Yolsuzluk şarkısı: Dipteyim, sondayım, Lesoto'nun bir basamak altındayım

Uluslararası Şeffaflık Örgütü'nün 1995 yılından bu yana her yıl yayınladığı Yolsuzluk Algı Endeksi'nin 2022 raporu açıklandı. 2021 yılında 96. sırada olan Türkiye, 2022 yılında 180 ülke arasında 36 puan ile 101. sıraya geriledi.

Açıklanan endeksle birlikte Türkiye, son 10 yılın en düşük puanını da almış oldu.

2013 yılına ait endekste 50 puanla dünya genelinde 53′üncü sırada yer alan Türkiye, 10 yılda önemli ölçüde gerileyerek 48 basamak birden düştü. Bu aynı zamanda endeks açıklandığından bu yana Türkiye'nin aldığı en düşük puan oldu. Türkiye, endeksin ilk açıklandığı 2012'de 49 puanla 54. sırada yer alıyordu.

Yolsuzluk Algı Endeksi 2022 Raporu'nu DW Türkçe'ye değerlendiren Uluslararası Şeffaflık Örgütü Türkiye Temsilcisi Oya Özarslan, son 10 yılı "Türkiye'nin yokuş aşağı gitme süreci" olarak nitelendiriyor.

Lesoto Krallığı'nın nüfusu yaklaşık 3 milyon.

Geçen yıl Türkiye ile aynı puanı paylaşan Sahra-Altı Afrika'da küçük bir krallık olan Lesoto, son bir yılda Türkiye'nin bir basamak üzerine çıkarken Arjantin ve Brezilya Türkiye'den iki basamak yükseldi. Türkiye sahip olduğu 36 puanla ayrıca Kosova, Kolombiya, Etiyopya, Tanzanya gibi ülkelerin de gerisinde kaldı.

Endeksle ilgili yapılan açıklamada, “Türkiye'nin Uluslararası Mali Eylem Görev Gücü tarafından 2021 yılında gri listeye alınmasının yanında Rusya-Ukrayna Savaşı sonrası ülkeye giren kayıt dışı para miktarının arttığına ilişkin iddialar, yargının politikleşmesi, sivil toplum alanının daralması, muhalefetin yaşadığı baskılar ve AİHM kararlarına uyulmaması gibi etkenlerden dolayı Türkiye’nin, düşüş yaşayarak bu trendinin devam ettiği düşünülmektedir. Türkiye, son 10 yıl içerisinde en çok puan kaybeden ülkeler arasında yer aldı” denildi.

Türkiye, bir önceki yıla kıyasla 2 puan kaybederek 5 sıra düşüş yaşadı. 2021 yılında 96. sırada yer alan Türkiye, 2022 yılında ise 36 puan ile 180 ülke arasında 101.sıraya geriledi. Araştırma yöntemine göre, 0 puan en yüksek yolsuzluk algısına işaret ederken, 100 puan ise en düşük yolsuzluk algısına işaret ediyor.

Türkiye’nin son 2 yıldır toplam 15 sıra gerilediği ve düşüş trendinin devam ettiği belirtilen açıklamada, “En çok puan kaybeden ülkeler Avusturya, Avustralya, Lüksemburg Malezya, Pakistan, Kanada, İngiltere, Mali, İran, Bosna Hersek oldu” ifadesi kullanıldı.

Yolsuzluk Algı Endeksi’nde Danimarka 90 puan ile birinci iken, onu 87 puanla Yeni Zelanda ve Finlandiya, 84 puanla Norveç, 83 puan ile İsveç ve Singapur takip etti. Somali ise 12 puan ile yolsuzluk algısının en fazla olduğu ülke olarak endeksin sonuncusu oldu. 13 puan ile Suriye ve Güney Sudan ise sondan ikinci ve üçüncü ülkeler arasında yer aldı. Açıklamanın devamında, “2022 Yolsuzluk Algı Endeksi sonuçları, temel demokratik ilkelerin, hukuk devletinin ve medya özgürlüğünün yolsuzlukla mücadelenin vazgeçilmez unsurları olduğunu göstermektedir” denildi.

Raporda Türkiye ile ilgili şunlar kaydedildi:
“Türkiye’de yolsuzluğun yaygınlaşmasını ve sıradanlaşmasını sağlayan cezasızlık uygulamaları sürmektedir. Bütçe şeffaflığı ve kamu kaynaklarının kullanımına ilişkin hesap verebilirlik konusunda temel ihlaller bulunmaktadır. Medya, sivil toplum ve toplumsal hareketlere karşı baskıcı politikalar sürmektedir. Bunlara karşın, denge ve denetleme mekanizmaları hızla güçlendirilmeli; yargı erki hızlı bir şekilde bağımsız ve tarafsız bir yapıya kavuşturulmalı ve kurumlar yolsuzlukla mücadele gücünü ve kapasitesini yitirmemelidir. Türkiye, uluslararası sözleşmelerden doğan yükümlülüklerini yerine getirmeli; Avrupa Birliği'ne katılım sürecine hızlı bir şekilde tekrar geri dönmeli; ulusal seviyede hukukun üstünlüğünü sağlamaya ve demokratik ilke ve değerlerin yeniden güçlenmesine öncelik vermelidir."

Uluslararası Şeffaflık Örgütü Başkanı Delia Ferreira Rubio, "Yolsuzluk dünyamızı daha tehlikeli bir yer haline getirdi. Hükümetler yolsuzluğa karşı ilerleme sağlayamadıklarından, şiddet ve çatışmalardaki mevcut artışı körüklüyorlar ve her yerde insanları tehlikeye atıyorlar" dedi.