Kıbrıs Barış Harekatı'nın 46'ıncı yıl dönümü
Osmanlı'nın 1.Dünya Savaşı'nı kaybetmesi ile birlikte İngiltere,5 Kasım 1914'te Kıbrıs'ın kendi egemenliği altına girdiğini duyurdu.
Lozan Barış Antlaşması ile birlikte Kıbrıs tamamen İngilizlerin kontrolüne girdi.
1950'li yıllarda Rumlar, adanın Yunanistan kontrole girmesini istemesiyle Türkiye'de meseleye dahil oldu ve Kıbrıs'ta iki toplumlu bir devletin kurulması için harekete geçildi.
Türkiye, Yunanistan ve İngiltere'nin yürüttüğü görüşmeler sonucunda 1959 yılında Türk ve Rum halklarının ortak yönetecekleri bir Kıbrıs Devleti'nin kurulması kabul edildi. Varılan mutabakata göre Türkiye, Yunanistan ve İngiltere garantör ülkeler oldu.
Devletlerin kurulmasının ardından sular durulmadı. Adada artan karmaşa üzerine Birleşmiş Milletler devreye girerek kontrolü sağlamaya çalıştı.
Türkiye müdahale hazırlığına başladı. 1964'te İnönü hükümeti, TBMM'den Kıbrıs'a müdahale yetkisi aldı. Hükümet, 7 Haziran'da adaya müdahale edeceğini duyurdu. ABD Başkanı Lyndon Johnson, 5 Haziran'da İsmet İnönü'ye mektup yazdı. Tarihe ‘Johnson Mektubu’ olarak geçen mesajda Türkiye'den harekattan vazgeçmesi istendi.
20 Temmuz 1974 sabahı saat 06.05'te Türkiye, Kıbrıs Barış Harekatı'nı başlattı. Harekat kapsamında Türk paraşütçüler, sabahın erken saatlerinde Kıbrıs semalarında göründü. Türk ordusu Lefkoşa civarına havadan indirme, Girne civarına ise denizden çıkarma yaptı. Yaklaşık 3 bin asker harekatta görevliydi.
Türkiye, Kıbrıs Barış Harekatı'nı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) kararına uyarak 22 Temmuz 1974'te sona erdirdi. Yine BM Güvenlik Konseyi'nin kararına göre Türkiye, Yunanistan ve İngiltere bir araya gelerek Kıbrıs sorununun çözümü için görüşmelere başladı.
25 Temmuz 1974'te toplanan I. Cenevre Konferansı, 30 Temmuz’da imzalanan anlaşmayla son buldu. Taraflar, Kıbrıs Cumhuriyeti'nde Türk ve Rum olmak üzere iki özerk idarenin olduğunu kabul ettiler. Garantör devletlerle Türk ve Rum toplumlarının temsilcilerinin katılacağı ikinci bir konferansın yapılmasına karar verildi.
II. Cenevre Konferansı 8 Ağustos 1974'te başladı. Görüşmelerden bir sonuç çıkmayacağına kanaat getiren Türk yetkililer, harekatın yeniden başlamasına karar verdi. Dönemin Dışişleri Bakanı Turan Güneş, derhal Ankara'yı aradı. Güneş'in telefonda karşı tarafa söylediği sözler tarihe yazıldı: "Ayşe tatile çıksın."
Kuzey Kıbrıs Türkiye Cumhuriyeti kuruldu
Kıbrıs Barış Harekatı'nda Türk ordusu, 498 şehit verdi. Kıbrıs Türklerinin genel olarak verdiği şehit sayısı ise 1672 olarak kayıtlara geçti.
13 Şubat 1975'te Kıbrıs Türk Federe Devleti kuruldu. Rauf Denktaş, Federe Devlet ve Meclis Başkanı oldu. 15 Kasım 1983'te ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin (KKTC) kuruluşu dünyaya ilan edildi. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı da yine Rauf Denktaş oldu.
