Fikret Bila
Asgari ücret nasıl belirlenmeli?
Asgari ücreti belirleyecek komisyon ilk toplantısını dün yaptı.
Asgari ücret nasıl belirlenecek?
İktidar ve işveren “beklenen enflasyona” göre öneride bulunacaklar.
TÜRK-İŞ bir öneride bulunacak.
Birkaç toplantı daha yapılacak ve sonuçta TÜRK-İŞ, iktidar ve işverenin önerdiği asgari ücreti kabul edecek.
Belki Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan komisyonun belirlediği asgari ücreti biraz daha artıracak ve her zaman olduğu gibi puan toplamaya çalışacak.
Ancak yine her zaman olduğu gibi asgari ücret düşük belirlenecek.
TÜRK-İŞ kendini savunacak.
Ve yine her yıl olduğu gibi gerçekleşen enflasyon beklenen enflasyonun üzerinde olacak.
Türkiye’de asgari ücret açlık sınırının bile altında belirleniyor.
Sanki enflasyonun nedeni asgari ücretle hayatta kalmaya çalışanlarmış gibi bu kesim açlığa mahkum ediliyor.
Sendikalar anayasal haklarını kullanmaya giriştiklerinde suçlanıyor ve kolluk kuvvetlerinin müdahalesiyle grev bile yapamıyorlar.
Oysa asgari ücret DİSK’in önerdiği gibi belirlenmeli.
DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu nasıl belirlenmesi gerektiğine ilişkin raporu açıkladı.
DİSK’in araştırma grubu DİSK-AR’ın, hangi ölçülerin kullanılması gerektiği konusundaki 100 sayfalık çalışması kamuoyuyla paylaşıldı.
Bu çalışmaya yakından bakalım.
DİSK’in saptamaları ve önerileri şöyle:
- Asgari ücret baskılanmış ve güdümlü resmi enflasyona göre değil geçim şartlarına ve ekonomik büyümeye göre saptanmalıdır.
- Dar gelirlilerin gıda enflasyonu ile kişi başına ekonomik büyüme asgari ücret artışında esas alınmalıdır.
- Yüksek enflasyon koşullarında yılda bir kez asgari ücret belirlenmesi çalışanları kayba uğratır. Bu nedenle enflasyon tek haneli oranlara düşünceye kadar asgari ücretin yılda birkaç kez belirlenmesi zorunludur.
- Asgari ücret artışında yoksulluk sınırı bir kriter olarak dikkate alınmalı ve hanede iki çalışan olması varsayımından hareketle asgari ücret en az yoksulluk sınırının yarısı civarında olmalıdır.
- Türkiye’de asgari ücretin tespitinde uluslararası standartlara uyulmuyor. Birleşmiş Milletler, Uluslararası Çalışma Örgütü ve Avrupa Konseyi standartları dikkate alınmıyor.
- Asgari ücret tespitinde işçinin ailesi hesaba katılmıyor.
- 2024 Kasım itibarıyla en düşük memur maaşı 39 bin TL, kamu işçilerinin en düşük çıplak brüt ücreti 41 bin TL (net yaklaşık 33 bin TL) civarındadır. Buna karşılık mevcut asgari ücret brüt 20.002 ve net 17.002 TL’dir. Devletin özel sektördeki işçilerle kamu işçileri ve kamu görevlileri arasında ayrım yapması anayasanın eşitlik ilkesine aykırıdır. Bu nedenle işçi, memur ile emeklilerin asgari ücret, maaş ve aylıkları aynı olmalıdır. Asgari ücret en az kamu işçisi ücreti ve an az memur maaşı dikkate alınarak hesaplanmalıdır.
- DİSK’in yaptığı yoksulluk sınırının yarısı önerisine göre asgari ücretin en az 33 bin lira olması gerekiyor.
DİSK’in önerileri gerçekçidir.
Ancak asgari ücreti belirleyen komisyonda DİSK temsil edilmiyor, sadece TÜRK-İŞ temsil ediliyor.
TÜRK-İŞ de iktidar ve işverenle uyumlu bir sendikacılık yapıyor.
İşçi asgari ücret masasında baştan kaybediyor.