Azami yoksulluk: Avrupa'da doğalgaz ve elektrikte zam şampiyonluğu Türkiye'de

Avrupa Birliği’nin istatistik kurumu Eurostat, 2019’da hanehalkının kullandığı elektrik ve doğalgaza gelen zamları ülke ülke derledi. Verilere göre doğalgaza da elektriğe de en çok zam Türkiye’de geldi. Avrupa ülkeleri içinde en pahalı elektriği kullanan ülke de Türkiye oldu.

Eurostat aynı zamanda ülkelerin satınalma güçlerine kıyasla doğalgaz ve elektrik faturalarının fiyatlarını da tespit etti. Satın alma gücü paritesine göre en fahiş elektrik faturası yine Türkiye’de ödeniyor. Aynı yönteme göre elektrik faturasının en ucuz olduğu ülke ise İzlanda.

BirGün'ün haberine göre, 2019’un ikinci çeyreğinde önceki yıla göre gelen zamları derleyen Eurostat, Türkiye’de elektriğe yüzde 20,2, doğalgaza ise yüzde 24,5 oranında zam geldiğini tespit etti. Bu oranlar her iki faturada da Avrupa ülkeleri içinde en yüksek zam oranları olarak kayıtlara geçti. Yerli paralar cinsinden yapılan araştırmada ise bazı ülkelerde ise zam değil indirim görüldü. Elektriğe Portekiz’de yüzde 4,9, Danimarka’da ise yüzde 6,3 oranında indirim yapıldığı kaydedildi.

Elektriğe en çok zam gelen ülkeler

Türkiye: yüzde 20,2
Hollanda: yüzde 19,6
Litvanya: yüzde 14,3
Çekya: yüzde 11
Romanya: yüzde 10,1

*2019’un ilk yarısının sonu itibariyle

Doğalgaza en çok zam gelen ülkeler

Türkiye: yüzde 24,5
İspanya: yüzde 16,7
Hırvatistan: yüzde 12,9
Hollanda: yüzde 12,1
Fransa: yüzde 10

*2019’un ilk yarısının sonu itibariyle

Elektriği en pahalı kullanan ülkeler

Türkiye: 29,2 avro
Romanya: 27,8 avro
Almanya: 26,8 avro
İspanya: 26,2 avro
Belçika: 25,9 avro

*Satın alma gücü paritesine göre

Faturalar yoksul halkın sırtına bindi

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) “hanehalkı bütçe anketi” sonuçlarına göre elektrik ve doğalgaz faturalarının gelir esnekliği çok düşük. Başka bir deyişle gelir artsa da azalsa da yurttaşların elektrik ve doğalgaz talebi gelirdeki değişim kadar sert değişmiyor. Nüfusun en zengin yüzde 20’lik kesiminin geliri en yoksul yüzde 20’lik kesiminin gelirinin 7,8 katı. Toplam gelirin yüzde 47,6’sına nüfusun en zengin yüzde 20’si sahip. Buna karşılık toplam gelirin yüzde 6,1’ini ise nüfusun en yoksul yüzde 20’si bölüşüyor. Ancak yine TÜİK verilerine göre en zengin yüzde 20’lik kesim en yoksul yüzde 20’den sadece yüzde 27 oranında fazladan elektrik ve doğalgaz faturası ödüyor. Türkiye’deki elektrik faturalarının yüzde 21,9’unu en zengin yüzde 20’lik dilim öderken, yüzde 17,2’sini en yoksul dilim ödüyor.

Türkiye asgari ücrette son sıralarda

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Dairesi’nin (DİSK-AR) 2019 yılında yayınladığı rapora göre, Türkiye’de yaklaşık 10 milyon kişi asgari ücret civarında bir ücretle çalışıyor. TÜİK’in yayınladığı güncel verilere göre ise Türkiye’de istihdam edilenlerin sayısı yaklaşık 28,5 milyon.

Bu veriler ışığında değerlendirildiğinde, Türkiye’de çalışan nüfusun üçte birinden daha fazlasının asgari ücret civarında bir ücretle geçinmeye çalıştığı belirtiliyor.

Öte yandan, asgari ücretin satınalma gücüyle ilgili OECD'nin 2018 yılında yayımladığı veriler de şöyleydi: