Devlet eliyle semirtilen paramiliter örgütlerin sonunda nasıl kendilerini büyütenlerin başına bela olduğunun son örneği şu meşhur Rus Wagner Grubu oldu. ABD yönetimleri de (Bush’undan Obama'sına kadar) Irak’ta çok kan dökmüş Blackwater adlı silahlı grup yüzünden sıkıntılar yaşamıştı. Böyledir bu işler, içte ya da dışta “gayrinizami harp” heveslilerine fırsat verildi mi, pisliği temizlemek zor olur.
Karanlık bir güç: Wagner
Rusların girdikleri her türlü çatışmada "deneyimlerinden" yararlandığı bu paramiliter grup 2014-15 yılları arasında Donetsk ile Luhanks’taki Rus yanlısı güçlere destek verdiği Donbas savaşında çıktı ortaya. Suriye’de, Libya’da, Orta Afrika Cumhuriyeti’nde, Mali’de yaşanan iç savaşlarda yine Rus hükümetine bağlı güçlerin yanında savaşlara girdi. Bulundukları hemen her yerde ciddi savaş suçu işledikleri söylenir.
Rusya’nın Ukrayna’da da savaşa sürdüğü bu uğursuz grup öyle bir hale geldi ki Rusya’nın “milli” ordusuna kafa tutabiliyor artık. Donetsk Oblastı'nda bulunan Bahmut yakınlarındaki Soledar kasabasının ele geçirildiğini duyuran Rusya Savunma Bakanlığı’na grubun yetkilisi Andrey Troshev sert bir yanıt verdi: "Soledar’ı Rus ordusu değil biz ele geçirdik. Zaferimizi çalmayın."
Pek sık rastlanır bir durum değil bu. Yeni patlak vermiş bir skandal ama uzun süredir bir gerginlik var grup ile Rus ordusu, dolayısıyla Kremlin arasında. Wagner Grubu’nun askeri komutanı Yevgeni Prigozhin (Putin’in Şefi olarak bilinir) Rusya ordusunu defalarca becerisizlikle suçlamıştı daha önce de. Prigozhin, bakanlığın iddiaları karşısında hayal kırıklığına uğradığını ifade ederek kendisine bağlı paramiliter grubun itibarının "yerlerinde kalmak isteyen yetkililer" tarafından sürekli olarak zedelendiğini bile söyledi. Yani yeni olmayan gerilim artarak sürüyor.
Rusya tanımıyordu
Rusya Genelkurmay Başkanlığı tarafından finanse edildiği ileri sürülen grupla hiçbir bağının olmadığını söyleyen Kremlin, bu “tanımama” tutumunu belli ki Soledar zaferinde Wagnercilerin adını anmayarak da sürdürmek istemiş. Ancak gerilimin artması Rusya’yı telaşlandırmış görünüyor. Yoksa neden sözkonusu açıklamadan hemen sonra ikinci bir açıklama yayınlayan Rusya Savunma Bakanlığı, Soledar zaferinin sahibinin “Rus güçlerinin heterojen gruplaşması” olduğunu duyursun? Bakanlık açıklamasının ilerleyen satırlarında ifade gizli kapaklı olmaktan çıkıp şu hali almış: "Ukrayna Silahlı Kuvvetleri tarafından işgal edilen Soledar’a yönelik doğrudan saldırı Wagner mensuplarının, müfrezelerinin, gönüllülerinin cesur ve özverili eylemleriyle başarıldı."
Ukrayna ordusu ise Soledar’ın düşmediğini duyurdu bu arada belirteyim. Ukrayna Savunma Bakan Yardımcısı Hanna Maliar savaş durumunu “şiddetli” olarak tanımlayarak, “Wagner savaşçıları kelimenin tam anlamıyla kendi askerlerinin ölü bedenleri üzerinde ilerliyor” dedi. .
'Ülkeleri için savaşıyorlar'
Tüm dünyaya Wagner Grubu’yla bağının olmadığını ilan eden Rusya artık bu ilişkiyi saklamaya gerek görmüyor. Son “kriz” üzerine Kremlin’den yapılan bir açıklamada, Wagner ile Savunma Bakanlığı arasında anlaşmazlık olduğu iddiaları yalanlandı. Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov Rusya'nın Rus ordusunu da Wagner Grubu’nu da kahraman olarak gördüğünü belirterek "Herkes ülkesi için savaşıyor" dedi.
Zaten “sihirli cümle” bu. “Ülkesi için savaşmak” paramiliter bir gücü de savaşa sürmek için son derece işe yarar bir ifade. İnsan hakları ihlalleri yapılıyormuş, savaş suçları işleniyormuş önemli değil. Wagner de ülkesi için savaşıyor sonuçta. Rusya’nın dediği bu.
Kısa sürede sonuç alacağını sandığı savaşın bu kadar uzaması üzerine ordusunu takviye amacıyla başarısızlıkla sonuçlanan genel seferberliği ilan eden Vladmir Putin, yeni bir genel seferberlik çağrısına hazırlanıyor. Öte yandan ilişkisi olmadığını iddia ettiği Wagner ile birlikte “savaş yürütüyor”.
Wagner’in “Zaferimizi çalmayın” çıkışı olmasa, Rusya’nın bu grupla açık seçik bir ilişkisi olduğunu bu kadar net öğrenemeyecektik.
İktidarı ya da başlattıkları savaşları kaybetme korkusuyla umudunu paramiliter güçlere, Wagnerlara, Blackwaterslara bağlayanlar gün gelir bu paramiliter katillerin “şamaroğlanı” olur.
Valla Putin’i öyle yaptılar.
Putin’in yakın dostlarına duyurulur.
Bel bağlamasınlar “paramiliter artıklarına”.
