Ağacın gerçek yaşını ölçtü: Orman mühendisine hapis cezası

2016 yılında TRT Haber'de yayınlanan bir belgeselde, Zonguldak’ın Alaplı ilçesine bağlı Gümeli beldesinde bulunan porsuk ağacının (Taxus Baccata) 4 bin 112 yaşında olduğu ve Bronz Çağı’nda filizlendiğinin saptandığı duyuruldu.

Türkiye'nin en yaşlı, dünyanınsa en yaşlı 5’inci ağacı olarak tanıtılan porsuk ağacının haberini alan Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği'nden orman mühendisleri Salih Usta ve Ahmet Demirtaş, bölgeye giderek ağacı görmek istedi.

Ağaçtan parça alarak yaşını ölçen orman mühendisleri, ağacın 1950 ile 2000 yaş arasında olabileceğini tespit etti ve örneği İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi'ne de gönderdi. Durumu sosyal medya hesabından paylaşan orman mühendislerine dava açıldı ve ceza aldılar.

soL'dan Aslı İnanmışık'ın haberine göre, Orman Mühendisi Ahmet Demirtaş, "anıt ağaca fiziki müdahalede bulunmak ve zarar vermek"ten 20 ay ceza aldıklarını söyledi. Demirtaş, "Biz yüzlerce ağacı anıt ağaç olarak tescil ettirmiş hâlâ daha da anıt ağaçlar konusunda çalışmalar yapan bir derneğiz. Yani bugüne kadar anıt ağaç konuda en çok yazı yazan, çalışma yapan kişileri 'anıt ağaca zarar vermekten' cezalandırmış oldular" diye konuştu.

'Ağacın yaşı 1950 ile 2000 arasında'

Demirtaş olayı şöyle anlattı:

"2016'da televizyonlarda bir belgesel gösterildi. Daha sonra gazetelere de yansıdı. Bu belgeselde Zongulak'ın Alaplı ilçesinde, 4112 yaşında Türkiye'nin en yaşlı Porsuk ağacının bulunduğu söylendi. Bu ağaç aynı zamanda dünyanın en yaşlı 5. ağacı diye de aktarıldı. Biz ormancılar bu haberi duyunca gerçek dışı olduğunu düşünerek, Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği'nden bir grup arkadaş ağacı görmek istedik. 2017 yılında ağacı gidip gördük ve karot aldık. Yani ağacın yaşını ölçmek için gövdesinden biyopsi yapar gibi bir parça çıkarttık. Aldığımız karotla bu ağacın yaşını tespit ettik. 1950 ile 2000 yaşı arasında olabileceğini tahmin ettik. Daha sonra da İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi'ne gönderdik. Orada laboratuvarda yapılan yaş ölçümüyle bizim ölçümümüz örtüştü.

'Bu iktidar her şeyi abartmayı sever'

1980-2000 yaşında olması da çok önemli bir ağaç olduğunu gösterir. Ama 4112 yaşında değil sonuçta ve 2 katından fazla bir abartma var. Bu iktidar her şeyi abartmayı sever. 'Dünyanın en büyük havalimanını yaptık', ' En uzun köprüyü yaptık' falan gibi. Bu arada belgeseli yapanların bir kısmı Milli Parklar Zonguldak Şube Müdürlüğü'nde bürokrat, bir kısmı da Trabzon Orman Fakültesi'nde akademisyen.

Sonuç itibariyle biz bunu açığa çıkarmış olduk. Salih Usta arkadaşımız olayı paylaşınca, Milli Parklar Zonguldak Şube Müdürlüğü hakkımızda suç duyurusunda bulundu. Suç duyurusundan sonra ifade verdik ve dava açıldı. 2020 yılının sonunda davanın son duruşması görüldü. Bize 24 ay ceza verildi. 'İyi hâl'den 20 aya indirildi ceza ve böylelikle hapis yatmadık. Cezaya gerekçe de 2863 sayılı yasaya göre, 'anıt ağaca fiziki müdahalede bulunmak ve zarar vermek' olarak açıklandı. Ancak zaten bizim ölçümüzden 6 ay sonra Çevre ve Şehircilik Bakanlığı söz konusu ağacı anıt ağaç olarak tescil etti

'Karot alarak yaş tayini yapmak ağaca zarar vermiyor'

Mahkemeye ağaçlardan karot alınarak yaş tayini yapmanın ağaca zarar vermediği bilgisinin yer aldığına ilişkin bir rapor da sunduk. Ayrıca ağaç o tarihte anıt ağaç olmadığı için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın mahkemeye müdahil olma yetkisi de aslında yoktu. Buna rağmen mahkeme anıt ağaç olarak değerlendirip ceza verdi

'Yarım asırdır ağaçları korumak için mücadele ediyoruz'

Biz yüzlerce ağacı anıt ağaç olarak tescil ettirmiş hâlâ daha da anıt ağaçlar konusunda çalışmalar yapan bir derneğiz. Yani bugüne kadar anıt ağaç konuda bugüne kadar en çok yazı yazan, çalışma yapan kişileri 'anıt ağaca zarar vermekten' cezalandırmış oldular. Mahkeme kararı yazılı hale getirmek için 8 ay bekledi. Biz de Ekim ayında cezaya itiraz edebildik, dava istinaf mahkemesine gitti. İstinaftan nasıl bir karar çıkacağını merakla bekliyoruz.

Biz orman mühendisiyiz, ağaçların yaşını karot alarak ölçeriz. Yarım asırdır ağaçları korumak için mücadele ediyoruz. Bu işi yapmaya da devam edeceğiz"