluşmasını engelleyebilir.

Canan Karatay uyuz için tarif verdi