O kadar çok övdüler ki, dayanamadım baskılara (!) önce Vikingler’i ardından The Last Kingdom dizilerini izledim. Dedikleri kadar varmış gerçekten. Son derece keyif aldım izlemekten. Bu dizilerde rastladım 'Valhalla' sözcüğüne. İskandinav kültüründe kahramanca ölenlerin tanrı Odin’in gözetiminde götürüldükleri yer anlamına geliyor. Bir tür cennet yani.
Bir kaç hafta önce ABD’de bir markete saldırarak çoğu siyah 10 kişiyi öldüren genç Nazi Payton Gendron'un sonradan ortaya çıkan manifestosunda da bu sözcüğe rastladığımda şaşırdım haliyle. Sağdan soldan topladığı saçma sapan cümlelerden ibaret manifestosunun bir yerinde herhalde kendisi gibi beyaz üstünlüğünü savunanlara yönelik olarak “Tanrı hepinizi korusun. Sizi Valhalla'da görmeyi umuyorum" diyordu. Bu genç sersemin masum, savunmasız insanları öldüren aşşağılık bir katil olmasına rağmen kendisi ile kendisi gibileri Valhalla’ya layık gören “kahraman” sanması gayet normal. Çünkü İskandinav kaynaklarına göre “kahramanca ölmek” cesurca savaşmak anlamına geliyor. Yani genç katil, o kadar kişiyi “öldürme cesaretinden” ötürü Valhalla’ya layık görüyor kendisini.
Eski çağlara sığınmak
Merak ettim tabii. Şöyle bir kurcalayınca hani şu Norveç’in Utoya kentinde bir yaz kampını basıp onlarca kişiyi öldüren faşistin de kullandığı silahlara İskandinav tanrılarının adını verdiğini hatırladım. Yeni Zelanda’nın Christchurch kentinde iki camiye saldıran faşist de saldırıdan önce kitaplaştırdığı manifestosunda İskandinav kültürüne atıflarda bulunuyordu. Gendron üzerinde duralım biraz daha. Manifestosunu Skye Adası’nda Storr’un Yaşlı Adamı adı verilen bir kaya oluşumunun fotoğrafı üzerine yerleştirmişti. Skye adası İskandinav Krallığı’nın bir parçasıydı bir zamanlar. Storr da “büyük” anlamına geliyor. Gendron silahlarına “othala” sözcüğünü de kazımış. Bu etno-milliyetçilere hitap eden bir sembol. “Miras kalan toprak” olarak tercüme ediliyor. Aşırı sağ grupların hemen hepsi kullanır bu sözcüğü.
Ukraynalı da Rus da kullanıyor
Demek ki tüm bu faşistler aradıkları şiddeti, acımasızlığı İskandinav mitlerinde buldular. Tarihsel “zemin” eksikliğini böyle giderip kendilerine uygun bir “tarih” yarattılar. Tabii bunu yapanlar sadece bu faşistler değil. 1930’larda Nazi “teorisyenler” Hıristiyanlığın da etkisiyle yok olduğuna inandıkları Germen Kültürü’nün İskandinav mitolojisinde olduğuna inandılar. Gendron da Christchurch katili faşist de manifestolarında Sonnenrad (Kara Güneş) olarak adlandırılan çark benzeri bir sembol kullanmışlardır ki, İskandinav mtolojisine aittir bu sembol. Aslında bu çark Nazilerin uydurmasıyla Kara Güneş olarak adlandırıldı denir. Biz Sonnenrad’ı, Ukrayna'nın Azak alayının amblemi olarak da hatırlıyoruz.
Bu arada belirtelim; Neo Naziler sadece Ukraynalı değil. Rus Neo Nazileri de var. Bunlar da İskandinav sembolleri kullanıyor. Rus yanlısı bir askere Mariupol’da “beyaz üstünlüğünün simgesi olan” İskandinav mitolojisine ait “Valknut” sembolü taktı komutanları örneğin.
Şimdi bunlara bakınca, aklıma üst üste yayınlanan İskandinav öykülerine dayalı diziler geliyor. Özendirici olabileceklerini, dizilerde kullanılan silahların, kimi gereçlerin hep bir kutsallıkla ilişkilendirildiklerini fark ettim. Onur, kanın kutsallığı gibi tutumların üzerine oturtulmuş feodal bir kültür görüyorsunuz bu dizilerde. Faşistin anlamadığı şu; bu dizilerde, kendilerinde var olduğunu sandıkları “vatan” kavramı da “ulus” kavramı da yok. Korunması gereken bir bir toprak parçası olmadığı için çatışmalara feodal beylerin birbirlerine düşmanlıkları yol açıyor. Ele geçirilen bir toprak parçası “vatan” yapılmıyor, bir barış armağanı olarak bir başka feodal beye hediye edilebiliyor. Bildiğimiz anlamda ırkçılık da yok, çünkü “ulus” yok. Günümüz Nazileri de, kendilerinden öncekilergibi, elbette “doğalarına” uygun olarak felsefi bir derinliğe sahip değiller. Sembollerle iş götürmeyi iyi beceriyorlar. Bu konuda Hitler’in nazilerinn üstüne yok tabii. Başta Svastika(Gamalı Haç) olmak üzere sembol kullanımında yarattıkları “estetik” vardır. Kimileri buna Nazi Sanatı adını verirler hatta.
Thor çarpsın hepsini
Modern çağlarda ırkçılıklarını, faşistliklerini dayandırabilecekleri “zemin” bulamayan bu “tarihsiz” alçaklar İskandinav mitolojisinde de aradıklarını -semboller dışında- bulamayacaklar tabii. Sembollerinin faşistlerce kullanımında İskandinav mitolojisinin suçunun olmadığını da belirteyim bu arada.
Bir kültürü insanlık düşmanı “ideoloji”lerine alt eden yeni yetme naziler böyle devam ederlerse İskandinav Savaş Tanrısı Thor’u kızdırabilirler bakarsınız. Thor’un gazabının kötü olduğunu izlediğim dizilerde gördüm.
Pek bir fena gerçekten.
