Ankara, dün elektrik sektörüyle ilgili önemli bir toplantıya ev sahipliği yaptı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, şehiriçi elektrik dağıtım şirketlerinin “patron”ları ve üst düzey yöneticileriyle bir araya geldi. Mehmet Cengiz, Ahmet Çalık ve Cemil Kazancı da toplantıda hazır bulundu.
Toplantı, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın büyük önem verdiği 31 Mart 2024’te yapılacak yerel seçimler öncesinde elektrikte izlenecek tarife politikasına ilişkin Bakan Bayraktar’ın vereceği mesajlar nedeniyle büyük önem taşıyordu. Beklendiği gibi de oldu. Toplantıya, şu üç konu damgasını vurdu:
MALİYET BAZLI TARİFE: Elektrik dağıtım şirketlerinin patronları ve yöneticileri, elektrikte “maliyet” bazlı tarifelerin uygulanmasının önemine işaret etti. Tarifelerin, piyasa dinamiklerini yansıtmasını istedi. Maliyet bazlı tarife, birim elektrik üretimini etkileyen unsurlardaki değişimin (zam ya da indirimin) aboneye yansıtılmasını öngörüyor. Bunun en somut örneği, akaryakıt sektöründe yaşanıyor. Benzin ve motorinde fiyatları, uluslararası piyasa ve dolar kurundaki hareketlere göre belirleniyor. Zam ve indirim, otomatik olarak yapılıyor.
SÜBVANSİYON TARTIŞMASI: Enerji yönetimi ve patronlar, elektrikteki sübvansiyon uygulamasını eleştirdi. Zengin-yoksul ayrımı gözetmeksizin tüm konut abonelerine, elektrikte sübvansiyon (devletin tarifeyi düşük tutarak aboneyi desteklemesi) uygulanmasının doğru olmadığı kayda geçirildi.
Sübvansiyonun, “sosyal devlet” ilkesi uyarınca belirlenecek sosyal kesimlere yapılması gerektiği ifade edildi.
Enerji yönetimi, ihtiyaç sahipleri dışında genel olarak uygulanan sübvansiyonu çarpıcı bir örnekle dile getirdi. Salondaki patronların da tek tek konut abonesi olduğu için sübvansiyondan yararlandığı vurgulandı.
KREDİYE ERİŞİM SORUNU: Enerji patronları, krediye erişimde büyük sorun yaşadıklarını, bu durumun yatırımlarını ve faaliyetlerini olumsuz etkilediğini söyledi. Patronlar, krediye erişimin önündeki engellerin kaldırılmasını istedi. Bu amaçla bankacılık sektörüyle görüşme yapılmasının önemine dikkat çekildi.
Ekim ayında zam var mı?
En kritik soruyu soralım. 1 Ekim’de elektriğe zam yapılacak mı? Enerji yönetimi, elektriğe zam yapmadan süreci (en azından 31 Mart yerel seçimlerine kadar) yönetmek istiyor. Bu mesaj, toplantıda bir biçimde verildi. Bu bağlamda 1 Ekim’de elektriğe zam yapılması düşük olasılık olarak değerlendiriliyor.
Türkiye’de elektrik tarifeleri genelde 3 ayda bir, doğal gaz tarifeleri de aylık olarak belirleniyor.
Elektriğe, 1 Ocak 2024’te zam yapılır mı? Bu soruyu, toplantıya katılan bir yöneticiye yönelttik. Çarpıcı bir yanıt aldık. “Önce 1 Ekim’i görelim. Türkiye’de her an her şey hızla değişiyor. Bir öngörüde bulunmak için 4-4.5 ay gerçekten çok uzun” dedi.
Kış geliyor. Doğal gaz ve elektrik tarifelerini, zam konusunu sıkça konuşmaya devam edeceğiz.
