Geçen yıl 11 Ağustos'ta Kastamonu'nun Bozkurt ilçesinde ve Sinop'un Ayancık ilçesini sel basmış. Meydana gelen sel felaketlerinde sel suyuyla taşınan tomruklar terleşim yerlerine ciddi zararkar vermiş ve can kaybına neden olmuştu.

Birçok kişinin hayatını kaybettiği sel felaketinin ardından Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, su seviyesi yükselen dere yataklarında köprüleri tıkayıp, taşkına yol açan kütük ve odunsu materyallere karşı 'sel tırmığı' yapılarını geliştirdi. Yerleşim bölgelerinin üst kısımlarında inşa edilecek yapılar, odunsu materyallerin geçişini engellemeyi öngörüyor.

'Doğu Karadeniz'e inşa edeceğiz'

DSİ Genel Müdürü Kaya Yıldız, Doğu ve Batı Karadeniz'de son yıllarda yaşanan taşkınlarda yoğun odunsu materyal taşınımı olduğunu ve bunun taşkın zararını artırdığının görüldüğünü kaydetti. Yıldız, "Esasen DSİ mansap ıslah çalışmalarına entegre olarak yukarı havza çalışmaları kapsamında rüsubat kontrolü için çok sayıda tersip bendi inşa etmiştir. Bu yapılanlara ilave olarak 'geçirgen tersip bendi' olarak nitelendirilebilecek 'sel tırmığı' olarak adlandırdığımız yapıları geliştirdik. 2022 yılında bu yapılara Doğu Karadeniz Bölgesinde inşa edeceğiz" dedi.

Geçen yıl Sinop ve Kastamonu'da yaşanan taşkınlarda öngörülemeyen miktarlarda iri kaya malzeme gelişi de olduğunu vurgulayan Yıldız, "Bu malzemelerin yerleşim yerlerine ulaşmadan membada tutulması maksadıyla baraj yüksekliğinde rüsubat depolayacak, kısmen taşkın ötelemesi yapacak olan 'taşıntı barajları' (sel kapanları) geliştiriyoruz. Yine taşkın riski büyük olan yerleşim yerlerinin membada taşkın sularını depolamak maksadıyla taşkın barajları ile ilgili planlama çalışmaları başlatılmıştır" diye konuştu.

'Taşkın ötelemesi yapacak'

Yıldız, odunsu materyallerin aşağıdaki yatakları tıkadığını, şehir merkezlerinde büyük sıkıntılara yol açtığını gördüklerini kaydedip, "Bunların etkilerini azaltmak için yukarıda rüsubatı depolayacak sel barajlarını daha da yaygınlaştıracağız. Geçen dönemde de hizmete açtığımız bazı taşkın önleme depolama yapılarımız var, bunun genel adını 'taşkın depolaması' olarak söylemek daha doğru olur. Bunları yaygınlaştırmış olacağız. 'Tersip bentleri' dediğimiz yapılar da daha küçük çaplı yapılar. Bunlar da taşkın depolama vazifesini görüyor. Bunlar rüsubatı depolayan yapılar. Esas üzerinde durmamız gereken yukarı havzadan gelen ve aşağıdaki dere yataklarının tıkanmasına sebep olan hem de yerleşim yerlerinde daha çok zarara yol açan durumlar. Bu depolama yapıları hem rüsubatı depolayacak hem de taşkın anında fazla gelen suları öteleyerek, taşkın ötelemesi yaparak yerleşim yerlerinin biraz daha rahatlamasını sağlayacak" dedi.

'Ani kar erimelerine karşı tedbirlerimizi aldık'

Yıldız, ani sıcaklıklar ile karın erimesinin risk oluşturabileceğine dikkat çekerek, "Bulunduğumuz ay itibarı ile hava sıcaklıklarının kısa zamanda, ani yükselmeleri söz konusu olabilir. Bu da bir takım ani kar erimelerine neden olabilir. Zaman zaman meteoroloji de bizim de bulunduğumuz sistem üzerinden kar erimelerine bağlı çığ uyarıları yapıyor. Kar erimeleri demek, hızlı eridiğinde taşkınla ilgili de bazı hassasiyetler oluşturabilir. Biz önümüzdeki 1-2 aylık dönemde kar erimelerine neden olacak aşırı sıcaklık yükselmeleri olduğu takdirde problem yaşayabileceğimiz muhtemel olan yerlerde gerekli tedbirlerimizi aldık, hazır vaziyette bekliyoruz. Dengeli şekilde sıcaklık yükselir ve kar erimeleri de dengeli olduğu takdirde hem yer altı sularımız beslenmiş olacak hem de depolarımız riske maruz kalmadan dolmuş olacak. Büyük bir risk yaşayacağımızı ön görmüyoruz; ama dikkatliyiz tedbirliyiz. Nisan'da dengeli gidersek mayıs ayı çok problem olmaz diye düşünüyoruz. Bizim yaptığımız birçok barajımız ve depolamamız taşkınlara karşı en büyük tedbir" diye konuştu.

Ne olmuştu?

Sinop'un Ayancık ve Kastamonu'nun Bozkurt ilçelerinde meydana gelen sel felaketinde en çok zararı sel suyuyla sürüklenen tomruklar vermişti. Olayda ihmaller zincirleri sorgulanırken dikkatler en çok izinsiz kurulan ve selin etkisiyle yerleşim yerlerine yağan 'tomruk deposunda' toplanmıştı.

Eski Ayancık Kaymakamı Çağlayan Kaya, 15 Ağustos günü halktv.com.tr'ye yaptığı açıklamada, selde yıkıcı etkiyi arttıracağı için tomruk depolarını dağ yamacına taşımak istediğini, dönemin Ayancık Orman İşletme Müdürü, muhtarlar ve köylülerin "Ekmeğimizle oynuyor" diyerek direndiğini, kendisinin tayin isteyerek ilçeden ayrıldığını söylemişti.