Atıklarını getir, kartına para yüklensin: İzmir’de örnek proje
İzmir'de geri dönüştürülebilir atıkların kantin harcamalarına dönüştüğü örnek bir uygulama başlatıldı. İzmir Valiliği, İzmir Kalkınma Ajansı, Bornova Kaymakamlığı ve İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü iş birliğiyle hayata geçirilen “Bornova 0 Atık” Projesi, nisan ayında pilot olarak 2 lise ve 1 ilkokulda uygulamaya konuldu.
Proje kapsamında öğrenciler, okullarında oluşturulan atık tartım noktalarına plastik, metal, cam, kağıt, karton ambalaj ve atık yağ gibi geri dönüştürülebilir materyalleri getiriyor. Tartılan atıklar karşılığında, okul numaralarına tanımlı dijital kartlara bakiye yükleniyor. Öğrenciler bu bakiyeyi okul kantininde harcayabiliyor.
Her atık türü için kilogram/litre bazında farklı ücret belirlenmiş durumda. Plastik için kilo başına 10 TL, metal için 20 TL, cam için 5 TL, kağıt için 2 TL, karton ambalaj için 4 TL, atık yağın litresi içinse 20 TL ödeme yapılıyor.
Projenin uygulandığı Fatih Sultan Mehmet İlkokulu Müdürü Oktay Taşdemir, öğrencilerin çevre bilinci kazanmasının amaçlandığını belirterek, şu açıklamayı yaptı:
"Proje kapsamında bazı atık firmaları ile anlaşma yapıldı. Bu firmalar, okulumuzda biriken atıkları, haftanın belli günlerinde projeye destek sağlamak için ederinin de üstünde bir fiyatla alıyorlar. Öğrencilerimiz, atıklarını getiriyorlar. Tartım yapıyor, bakiyelerini yüklüyor ve diledikleri zaman kantin harcamalarında kullanabiliyorlar. Çocuklar, bu projeyi içselleştirdi. Komşularına, mahallelerine de yaymaya başladılar. Her gördüklerini toplayıp geri dönüştürülebilir mi diye düşünüyorlar. Artık yerdeki kartonun ve pet şişenin çöp olmadığının, atık sürecine dahil edildiğinde hem doğaya hem bütçelerine katkısı olduğunun farkındalar."
Taşdemir, uygulamadan önce öğrenci, veli ve öğretmenlere bilgilendirme yapıldığını ve sürecin böylece daha etkili yürütüldüğünü ifade etti. Projenin, hem aile bütçesine katkı sunduğunu hem de çevre bilincini yaygınlaştırdığını vurguladı. Hedefin, bu uygulamanın tüm okullarda yaygınlaştırılması olduğunu söyledi.
Proje, öğrenciler üzerinde de olumlu etki yarattı. 2. sınıf öğrencisi Ada Bozdağ, "Plastik, metal, kağıt gibi şeyleri ayrıştırıyorum. Ailemle yerde bir şey gördüğümüzde onları hemen geri dönüşüm kutularına atıyoruz." diyerek kartına yüklenen parayı simit ve ayran almak için kullandığını anlattı.
3. sınıf öğrencisi Göktuğ Ata Temizkan ise, "Artık çevreyi kirletmiyorum. Bunu arkadaşlarıma da söylüyorum, onlar da böyle yapıyor. Mahallemiz çok temiz oldu." diyerek farkındalığın nasıl yaygınlaştığını ifade etti.
