İsmail Saymaz
İstiklal Caddesi saldırısındaki soru işaretleri
İstiklal Caddesini kana bulayan, altı yurttaşın can verdiği ve 81 kişinin yaralandığı saldırının üzerinden dört gün geçti. Şüphelilerin ifadeleri alınmadığı için bütünüyle aydınlatılabildiğini söyleyemeyiz.
En azından şimdilik…
Dolayısıyla her iddiaya ihtiyatla yaklaşarak, bu yazıyı yazıyorum.
Baştan belirtmeliyim ki bu saldırı, Türkiye’deki terör eylemleri ve terörist profili bakımından atipik bir örnek oluşturuyor.
Yani, benzerine rastlanmamış.
Bilinen kalıpların dışında.
Sıradan olmayan.
Suriyeli Arap bombacı: Ahlam Albashir
Açık kaynaklara göre saldırıya ilişkin elimizdeki veriler şunlar: PKK/PYD, Suriyelilerden özel istihbarat birimi kurdu.
Suriyeli Arap olan 23 yaşındaki Ahlam Albashir adlı kadın geçen temmuzda kaçak şekilde Türkiye’ye girdi.
Esenler’de eve ve tekstil atölyesinde işe yerleştirildi.
Ammar ve Ahmad Jarkas adlı iki kardeş bu saldırıyı planladı.
Yasir adlı kişi Albashir’i Taksim’e bıraktı.
Bombayı Bilal Hassan verdi.
Albashir, İstiklal Caddesi’ndeki bankta 45 dakika oturdu.
Talimat üzerine çantayı bırakıp uzaklaştı.
Bir dakika sonra patlama oldu.
Albashir, Küçükçekmece’deki evde yakalandı.
Yakalanmasaydı Yunanistan’a kaçacaktı.
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, eylemin PKK/PYD tarafından gerçekleştirildiğini söyledi.
PKK yaptıysa bir ilk olacak
Şüphelilerin ifadeleri alınmadığı için Soylu’nun açıklamalarını veri kabul ediyorum.
Bu veri ışığında…
Uzmanlık alanı Suriye iç savaşı olan Altınbaş Üniversitesinden Prof. Dr. Serhat Erkmen’in de ifade ettiği üzere PYD’nin Suriye’de savaştırdığı çok sayıda etnik Arap var. Nadiren de olsa PKK saflarına aldığı görülüyor.
Ancak hem Erkmen…
Hem de Türkiye’deki Suriyeli STK’ların kurduğu Uluslararası Sivil Toplum Kuruluşları Federasyonu’nun Genel Sekreteri Muhammed Akta, PKK’nın Suriye’de Araplardan oluşan özel bir istihbarat ve eylem birimi kurduğuna ilişkin bilgi sahibi olmadıklarını söylüyor.
PKK’nın Arapları Türkiye’deki saldırılarda kullanmasıyla hiç karşılaşılmadı.
Bu bir PKK eylemiyse…
Türünde ilk olacak.
Akta’ya bakarsak Türkiye’deki Suriyeliler Albashir’in yüz şekli itibariyle Suriyeli olmadığını düşünüyor. Doğrusu Albashir, Kuzey Afrikalıları andırıyor. Suriye’de Afrika’dan köle olarak getirilmiş bir aşiret var ancak Albashir bu aşiretten mi, bilmiyoruz.
IŞİD’e de uymuyor
Albashir’in IŞİD’çi ya da radikal bir dini örgüt üyesi olduğunu iddia etmek de mümkün değil. Kadın cihatçılar kamuflaj pantolonla, vücut hatlarını gösteren tişörtle ve abartılı makyajla eylemlere gönderilmiyor. Her örgütün alt kültürü var ve IŞİD örtünmede esnemiyor.
Kurye mi?
PKK ya da IŞİD fark etmez.
Albashir, iki örgütün eylemci profiline uymuyor.
PKK’nın şehir eylemleri için kullandığı militanları çoğunlukla ya silahla çatışarak ya da üzerindeki bombayı patlatarak ölüyor.
Yatağında ve silahına davranma olanağı bulamadan yakalanan Reina katili Abdulkadir Masharipov’u hariç tutarsak, IŞİD’çiler de öyle.
Albashir pijaması, kamuflajı, silahı ve bir miktar parayla evde ele geçirildi.
Çok korktuğu ve hiç direnmediği anlaşılıyor.
Albashir, soğukkanlı profesyonel bir eylemciden çok, taşıdığı nesnenin bomba olduğunu, patlama olduğunda fark eden kuryeyi andırıyor.
