Sosyal Demokrasi Vakfı (SODEV) tarafından yapılan ve Türkiye’de gençlerini durumunu, algılarını ve özlemlerini konu alan araştırma ilginç sonuçlar ortaya çıkardı. SODEV’in Türkiye genelinde gerçekleştirdiği anket çalışmasında; gençlerin istihdam ve eğitim kurumları ile ilişkisi, en önemli gördükleri konular, yurtdışında yaşama eğilimleri ve seçimleri, iş bulma ve eğitime ilişkin algıları ölçüldü. 

Rapora göre, gençler işsiz, eğitimle bağları kopuyor, eğitimle bir yere gelinebileceğine ilişkin inanç azalıyor, kayırmacılık ve arkası sağlam olmadan Türkiye’de bir yere gelmenin zor olduğunu düşünüyor, yurtdışında yaşamak istiyor. Araştırmaya katılan gençlerin %32’sinin herhangi bir eğitim kurumu ile ilişkisi olmadığı gibi, herhangi bir istihdam ilişkisi de yok. %69,2’si ekonomik anlamda bağımsızlığını kazanmamış.

Gençlerin %32'si ne eğitimde ne istihdamda

Rapora göre katılımcıların %61,7’si öğrenci, %19’u çalışan. %10,7’si iş aradığını, %7,3’ü iş aramaktan vaz geçtiğini, %3,3’ü ise ev kadını olduğunu ifade etmiş. Yani aslında gençlerin %32’sinin herhangi bir eğitim kurumu ile ilişkisi olmadığı gibi, herhangi bir istihdam ilişkisi de yok. Raporda Türkiye OECD’nin ne istihdamda ne eğitimde (NİNE) gençlik olarak adlandırdığı kategorinin en yüksek olduğu ülkelerden biri olduğu ifade ediliyor.

Düşünce özgürlüğü çok önemli

Raporda, düşüncelerini özgürce ifade edebilmek ve başkalarının düşüncelerini özgürce ifade edebilmesi gençler için çok önemli görünen konular olduğu belirtiliyor. Sonuçlara göre, gençlerin %68,3’ü düşüncelerini özgürce ifade edebilmeyi çok önemli olarak görüyor. %52’si ise başkalarının düşüncelerini özgürce ifade edebilmesini de çok önemli buluyor. En önemli görünen konular daha sonra sırasıyla milli değerler %49,8 ve dini değerler %45,7. Türkiye’de gençlerin önemli oranda dini ve milli değerleri önemserken, bunu hem kendi hem başkalarının özgürlükleri ile bir arada gördüklerini gösteriyor.

Gençlerin %62,5'i imkan olsa yurt dışında yaşamak istiyor

Araştırma verilerine göre, Türkiye’de gençlerin %62,5’i eğer imkan olsa yurtdışına yerleşip orada yaşamak istediğini belirtiyor. Ayrıca rapordaki bir çarpıcı veri de kendi oy verdikleri partinin yıllardır iktidarda olmasına rağmen, AKP'li gençlerin dahi neredeyse yarısının eğer imkanı olsaydı yurtdışında yaşamak istediğini ifade etmesi. Yurtdışında yaşamak isteyenlerin oranı CHP’ye oy veren gençlerde %74,4’e, İyi Parti’ye oy verenlerde %68,8, henüz oy kullanmayanlarda yine %68,8, MHP’li gençlerde %68,6’ya yükseliyor.

Gençler yalnızca yetenek ile bir yere gelinebileceğine inanmıyor

Rapordaki bir çarpıcı veri de yetenekli bir gencin başarılı olacağı ve mutlaka bir yere geleceğine ilişkin inanç gençler arasında ancak %20,7 oranında geçerli olması. Yani gençlerin yalnızca yetenek ile bir yere gelinebileceğine ilişkin inançları çok zayıf görünüyor. Katılımcıların %70,3’ü Türkiye’de arkası sağlam bir kişinin yetenekli bir gencin önüne geçebileceğini düşünüyor.

Sosyal medya

SODEV’in araştırması sosyal medyada düşüncelerini ortaya koyma özgürlükleri ile ilgili önemli bir ayrışmaya işaret ediyor. Türkiye genelinde gençlerin %25’i sosyal medyada kendilerini özgürce ifade edemediklerini düşünüyor. Bu oran özellikle HDP’li, CHP’li ve İyi Partili seçmenlerde çok daha yüksek oranlarda seyrediyor.

Araştırma, iktidarda olmayan düşüncelerin sosyal medyada ifade edilmesi yönünde dahi önemli sınırlamalar olduğunu gösteriyor. Muhalif partilere oy veren gençler sosyal medyada kendilerini özgürce ifade edemediklerini ifade ediyor.

Araştırmamıza katılan gençler %93,2 ile en çok Instagram’ı kullandıklarını belirtiyor. İkinci sırayı %49,2 ile Twitter, üçüncü sırayı %47,3 ile Facebook alıyor.