Mustafa K. Erdemol
Utah’da Okullarda İncil Yasağı
Tutuculuğu Kendi Silahıyla Vurmak
En tutucu ülkelerden biridir ABD. Özellikle güneyi ile orta batısında tutuculuğun daha da arttığını söylerler. Yıllar önce yapılan bir araştırmada ABD’lilerin yüzde 40’ından fazlasının kendilerini muhafazakâr olarak tanımladıkları ortaya çıkarılmıştı. İşte bu yüzden muhafazakâr Cumhuriyetçi Parti’nin yönettiği Utah eyaletinde ilk ile orta okullarda İncil’in hem 'kabalık” hem de “şiddet' içerdiği gerekçesiyle yasaklanması şaşırtıcı oldu.
Velinin şikayetiyle
Karar, Aralık 2022'de bir öğrenci velisi tarafından yapılan Kral James İncili'nin çocuklar için uygun olmayan materyaller içerdiği yönündeki şikâyet üzerine alınmış. Yetkililer, okul kütüphanesinde bulunan yedi ya da sekiz İncil nüshasını kaldırdıklarını duyurdular. Salt Lake Tribune gazetesi, kimliği açıklanmayan velinin okul yönetimine yolladığı şikayet dilekçesini yayınladı. Diekçede İncil'de "ensest, onanism (masturbasyon başta olmak üzere el yordamıyla kendini tatmin etme), hayvanlarla cinsel ilişki, fuhuş, genital sakatlama, oral seks, dildolar, tecavüz, hatta bebek öldürme" gibi konuların yer aldığı belirtiliyor. Kimileri İncil’de bunların olduğunu kabul ederken, kimileri de anlatılanların kişinin istediği gibi yorumlamaya müsait öyküler olduğunu ileri sürüyor.
Utah’da yasaklamak normal
Utah kitap yasaklamakla meşhur bir eyalet zaten. PEN America'ya göre kitaplara erişim kısıtlamasının en yaygın olduğu beş eyaletten biri. Toni Morrison'un "The Bluest Eye", Erika Sánchez'in "I Am Not Your Perfect Mexican Daughter", Margaret Atwood'un "The Handmaid's Tale" adlı kitapları en sık hedef alınanlar arasında. Geçen yıl da "pornografik ya da uygunsuz" kitapların okullarda okutulmasını yasaklayan bir yasa çıkarılmıştı. Porno ya da uygunsuz deyince yapılan doğru gibi geliyor ama pek de öyle değil. Şimdiye kadar yasaklanan kitapların çoğu cinsel yönelim ya da kimlik gibi konularla ilgiliydi. Porno ya da uygunsuzluk işin bahanesi.
Utah, ABD'de İncil'i raflarından kaldıran ilk bölge değil. Geçen yıl Teksas'ta da bir okul da halktan gelen şikayetler üzerine İncil'i okul kütüphanesinden kaldırmıştı. Geçtiğimiz ay da Kansas'taki öğrenciler İncil'in okul kütüphanelerinden kaldırılmasını talep etmişlerdi. İlginç olan şu; tüm bu bölgeler tutuculuklarıyla bilinen yerler. Ayrıca Utah’da velinin dilekçesinden sonra İncil’I yasaklama kararı verenler de muhafazakârlar.
Gelişmenin bununla sınırlı kalmayacağı anlaşılıyor. Yine Utah'ta hayli baskın bir inanç olan Mormonların kutsal kitabıyla ilgili de şikayette bulunulduğu belirtiliyor. Eyalet Sözcüsü Chris Williams, birinin Mormon Kitabı için de yasaklanması talebinde bulunduğunu doğruladı ancak hangi nedenlerin ileri sürüldüğünü okul yönetim kurulunun gizlilik politikası uyarınca açıklamadı.
Peki neden istenmiyor?
Olayı ilginç kılan taraf da bu zaten. Çünkü İncil’in yasaklanmasını isteyen Utah’lı veli ile Mormonların kitabının yasaklanmasını isteyen(ler) eyalette artık saçmalık boyutuna varan kitap yasaklarına bir tepki olarak yapıyorlar bunu. Çünkü son derece tutucu olan eyalette uygunsuz ya da pornografik içerkler taşıdığı gerekçesiyle kitap yasaklayanlara “o zaman İncil’i de yasaklayın. O da pornografik özelliklere sahip“ demiş oluyorlar.
Sadece bunu değil. Ahlaki normların da değişebileceğini anlatmak istiyorlar. Yüzlerce yıl önce İncil’deki olumsuz ifadeler normal karşılanırken bugün nasıl çok farklı yorumlanıyorsa, yasaklanan seküler edebiyat kitaplarındaki “uygunsuzluk” iddiasına yol açan ifadelerin de yarın tamamen farklı değerlendirileceğini vurguluyorlar. Eyalet yöneticilerinin seküler kitapları “pornografik” olduğu gerekçesiyle yasaklarken, pornografi başta olmak üzere son derece olumsuz ifadelerin yer aldığı İncil’e izin vermelerinin ikiyüzlülük olduğunu savunuyorlar.
ABD’de son yıllarda tutuculuğa karşı mücadelede yeni, farklı yöntemler denenir oldu. Toplumun önemlice bir bölümü özgürlüklerinin elinden alınmasına gerekçe gösterilen İncil’e, “karşı olduğu ne varsa hepsini içeriyor” diyerek itiraz ediyor. Eğer seküler kitaplar ahlaki gerekçlerle yasaklanabiliyorsa, İncil de pekala aynı gerekçelerle yasaklanabilir diyorlar.
Görünen o ki, genel olarak din özel olarak da Hıristiyanlık artık kendi silahıyla vuruluyor.
Hayli ilginç.