Türkiye'den İsrail'e jest: 2 bin 700 yıllık yazıt iade ediliyor

Üst düzey İsrailli bir yetkili ülkesinin uzun süredir istediği Siloam Yazıtı'nın Kudüs'e getirilmesini Türkiye'nin kabul ettiğini ileri sürdü.

İbranice yayın yapan Zman Yisrael'e konuşan İsrailli yetkili, şu an İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde sergilenen 2 bin 700 yıllık Siloam Yazıtı'nın İsrail'e iade edileceğini belirtti. Söz konusu tarihi eser Kral Hezekiya'nın Kudüs'e inşa ettiği tünelin kanıtı olarak gösteriliyor. Bu tünel inşaatı İsrail'in Kudüs'le bağının çok eskiye dayandığının sembolü olarak görülüyor.

Türkiye'den habere yönelik henüz bir doğrulama gelmedi

Independent Türkçe'nin aktardığına göre; günümüzde en önemli İbranice yazıtlardan biri olarak kabul edilen Siloam Yazıtı'na yönelik gelişme İsrail ve Türkiye arasındaki diplomatik ilişkilerin yumuşadığı sırada geldi. İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog bu hafta Cumhurbaşkanı Erdoğan'la görüşmek üzere Ankara'ya geldi ve bu, 14 yıldır İsrail'in Türkiye'ye üst düzeydeki ilk ziyareti.

Yetkili bu jestin karşılığında İsrail'in şu an ülkedeki bir müzede tutulan, tarihi ve dini açıdan önemli bir eseri Türkiye'ye göndermeyi teklif ettiğini söyledi. Açıklamaya göre bu jest Herzog ve Erdoğan'ın görüşmeleri sırasında dile getirilmese de iki ülkenin üst düzey yetkilileri arasında düzenlendi. Türkiye'den ise habere yönelik henüz bir doğrulama gelmedi.

İsrail yazıt karşılığında iki tane fil teklif etmişti

2017’de dönemin İsrail Kültür Bakanı Miri Regev bir basketbol maçı için Türkiye’de bulunduğu sırada görüştüğü Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin’e yazıtın İsrail’e verilmesi karşılığı, Gaziantep’teki hayvanat bahçesine iki tane fil bağışlayacaklarını söylemiş fakat teklif reddedilmişti.

Teklif, Şahin’in hayvanat bahçesinde yalnızca bir fil bulunduğunu sayıyı arttırmak istediklerini söylemesinin ardından gelmişti.

İsrailli bakanın bu teklifi, İsrailli gazeteci Akiva Novick’in görüşmeden bir vidoyu sosyal medya hesabından yayımlaması sonucu ortaya çıkmıştı.

Paleo-İbranice dilinde yazılmış 6 satırlık yazıtta inşaatı gerçekleştiren kazıcıların hikayesi anlatılıyor. Satırlarda, "Bu sesler karşılıklı birbirine bağıranların sesiydi. Çünkü orada kuzey ve güneyden açılan tünel birleşiyordu. Ve o gün kanal açılmış oldu. Tünelin açılmasıyla her iki taraftaki işçiler ve kazmaları karşılaştılar" ifadeleri yer alıyor.

İsrailli yetkililer uzun süredir antik eseri ülkelerine götürmek için uğraşıyor. 2017'de İsrail Kültür Bakanı Miri Regev, yazıt karşılığında iki fil teklif etmiş ancak öneri reddedilmişti.

.@regev_miri offers #Turkey #Gaziantep mayor 2 elephants for Siloam Inscription from Istanbul. I wish I was joking.https://t.co/Dm9KqFe8wf pic.twitter.com/BDYjzwrZeo
— iℓɑƞ ᛒεƞ ȝıoƞ (@IlanBenZion) February 22, 2017

2007'de dönemin İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres, mevkidaşı Abdullah Gül'den İsrail'in kuruluşunun 70. yıl kutlamalarında sergilenmesi için eseri ödünç olarak istemişti. Gül olumlu yanıt verse de İsrail'in Gazze politikaları nedeniyle eser İstanbul'da kalmıştı.

Eski İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu da 1998'de yazıt karşılığında başka eserlerin teklif edildiğini söylemişti.

Arap Dünyası Araştırma Merkezi Başkanı Mehmet Tütüncü, Kanuni Sultan Süleyman'ın kayıp kitabesini 120 yıl sonra 2017'de İsrail Devlet Müzesi’nin deposunda bulmuş ve İsrail’in bu kitabeyi, İstanbul’daki yazıtla takas etmek istediğini söylemişti.

Ankara, yazıtın uzun zamandır Osmanlı mülkü olduğunu belirterek Türkiye'de kalmasında ısrarcıydı.

Isaac Herzog, Neve Şalom Sinagogu'nu ziyaret etti