Dijital fişlemede geri adım
İnternetteki radyo ve televizyon yayımlarının RTÜK, Sulh Ceza Hâkimi ve BTK tarafından denetlenmesine yönelik yasal düzenleme 27 Mart 2018’de Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Düzenlemede; konuya ilişkin usül ve esaslara ilişkin yönetmeliği hazırlamak için RTÜK ve BTK’ye 6 aylık süre verildi.
Cumhuriyet'ten Sinan Tartanoğlu'nun haberine göre, hazırlanan yönetmelik taslağındaki skandal düzenlemelere ilişkin haberler kamuoyunun tepkisini çekince RTÜK, salı günü onayladığı yönetmelik taslağında geri adım atmak zorunda kaldı.
Orwell’den dönüş
Yönetmelik taslağının ilk halinde RTÜK’e; Netflix’ten Digitürk’e, Blu TV’den Turkcell TV’ye, Tivibu’dan Puhu TV’ye kadar pek çok platforma abone olan tüm izleyicilerin isim ve soy isimlerinden, adreslerine, hangi kanalları günün hangi saatlerinde, kaç saat boyunca izlediğine kadar tüm kişisel verilerini BTK ile paylaşarak tek bir merkezde toplama ve işleme yetkisi verilmişti.
İnternet TV platformları, “varsa abonelerine ilişkin RTÜK tarafından istenilen her türlü bilgi ve belgeyi” RTÜK’e vermek zorundaydı. Yapılan değişiklikle, “abonelere ilişkin her türlü bilgi ve belge” ifadelerinin yerine, “koşullu erişim sağladığı kullanıcı sayısına ilişkin her türlü bilgi belge” düzenlemesinin getirildiği öğrenildi. Yani RTÜK ve BTK; düzenlemeyi, vatandaşların her türlü izleme tercihleri yerine, izleyici sayısı toplayabilecek şekilde değiştirdi. Böylece RTÜK ve BTK platformların sadece abone sayısına ulaşabilecek, abonelerin yaş gruplarını bile öğrenemeyecek.
Lisans ücretleri düştü
Öte yandan; ilk taslakta internetten radyo yayımları için şart olan yayın lisansının 25 bin TL olan ücreti yüzde 60 düşürülerek 10 bin TL’ye, Digitürk, D-Smart, Tivibu gibi çok kanallı platformlar için şart olan yayın lisansının 200 bin TL olan ücreti ise yüzde 50 düşüşle 100 bin TL’ye indirildi. Ancak internetten TV lisansının 100 bin TL; Netflix, BluTV, Puhu TV gibi platformların lisansı için 120 bin TL olarak belirlenen ücretlerinde bir değişiklik yapılmadı.
Karartma devam
Denetim, sansür ve karartmaya ilişkin düzenlemelerde ise bir değişiklik yapılmadığı belirtildi. İnternetten yapılan radyo, TV ve platform yayımlarını “denetim, yayından kaldırma, erişim engelleme, lisans iptali” gibi geniş bir sansür çarkının içine alan, Sulh Ceza Hâkimi kararı olmaksızın idari kararla ekran karartmayı öngören düzenlemeler varlığını korudu.