Suriyeli ağı
Saldırıdan sonra yaklaşık 50 kişi gözaltına alındı. Şüphelilerin ortak özelliği Suriyeli Araplardan oluşması.
Dün Suriye’nin Azez şehrinde Hüsam adlı bir kişi de yakalandı.
Şu halde Albashir’in kendisi…
Esenler’de çalıştığı atölyenin sahibi…
Küçükçekmece’de yakalandığı evin sakinleri…
Eylemin planlayıcıları ve lojistiği sağlayan Suriyeli Araplar.
Reina’nın faili Masharipov, İstanbul Başakşehir’de Orta Asyalıların ağında, Atatürk Havalimanı saldırganları Fatih’te Kafkasyalı ağında saklanmıştı. Ancak bugüne kadar ne IŞİD ne de PKK, Suriyeli ağını kullandı.
Bu da bir ilk sayılır.
Afrin’den Esenler’e zeplinle mi uçtu?
Albashir, iddiaya göre, Türkiye’de dört aydır kaçak bir şekilde yaşıyordu ve yakalandığı ev insan kaçakçıların kullandığı, ‘şok evi’ denilen geçici bir üstü.
Bu somut durum sınır güvenliği ve sığınmacılara ilişkin bir kez daha düşünmemiz gerektiğini ortaya koyuyor. Demek ki duvarlar sınırlarımızı korunamıyor, insan kaçakçılığı sürüyor.
Soylu, Mersin saldırganlarının Münbiç’ten paramotorla 12-13 saat uçarak, Tarsus’a indiğini iddia etmişti.
Onlar 300 kilometre uçtu diyelim.
Albashir, Afrin’den Esenler’e zeplinle gelmedi ya!
Kaç Albashir var?
Albashir’in dört ay yakalanmadan İstanbul’da kaçak yaşaması ve atölyede çalışması nasıl mümkün olabiliyor?
Türkiye’deki Suriyeli ağında kaç Albashir var, biliyor muyuz?
Ne zaman…
Nerede patlayacaklar, haberdar mıyız?
Orta Asya ve Kafkasya ağlarında uyuyan kaç hücre var, farkında mıyız?
Değiliz.
AK Parti’nin Suriye’de iç savaşa sorumsuzca taraf olmasının kanlı ve acı sonuçlarını daha ne kadar yaşayacağız?
Kör terör
Bu saldırı, görünürde askeri bir hedefe yönelmiyor, belirgin bir siyasi amaç taşımıyor. Varsa da ifadeler alındıktan sonra öğreneceğiz. Belki de hiç öğrenemeyeceğiz.
Bakan Soylu dağda PKK’lı sayısının 120’nin altına düştüğüyle ve ayakkabı numaralarına kadar bilmekle övünedursun; şehirlerde bir ayda iki bombalı saldırı gerçekleştirildi ve en az yedi insanımızı kaybettik.
Kör terör sürecek mi, bilmiyoruz.
Sanırım…
Yaşayıp göreceğiz.
Prof. Erkmen: Bence o bir kurye
Altınbaş Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden Prof. Dr. Serhat Erkmen, saldırganın kurye olabileceğini düşünüyor.
PYD’nin Araplardan oluşan istihbarat birimi var mı?
Yok. Fakat PYD ile çalışan binlerce Arap var. Eğittiği, çatışma sahasına sürdükleri içinde Araplar var. Ama onlardan oluşan bir tim var mı, bilmiyorum.
PKK, Arap eylemci kullandı mı?
Şehir merkezleri ve canlı bomba eylemlerinde, hayır. Dağdaki faaliyeti sorarsanız, evet. Kuzey Irak’ta Pençe-Kilit Operasyonu’nda öldürülen teröristlerden biri Rakka doğumlu. YPG ile birlikte savaşan ve ölen çok Arap var.
PKK’nın Türkiye’de kullandığı Suriyeli bir Arap’a ilk kez mi denk geliyoruz?
Lojistik hatlar dışında evet. Getir götür işinde yakalananlar var. Bir yeri patlat, bir yeri uçur, ben hatırlamıyorum.
Türkiye’deki Suriyeli ağı PKK ile işbirliğine yatkın mı?
Yatkın. Parayı verdiğiniz zaman her işi yapan var. Aynı ağ hem IŞİD’e, hem PKK’ya yatıyor. Bir kısmı insan kaçakçılığı yapıyor. Yasadışı organizasyonlara karışmış bir sürü yapı var. Bazıları hangi amaca hizmet ettiğini bilmiyor. Öyle bir alan oluşmuş ki ‘a' ya da ‘b’ örgütü tarafından rahatlıkla kullanılıyor.
Eylemci profilini nasıl değerlendiriyorsunuz?
