Enerji enflasyonunda dünya lideriyiz ama kış hazırlığı yok

Enerji enflasyonunda dünya lideriyiz ama kış hazırlığı yok
Türkiye, yıllık yüzde 172.4’lik enerji enflasyonuyla OECD ülkeleri arasında lider oldu. Artan doğalgaz fiyatları yüzünden birçok Avrupa ülkesi bu kış faturaları kabaracak olan vatandaşlarına destek yağdırmaya başladı. Son bir yılda doğalgaza yüzde 146 zam geldiği halde bizim ekonomi yönetiminden ise haneleri rahatlatacak hiçbir açıklama gelmiyor.

Türkiye, enerji enflasyonundaki yıllık yüzde 172.4 artışla Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) üyeleri arasında şampiyon oldu. Başta İngiltere olmak üzere birçok Avrupa ülkesi artan doğalgaz maliyetleri yüzünden bir yandan alternatif enerji arayışlarına girerken, bir yandan da faturaları kabaran vatandaşlarına destek vermek için kolları sıvadı. Ancak son bir yılda doğalgaza yüzde 146 zam geldiği halde Türkiye’de ekonomi yönetiminden bu kış haneleri rahatlatacak hiçbir açıklama gelmiyor. Türkiye geçen yılın başında da doğalgazda arz sıkıntısı sorunu yaşamış, depolarda sadece 1 haftalık stok kaldığı için halk büyük paniğe kapılmıştı.

enerji-enflasyonu.png

İngiltere 400 sterlin enerji desteği verecek

İngiltere hükümeti temmuz ayında yaptığı açıklamada, ekim ayından itibaren 6 ay boyunca hanelere 400 sterlin destek vereceğini, ayrıca 8 milyon dar gelirliye de bir kereliğine 650 sterlin yardım yapacağını açıkladı. Bazı enerji dağıtım şirketleri de müşterileri için destek paketleri açıkladılar.

İngiliz enerji sektörü denetim kurumu Ofgem, ekimden itibaren hane halkının ödeyeceği enerji faturalarında uygulanabilecek yıllık üst limitin yüzde 80 artırılarak 3 bin 549 sterline yükseltilmesine karar verdi. Enerji fiyatlarındaki aşırı oynaklık nedeniyle gelecek yılın ocak ayında uygulanacak bir sonraki üst limite ilişkin bir öngörüde bulunulamadığı aktarılan açıklamada, 2023’ün kış aylarında enerji fiyatlarında ciddi yükseliş yaşanabileceği ifade edildi. Enerji sektörü araştırma şirketi Analysts Cornwall Insigh da İngiltere’de ocak ayında hane halkının toplam enerji faturalarında uygulanabilecek yıllık üst limitin 5 bin 386 sterline ulaşabileceğini bildirdi.

Almanya’dan 300 euro yardım

Almanya’da da artan enerji faturalarını azaltmak için hükümet çalışanlara bir kereliğine 300 euroluk enerji yardımı, benzinde ise litre başına 30 cent indirim yapacağını açıkladı.

Yılmaz: Acilen politika üretilmesi lazım

İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Binhan Elif Yılmaz, Türkiye’de üretici fiyatları endeksinde enerjideki yıllık artışın temmuzda yüzde 350'ye yükseldiğini belirterek, “Sonbahar yaklaşırken bu yüksek maliyeti işletmelerin ya da halkın nasıl karşılayacağı ve yükselen enerji maliyetinin tüketici fiyatlarına yüksek geçişkenliği açısından politika üretilmesi gerekiyor” uyarısında bulundu.

Halkın konutlarında ısınması ya da elektriğe ulaşmasının elzem ve sosyal refah devleti için bu konunun tartışmaya dahi açık olmadığına dikkat çeken Yılmaz, şunları söyledi:

“Diğer yandan üretimin enerji kısıtlılığı nedeniyle durması büyüme üzerinde tarifi telafisi zor etkiler ortaya çıkartacaktır. Avrupa’da enerji maliyeti Türkiye ile kıyaslanmayacak kadar düşük ancak Avrupa şu anda şu sorunları çözmekte meşgul: Avrupa’da da enerji krizi büyüyecek. Sonbaharda elektrik, doğalgaz vs öncelik konutlara mı yoksa fabrikalara mı verilecek? Bir de brent petrol ile doğalgaz fiyatları ayrıştı, peki elektrik üretimi için doğalgaz yerine petrol kullanılabilir mi?”

Başlevent: Bizde kur farkı da biniyor

Bilgi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Başlevent de, bizde dolar cinsinden maliyet artışlarına ek olarak Türk Lirası da değer kaybettiği için enerji enflasyonunun diğer ülkelere göre çok daha yüksek olduğunu söyledi. Ayrıca enerji enflasyonunun birçok mal ve hizmetin üretimindeki dolaylı etkilerini de hesaba katmak gerektiğine dikkat çeken Başlevent, "Doğalgazda sübvansiyon var ama akaryakıt ürünlerinde eşel mobil sistemi kaldırıldığı için geçen yıla göre çok büyük oranda artışlar söz konusu. Faiz indirerek enflasyonu düşürme deneyi için çok kötü bir zaman seçtiğimiz ortaya çıkmış durumda” diye konuştu.