CHP 'Böyle sürmez' diyerek Genelkurmay planını açıkladı: AYM, Erdoğan'a 'yetkisi yok' demişti

CHP'li milletvekilleri 2021 yılında “Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'a itirazda bulundu. Anayasa Mahkemesi'nin, iptali istenen maddelerden bir kısmını kabul ettiği kararı Resmi Gazete'de yayımlandı.

AYM kararı ile; Milli Savunma Bakanlığı (MSB) ve Cumhurbaşkanlığı'nın TSK personeline yönelik yetkilerinden bir kısmı anayasaya aykırılıktan iptal edildi.

CHP 'BÖYLE SÜRMEZ' DİYEREK GENELKURMAY PLANINI AÇIKLADI

CHP Genel Başkan Yardımcısı Yankı Bağcıoğlu, Anayasa Mahkemesi'nin TSK Personel Kanunu'ndaki bazı hükümlerine yönelik verdiği karara ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

TSK’nın mevcut başarısının büyük ölçüde geleneğe dayanan emir-komuta kültürü ve personelin fedakârlığı sayesinde sürdürüldüğünü vurgulayan Yankı Bağcıoğlu, "Ancak bu yapı sürdürülebilir değildir. Kuvvet Komutanlıklarının yeniden Genelkurmay Başkanlığına bağlanması, askerî eğitim ve harbe hazırlık gibi tüm faaliyetlerin Genelkurmay çatısı altında yürütülmesi ve bu yapının Cumhurbaşkanı’na karşı sorumlu kılınarak MSB’ye bağlı olması, hem Anayasa’ya uygunluk hem de milli güvenlik açısından zaruridir" dedi.

Bağcıoğlu, Anayasa Mahkemesi’nin 30 Nisan 2025 tarihli kararına ilişkin yaptığı yazılı değerlendirmesinde, kararın Türk Silahlı Kuvvetleri’nin komuta yapısındaki çarpıklığı gideremediğini ve Anayasa’nın 117’nci maddesiyle çelişen mevcut yapının sürdürülmesine neden olduğunu belirtti.

TSK’nın harbe hazırlık ve etkin karar alma yeteneğini olumsuz etkilediğini belirten Bağcıoğlu, komutanlık yetkisinin yeniden tanımlanarak, anayasal ve askeri gerekliliklere uygun hale getirilmesi gerektiğini ifade etti.

Bağcıoğlu, şunları kaydetti:

2017 yılında yapılan Anayasa değişikliği sonrasında Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi’ne geçilmiş, Milli Savunma Bakanlığı ile Genelkurmay Başkanlığının görev, yetki ve sorumlulukları '1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi' ile yeniden düzenlenmiş, Kuvvet Komutanlıkları, önceki yapıda Genelkurmay Başkanlığına bağlı iken yeni düzenlemeyle MSB’ye bağlanmıştır.

Ancak Anayasa’nın 'Başkomutanlık ve Genelkurmay Başkanlığı' başlıklı 117’nci maddesi açık bir şekilde Genelkurmay Başkanı’nı Silahlı Kuvvetlerin komutanı olarak tanımlamaktadır. Buna rağmen mevcut idari yapıda Genelkurmay Başkanı ile Kuvvet Komutanlıkları arasında doğrudan bir hiyerarşik bağ bulunmamakta, her biri MSB’ye bağlı olarak yapılandırılmıştır. Bu durum askerlik bilimi, emir-komuta birliği ve harp prensipleriyle çelişmektedir.

Komutanlık, yalnızca bir unvan değil; sevk ve idare sorumluluğudur. Kuvvetlerin barış ve savaş zamanlarında tüm yönleriyle hazırlığı, eğitiminden sağlığına kadar, komutanın mutlak otoritesi ve yetkisi altında olmalıdır. Bugünkü sistem ise, askerî vesayeti kaldırma iddiasıyla oluşturulmuş olsa da, hem anayasal düzenlemelere hem de modern askeri yapılara aykırı bir karmaşaya neden olmuştur.

AYM, ERDOĞAN'A 'YETKİSİ YOK' DEMİŞTİ

Yüksek Mahkeme; söz konusu yasayla getirilen “Astsubay Meslek Yüksek Okulları'nda sözleşmeli olarak çalışacak yabancı uyruklu öğretim görevlilerine ödenecek tutarların Cumhurbaşkanı’nca belirlenmesi” düzenlemesini oyçokluğuyla iptal etti.

Mahkeme kararında; söz konusu düzenlemenin “yasada temel ilke ve esaslar belirlenmeksizin yürütme organına ilk elden düzenleme yapma yetkisi verilmesinin yasama yetkisinin devredilemezliği ilkesiyle bağdaşan bir yönü bulunmadığını” belirtti.

Yüksek Mahkeme, aynı yasayla “istisnai haller karşısında garnizon kumandanlığı görevinin hangi kıta amiri tarafından yapılacağını Milli Savunma Bakanlığı belirler” şeklinde değiştirilen hükmü de “bakanlığa durumlarda sınırlı olarak yeni kadro ve teşkil kurulabileceğine ilişkin genel bir çerçevenin yasada düzenlenmediği” gerekçesiyle iptal etti.

AYM’nin iptal kararları 9 ay sonra yürürlüğe girecek.