O bir kurye bence. Ama ne halt ettiğini bomba patladığı zaman anlayan bir tip.
Çantada bomba olduğunu biliyor mu?
Davranışları pek bilmiyormuş gibi gösteriyor.
Bırakıp kaçıyor.
Önce yürüyor. Patlama sesiyle irkilip kaçıyor. Ne halt ettiğini o an anlıyor. Muhtemelen buna dediler ki “Git otur, şu saate kadar bekle, birini göreceksin, o geldiği zaman kalk, çantayı alacak.” Muhtemelen kuryelik yaptığını düşünüyordu.
Profesyoneller soğukkanlıdır, bu değil.
Profesyonel görüntü çizmiyor.
Hala sınırdan kaçak geçişler mümkün mü?
Geçmişe göre az mı? Az. Tedbirler yaradı mı? Büyük ölçüde. Hiç mi geçmiyor? Hayır, öyle bir şey söyleyemeyiz. Ama bence daha büyük bir sorun var: Kaçak bir kişinin bu kadar uzun bir süre çalışıyor olması. Dört aydır kaçak yaşayan biri işe girip düzenli hayat kurabildiyse asıl problem budur.
Suriyeli Akta: PKK’nın Arap eylemcisi olduğunu duymadım
Türkiye’de doğmuş bir Suriyeli olan Muhammed Akta, mülteci alanında faaliyet yürütüyor. Türkiye’de Suriyeli sivil toplum kuruluşlarının çatı örgütü olan Uluslararası Sivil Toplum Kuruluşları Federasyonu’nun Genel Koordinatörü Akta ile PYD ile Suriyelilerin ilişkisini konuştuk.
Ahsam Albashir’in PYD’nin Suriyelilerden oluşturduğu özel istihbarat biriminde görevli olduğu söyleniyor.
PYD’nin devşirdiği insanlar Kürtlerden oluşuyor. Ama DAEŞ gibi onlar da yurtdışından insan devşiriyor. Araplardan da devşirmiş olabilirler. Özellikle Araplardan oluşan istihbarat birimi var mı; şimdiye kadar duymadım.
PKK’nın Arap eylemci kullandığı görüldü mü?
Yok, sanmıyorum.
Sordunuz mu? Bu kadın kimdir?
Esenler’de nerede kalmış, kimlerle takılmış, araştırıyoruz ama bilgiye ulaşmış değiliz.
Arap mı?
Bilmiyorum. Suriyelilerin nabzını yoklayınca herkes bu kişinin “Suriyeli olması şaşırtıcı diyor” yüz şeklinden dolayı. İnsanların iddiası, Suriye dışından gelip PYD üzerinden kimlik almış olabileceği yönünde.
Ammar ve Ahmad Jarkas’ı tanır mısınız?
Yok. Ama Jarkas soyismi biliniyor. Soyisim, ‘Çerkes’ demek. Karkas’lara ait ‘Zrak’ adlı araç kiralama şirketinin hesabına girdim, beğeni yapanların hepsi Esed taraftarı. Ammar Jarkas'ın paylaştığı bayrak Esed rejiminin bayrağı.
Nasıl Suriyeli ağına dahil olabiliyorlar?
Suriyeli STK’ların güvenlik faaliyeti yok. Kim terörist, gelenin arkasında kim var, terör örgütüne mensup mu, bilmeniz mümkün değil.
Siz nasıl yorumluyorsunuz bu eylemi?
PYD yapmış olabilir. Farklı örgütler de yapmış olabilir. Bizim endişemiz Suriyelilere mal edilmesi. İnsanlar Suriyelileri tanımaz. PYD ile Suriye toplumu arasındaki ilişkiyi bilmezler.
Nasıl Türk toplumu ile PKK arasında olumsuz ilişki varsa Suriye’de de böyle. Çıkmazın içerisindeyiz. İnsanlar endişeli. Acaba ne olacak? Bu eylemden dolayı Suriyelilere ne yapılacak? Suriyelilerin üzerine gidilecek mi?
Prof. Bengi Başer, CHP’ye katıldı
‘Beraber Yürüdük Biz Bu Yollarda’ şarkısının söz yazarı Aşkın Tuna’dan sonra ünlü kardiyoloji profesörü Bengi Başer de geçen hafta sonu CHP’ye üye oldu. Salgın sürecinde adı öne çıkan Başer’in rozetini CHP lideri Kılıçdaroğlu taktı.
Tuna ve Başer’in katılımına öncülük eden ismin CHP’nin genç ve çalışkan Parti Meclisi üyesi Deniz Demir olduğunu vurgulamalıyım.
