Merkez'in döviz rezervlerinin sır perdesi aralanıyor mu?
Net döviz rezervlerine dair tartışma Financial Times’ın geçen hafta yayınladığı bir haberle başlamıştı. Haberde, Türkiye’nin Merkez Bankası rezervlerini güçlendirmek için milyarlarca dolarlık kısa vadeli borç kullandığı iddia ediliyor ve net döviz rezervlerinin Nisan ayı başında açıklandığı gibi 28.1 milyar dolar değil 16 milyar doların altında olduğu savunuluyordu.
Financial Times’in konuya dair yazılı sorularına Merkez Bankası’ndan yapılan açıklamada, ilk kez kamuya açık bir şekilde kur swaplarının kullanılmasının ‘rezerve meblağını etkileyebileceği’ kabul edilmiş ancak kullanılan metodun ‘uluslararası normlarla tam uyum içinde olduğu’ kaydedilmişti. Merkez Bankası’ndan tatminkâr bir açıklama gelmemesi kurumun şeffaflığına dair eleştirileri artırmış ve net döviz rezervlerine dair belirsizliğin devam etmesi, Türk Lirası’nın son dönemde yaşadığı değer kaybında etkili olmuştu.
Bloomberg’e konuşan ve Merkez Bankası’nın planlarından haberdar olan bir yetkili, kurumun gelecek hafta bir açıklama yaparak analistlerin bu yıl hesabını yapmakta zorlandığı kur cinsinden rezervlere dair kafa karışıklığını gidereceğini söyledi.
Çağan Koç ve Kerim Karakaya imzasıyla yayımlanan haberde, Bloomberg’ün görüştüğü sekiz ekonomistin de rezervlerde beklenen 20 milyar dolarlık artışın resmi hesaplarda görülmediğini söylediği aktarılırken; “Çelişkiye dair sorumuzu yanıtlayan bir Türk yetkili, Merkez Bankası’nın 30 Nisan’daki çeyreklik enflasyon bilgilendirmesinde bir açıklama sınacağını söyledi” dendi.
Bloomberg haberinde, döviz rezervlerine dair belirsizliğin yatırımcıların güvenini sarstığı ve ekonomistlerin kafası karıştırdığı belirtilirken; Merkez Bankası’nın 30 Nisan’da yapacağı öne sürülen açıklamasının rezervlerdeki ‘parlayan deliğe’ dair kurumun yapacağı ilk kamusal duyuru olacağının altı çizildi.
Piyasa, bir anormallik olduğunu ilk kez Mart başlarında Merkez Bankası’nın net döviz rezervlerinde yaşanan ani düşüşle fark etmişti. Bu düşüş, dış borç ödemeleriyle ya da Türkiye'nin devlet enerji kurumuna sattıklarıyla açıklanamıyordu. Bunun üzerine JP Morgan, yatırımcılarına ellerindeki Türk Lirası’nı satma tavsiyesinde bulunmuştu.
Merkez Bankası verilerine göre net rezervler 22 Mart öncesindeki 3 haftada yaklaşık 9 milyar dolar azaldı. Rezervler, bugün 26.898 milyar dolar olarak açıklandı, 1 Mart’ta bu rakam 35.210 milyar dolardı.
Merkez Bankası, geçen ay döviz swap açık artırmaları üzerinden bankalardan döviz borçlanmaya başladı. Swapların gündeme gelmesiyle birlikte rezervlerde istikrarlı bir büyüme gerçekleşti; bu da borçlanılan paranın Merkez Bankası tarafından döviz rezervlerinin arttığı izlenimi yaratmak için kullanıldığı spekülasyonlarını güçlendirdi. Bloomberg’e konuşan yedi farklı ekonomist de kısa süreli swap işlemleriyle yerel bankalardan borçlanılan büyük miktarda doların, Merkez Bankası tarafından yayınlanan net rezerv rakamlarına dahil edildiği görüşünü bildirdi.
Merkez Bankası, resmi olarak bu işlemlerin net rezervlere dahil edilip edilmediğine ya da nasıl dahil edildiğine dair bir açıklama yapmadı.
Gonca Tokyol - t24
