Küresel karbon emisyonları bu yıl tarihteki en büyük ikinci artışını yaşayacak
Uluslararası Enerji Ajansının (IEA) Küresel Enerji Değerlendirmesi 2021 raporuna göre, küresel emisyonlar bu yıl yüzde 5 artışla 33 milyar tona ulaşacak. Bu yıl küresel karbon emisyonları tarihteki en büyük ikinci yükselişi kaydederek 1,5 milyar ton artacak. Bu artış ayrıca 2010'dan beri küresel emisyonlarda görülen en büyük yıllık artış olarak kayıtlara geçecek.
Emisyonlardaki artış yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle 2020'de karbon emisyonlarında görülen yüzde 6'lık rekor düşüşün büyük bir kısmını tersine çevirecek. Artışta ekonomik toparlanmaya bağlı olarak enerji talebinde beklenen yüzde 4,6'lık büyüme, kömür ve doğal gaz tüketiminin 2019'daki seviyelerinin üzerine çıkması etkili olacak.
Kömür kullanımındaki artışın nedeni: Asya
Küresel kömür talebi bu yıl gelişen ülkelerin etkisiyle yüzde 4,5 artarken, bu büyümenin yüzde 80'inden fazlası Çin başta olmak üzere Asya'da görülecek. ABD ve Avrupa'daki kömür kullanımında artış görülmesine rağmen, talep salgın öncesi dönemin altında kalacak.
Yenilenebilir enerjiden elektrik üretiminde rekorların yılı
Diğer yandan, yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretimi bu yıl yüzde 8 artarak küresel elektrik tedarikindeki büyümenin yarısından fazlasını oluşturacak. Güneş enerjisinden elektrik üretimi 2020'ye göre yüzde 18 (145 teravatsaat), rüzgardan elektrik üretimi ise yüzde 17 (275 teravatsaat) ile yıllık bazda tarihteki en büyük artışı gerçekleştirecek. Böylece güneş ve rüzgar enerjisi, yenilenebilir kaynaklarından elektrik üretimindeki büyümeye en fazla katkıyı yapacak. Bu yıl yenilenebilir enerji kaynakları küresel elektrik üretiminin yüzde 30'unu karşılayacak ve bu oran Sanayi Devrimi'nden beri görülen en yüksek seviye olarak kayıtlara geçecek. Yenilenebilir enerjiden elektrik üretiminde en büyük artış Çin'de görülürken, bu ülkeyi ABD, Avrupa Birliği ve Hindistan takip edecek.
Emisyonlar düşürülmezse 2022'de daha büyük bir kriz kapıda
IEA Başkanı Fatih Birol, rapora ilişkin değerlendirmesinde, küresel karbon emisyonlarının elektrik sektöründe kömür kullanımının artmasıyla bu yıl 1,5 milyar ton artacağını belirterek, "Bu, Kovid-19 salgının yarattığı etkilerden ekonomik olarak toparlanmanın sürdürülebilir olmaktan başka her şey olduğuna dair korkunç bir uyarı." ifadesini kullandı.
Hükümetlerin küresel emisyonları hızlıca düşürmeye başlamaması durumunda 2022'de daha büyük bir krizle karşılaşılacağı uyarısında bulunan Birol, "Bu hafta ABD Başkanı Joe Biden'ın ev sahipliğinde yapılacak Liderler İklim Zirvesi, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Taraflar Toplantısı (COP26) öncesi somut ve hızlı kararlar alınması açısından kritik bir tarih.” değerlendirmesinde bulundu. Bu yıl yenilenebilir enerji kaynakları küresel elektrik üretiminin yüzde 30'unu karşılayacak ve bu oran Sanayi Devrimi'nden beri görülen en yüksek seviye olarak kayıtlara geçecek.
