Yüksek kurla cari açık düşürme iddiası 3 ayda çöktü: 4 yılın zirvesinde
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ocak ayına ilişkin ödemeler dengesi istatistiklerini açıkladı. Buna göre ocakta cari açık 5,33 milyar artışla 7,11 milyar dolar oldu. Bunun sonucunda 12 aylık cari açık ise 20,2 milyar dolar olarak gerçekleşti. Söz konusu 7,11 milyar dolarlık cari açık 4 yılın en yüksek cari işlemler açığı olarak kayıtlara geçti.
TCMB verilerine göre söz konusu gelişmede ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığının 6,42 milyar dolar artarak 9,33 milyar dolara yükselmesi etkili oldu. Altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı yıllık bazda 1,25 milyar dolar fazla verirken, ocakta 1,48 milyar dolar fazla verdi.
Hizmetler dengesi kaynaklı net girişler yıllık 975 milyon dolar artarak 1,63 milyar dolara yükseldi.
Hizmetler dengesi altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler yıllık 891 milyon dolar artışla 1,49 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Birincil gelir dengesinden kaynaklı net çıkışlar, yıllık 190 milyon dolar azaldı. Net çıkışlar böylece 360 milyon dolar olarak kaydedildi.
İkincil gelir dengesi kaleminde bir önceki yılın aynı ayında 26 milyon dolar net giriş kaydetmişken, Ocak 2022'de 50 milyon dolar net çıkış yaşandı.
Ne olmuştu?
2018’deki kur krizinin ardından Türkiye ekonomisi üç çeyrek üst üste daralmış ve ithalatın azalması sonucunda 2019’da Türkiye uzun zamandır ilk kez cari fazla vermişti.
Geçen yıl 14,9 milyar dolarlık cari açığı daraltmak ve fazlaya geçmek Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın ortaya attığı yeni ekonomi modelinin başlıca hedefleri arasında yer alıyor. Bu plan aynı zamanda faiz oranlarını düşük tutarak büyüme, istihdam, ihracat ve yatırımları artırmayı hedefliyor.
Ancak Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından hızla yükselen petrol, doğalgaz ve hububat fiyatlarının Türkiye’nin cari açığını daha da büyütmesi bekleniyor. Türkiye’ye gelen turistlerin başlıca kaynağı olan iki ülke arasındaki savaş sebebiyle turizm gelirlerinde beklenen düşüşünse cari denge üzerinde ek baskı oluşturması öngörülüyor.
Ekonomistler Rusya’nın saldırısının başladığı günden yana Türkiye için 2022 cari açık tahminlerini daha yüksek açık yönünde revize ediyor.
Ekonomistlerin cari açığı 15 milyar ila 34,4 milyar dolar tahmin ediyor. Hükümetin geçen yıl yayımladığı tahminse 18,6 milyar dolar.
Erdoğan’ın yeni ekonomi modeli çerçevesinde Merkez Bankası (MB) politika faizini eylülden beri 500 baz puan azaltarak yüzde 14’e çekmişti. İndirimler, kur krizine sebep olarak, TL’nin geçen yıl dolar karşısında yüzde 44 değer kaybetmesine yol açmış, bu da enflasyonu körükleyerek şubatta neredeyse yüzde 55’e yükselmesine sebep olmuştu.
