Tartışma: Tıp tarihi müzesi, 'Bir zamanlar ırkçılık vardı' diye kapatılır mı?

Wellcome Collection dün yaptığı duyuruda, cinsiyet, doğum ve ölümle ilgili nesneleri içeren ve 17'nci yüzyıla kadar dayanan ahşap, fildişi ve balmumundan anatomik modeller içeren "Medicine Man" adlı ücretsiz serginin kapatılacağını bildirdi. Bu koleksiyon, sağlık ve tıp tarihi üzerine bir milyondan fazla eşya biriktiren Sir Henry Wellcome tarafından oluşturulmuştu.

Bu tablo, İspanya'nın batısındaki Extremadura'da 12'nci yüzyıldan kalma bir Guadalupe Bakiresi heykeli olan ve "Siyah Madonna" olarak adlandırılan heykeli tasvir ediyor. Guadalupe Bakiresi'nin heykelcikleri, sağlık umuduyla hacıların ilgisini çekerdi. Fotoğraf: Wellcome Collection

Medicine Man sergisinin "ırkçı, cinsiyetçi ve muktedir teorilere ve dile dayanan bir tıp tarihi versiyonunu sürdürmeye devam ettiği" belirtildi. Açıklamanın devamında şu ifadeler yer aldı:

"Kurucumuz Henry Wellcome 19. yüzyılda koleksiyon yapmaya başladığında amacı, çağlar boyunca şifa sanatı ve biliminin daha iyi anlaşılmasını sağlayacak çok sayıda nesne edinmekti. Sonuç engellilerin, siyahların, yerli halkların ve renkli insanların egzotikleştirildiği, marjinalleştirildiği ve sömürüldüğü, hatta tamamen göz ardı edildiği küresel bir sağlık ve tıp hikayesini gösteren bir koleksiyon oldu. Sonuç olarak Medicine Man'i 27 Kasım 2022 tarihinde kapatacağız."

Yerli kıyafetleri giymiş Henry Wellcome'ın portresi önünde duran kadın ve erkek. Fotoğraf: Wellcome Collection

Duyuru bazı Twitter takipçileri tarafından memnuniyetle karşılanırken, bazıları tarafından da eleştirildi. Bir takipçi, "Yerini neyin alacağına dair bir fikir bile vermeden bu sergiyi kapatmak kültürel bir vandallıktır. Bu kültür vandallarından bizi kurtarabilecek kimse yok mu? Yoksa çürüme en tepeye kadar mı çıktı? Koleksiyonları yeterince hassas olmadığı için tüm müzelerin kapanacak mı yani?" diye yazdı.

Medicine Man sergisinde gösterilen Yoruba ve Songye figürleri. Fotoğraf: Wellcome Collection

Depoya kaldırılan tablo

2019'da Wellcome Collection'a atanan yönetici Melanie Keen, galeride sergilenen "en tartışmalı" eşyalarla başa çıkma konusunda cesur olma sözü vermişti. Harold Copping tarafından 1916'da yapılan ve beyaz bir misyonerin önünde diz çöken siyah bir Afrikalının resmedildiği, "A Medical Missionary Attending to a Sick African"a değinen Keen, sözkonusu tabloyu "ırksal stereotipleri ve hiyerarşileri sürdürme" riski taşıdığı gerekçesiyle depoya kaldırmıştı.