Olcay Aydilek
Ankara’da Asgari Ücrete Zam Kulisleri: Hükümet ve TÜRK-İŞ’te Neler Konuşuluyor?
Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 2024’te uygulanacak yeni asgari ücreti belirlemek üzere 11 Aralık Pazartesi günü ilk toplantısını yapacak. Milyonlarca çalışan ve aileleri, yüksek enflasyon ve hayat pahalılığının her geçen gün daha yakıcı bir hale geldiği bu süreçte asgari ücrete yapılacak zammı dört gözle bekliyor.
Sadece asgari ücretle çalışanlar mı? Hayır… “Beyaz yakalı” olarak nitelendirilen yüz binlerce kişi de asgari ücrete yapılacak artışı bekliyor. Son dönemde bu kesimin geliri de hızla eridi, asgari ücrete yakın düzeylere indi. Bu gruba girenlerin yeni yılda maaşlarında yapılacak artışta da asgari ücret zammı baz alınacak.
Gelişmiş ülkelerde sıradan bir konu olarak karara bağlanan asgari ücret, ekonomik krizle ve yoksullukla boğuşan Türkiye için yaşamsal bir önem kazandı. Varlık-yokluk mücadelesine dönüştü.
ASGARİ ÜCRETLE YAŞAMAK!
Asgari Ücret Tespit Komisyonu; işçi, işveren ve hükümetin 5'er kişilik temsilcisinden oluşuyor. Komisyona, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı temsilcisi başkanlık ediyor.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 3’ü istişare ve 1’i karar olmak üzere genelde 4 toplantı sonunda yeni asgari ücreti belirliyor. Ücret teklifleri, 3’üncü ya da 4’üncü toplantıda gündeme geliyor. Bu ayın sonuna kadar asgari ücretin ilan edilmesi ve ilgili kararın Resmi Gazete’de yayımlanması gerekiyor.
Komisyonda, işçi kesimini TÜRK-İŞ temsil ediyor. Konfederasyon, bu yıl bir değişiklik yaptı. Komisyonda, TÜRK-İŞ adına asgari ücretle çalışan 2 kadın, 2 erkek emekçi de yer alacak. Hükümet ve işveren temsilcilerine, asgari ücretle geçinmenin zorluklarını, karşı karşıya kaldıkları ağır yaşam koşullarını anlatacak.
ANKARA KULİSLERİNDE NE KONUŞULUYOR?
Ankara’da kulislerde, asgari ücret pazarlığının 14 bin-15 bin TL aralığında başlayacağı konuşuluyor. İktidar çevrelerinde de bu düzeylerin dile getirildiğini söyleyelim.
TÜRK-İŞ’in araştırmasına göre kasım ayında dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için aylık yapması gereken harcama tutarı (açlık sınırı) 14 bin TL 25 TL.
TÜRK-İŞ Başkanı Ergün Atalay, asgari ücret pazarlığını 4 kişilik bir ailesinin açlık sınırı olan 14 bin 25 liradan başlatacaklarını söyledi. Daha sonra bu sözler “düzeltildi”. Atalay’ın, “Açlık sınırından bir pazarlık olmaz. Onu konuşmanın bir anlamı yok” dediği savunuldu.
Peki, TÜRK-İŞ ne yapacak? Öncelikle hükümetin yeni asgari ücret teklifini bekleyecek. Bu aşamaya kadar rakam telaffuz edilmeyecek. Hükümetin, 14 bin TL düzeylerinden pazarlığı açması durumunda TÜRK-İŞ’in, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’ndan ayrılması kesin görünüyor.
TÜRK-İŞ’in, 15-16 bin TL aralığında teklife de mesafeli yaklaşacağı, bu teklife, Başkanlar Kurulu’na getirilse bile vize vermeyeceği belirtiliyor.
Bu durumda yeni asgari ücret, işçi-işveren ve hükümetin 3’lü mutabakatıyla belirlenemeyecek. Bu olasılık çok yüksek.
SEÇİM VE ASGARİ ÜCRET DENKLEMİ
Genel beklenti, asgari ücrete yüzde 40-50 aralığında zam yapılması. Unutmayalım, 31 Mart 2024’te yerel seçimler yapılacak. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, pazarlık sürecinde seçimleri de göz önünde bulundurarak, toplumdan gelecek sinyallere göre pozisyon alacaktır. Asgari ücrete, seçim ayarlı bir artış gündeme gelecektir. Tabii, işveren kesiminin yüksek asgari ücret ve uluslararası rekabetle ilgili kaygıları ihmal edilmeyecektir.
Aralık ayı yeni ile eski yıl arasında “ara” olmanın yanı sıra milyonları ilgilendiren ücretler için de beklentiler ile düş kırıklığı ekseninde yapılacak tercihte ve alınacak kararda “ara” bir durak olacak.