Kızılırmak köylüsünün HES isyanı: Suyun gücü, füzeden etkili dedik, dinlemediler

Çankırı’nın Kızılırmak ilçesinde hidroelektrik santraline (HES) su taşıyan kanalın hasar görmesi sonucu arazilerini su basan köylü isyan etti: “Suyun gücü füzeden etkili, 'bu beton kanal zayıf kalır' diye uyardık, dinlemediler. Dediğimiz oldu. Olan bize oldu”

Çankırı'nın Kızılırmak ilçesinde bulunan HES’e su taşıyan kanalın  15 Mayıs’ta  zarar görmesiyle  ile binlerce dekar arazi sular altında kalmıştı. CHP Genel Başkan Yardımcısı Gamze Akkuş İlgezdi başkanlığındaki CHP heyeti arazilerini su basan köylülerden olay hakkında bilgi aldı.

CHP Heyetine konuşan Karaömerli Köyü Muhtarı Ömer Dumlupınar, HES’in yapıldığı alanın etrafında sulu çamurun yayıldığını, kaldırılmayan hafriyat ve atıklar nedeniyle santralin çevresinde çeltik ekiminin yapılamadığını söyledi. Dumlupınar, kanal yırtılmasından beri siyasi iktidar temsilcilerinin bölgeye gelip sorunları dinlemesini beklediklerini ancak gelen olmadığını açıkladı.

İstimlak parası arazi değerini karşılamadı

Köylüler ise arazilerinin istimlak edilmesine rağmen  istimlak parasının bölgede verimli arazilerin ederini  karşılamadığını anlattılar. Köylü, “HES’in faydasından çok zararı dokundu. 3 bin 600 dönüm arazimiz yok oldu. 50 bin dönüm çelik tarlası ekilemez durumda. Birileri para kazanacak diye, buradaki tarlalarımız ekilemez hale getirildi. Elektriksiz yaşayabiliriz ama gıdasız yaşayamayız. Ekmeğimiz elimizden alındı. HES mi önemli, çiftçi mi önemli? Gıda olmazsa ne yenecek ? Taş mı yiyelim?” diye sordu.

Füze atılsa bile delinmez denilen kanal, baskılı suyla patladı

CHP heyetini yaşadıkları mağduriyeti anlatan bir muhtar  ise HES’in inşaatı yapılırken, ilgili firma yetkililerinin “Füze atılsa bile delinmeyecek betonla çalışma yapıyoruz” dediğini aktardı. Muhtar, “Suyun gücü füzeden etkili, bu beton kanal zayıf  kalır diye uyardık, dinlemediler. Dediğimiz oldu. Olan bize oldu” dedi.

Çok sayıda üretici tarımı bıraktı

HES nedeniyle çok sayıda üreticinin çeltik üretimi yapamadığını belirten köylü, “TV’lere çıkıp ‘Çeltik taban fiyatı bilmem kaç lira’ diye açıklama yapıyorlar. Ekim yapamadıktan sonra taban fiyat 10 bin lira olsa ne yazar, 50 bin lira olsa ne yazar?” diye dert yandı.

'Hangi yüzle gelecekler?'

Bir köylü ise HES kanalının patlamasının üzerinden yaklaşık 3 hafta geçmesine rağmen hiçbir iktidar yetkilisinin gelip geçmiş olsun dileğinde bulunmadığından yakındı ve “TV’lere çıkıp çıkıp bağıranlar, seçim zamanı burada yatıp kalkanlar neden gelip de bir geçmiş olsun demiyorlar? Burada seçimde hangi yüzle tekrar geleceksiniz?” diyerek tepkisini dile getirdi.

Mağduriyet büyük

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer ise şunları belirtti:

“HES savunan hiç kimse yok. Kızılırmak’tan 35 km öteye ekili ve verimli tarım arazileri yarılarak ve yer yer dolgu toprakla kanal yapılıp HES  neden kuruluyor. HES ürettiği elektrik ile yok edilen arazi gelirine erişmeyeceği ifade ediliyor. Hangi akıl ile bu HES en verimli araziler ortası yapılması sağlanmış anlaşılır gibi değil. Ayrıca yeterli ve gerekli önlemler alınmamış, yanları beton olsa da zemin sürekli su kaçağı çevre arazilerde kaynayarak çıkan su ile araziler ekilemez olmuş.

Bir de kanal yarılması ile ekili araziler sular  altında kalıyor. Köylere ulaşım sağlayan Kanal üzerinde köprülerde risk var. Oluşan zarar boyutları büyük. Su kanalına su verilmiyor. Yeniden su verilmesinden sonra risk var. Köylüler kaygılı. Ayrıca hafriyat alanına yapılacak ağaçlandırma yapılmamış”