12 milyarlık hurda parası kime gitti?
Kahramanmaraş'ta 6 Şubat'ta meydana gelen depremlerde yıkılan binalardan çıkan demir, pwc, plastik, kablo, bakır, kağıt gibi değerli atığın toplamda 12 milyar lirayı bulacağı hesaplandı.
Sözcü'den Erdoğan Süzer'in haberine göre, enkazın tamamına yakınının çıkarılıp boş alana taşınmasında kamu kurumları, belediyeler ve ücretsiz hibe yöntemle özel firmaların tahsis ettiği kepçe, dozer ve kamyonların kullanıldığı ifade ediliyor.
Birleşmiş Milletler (BM) tarafından yapılan hesaplamalara göre deprem bölgesinde 116 milyon ila 210 milyon ton enkaz oluştu. Yıkılan binalardan ortalama olarak 150 milyon ton civarında enkazın çıkacağı ve bunun da yüzde 1'inin hurda ve geri dönüşüm malzemesi olacağı var sayılarak yapılan hesaplamalar, enkazda en az 1,5 milyon ton düzeyinde değerli atığın olduğuna işaret ediyor.
Bu atığın ortalama kilogram değerinin 8 lira olduğu, dolayısıyla deprem enkazından en az 12 milyar liralık değerli atık çıkacağı hesabı yapıldı.
Para depremzedelere kalacak mı?
Normalde bina yıkım işleri, binadan çıkacak hurda karşılığı olarak ücretsiz yapılabiliyor. Ancak deprem sonrası enkazın hızla kaldırılması için bölgeye çok sayıda ücretsiz araç gönderildi. Bu araçların büyük bölümünü Türkiye'nin dört bir yanındaki kamu kurumları ile belediyeler gönderdi. Binlerce araç da şirketler tarafından ücretsiz tahsis edildi.
Dolayısıyla değerli atıktan elde edilecek paranın "depremzedeler için kullanılmak üzere kamuda kalması gerektiği" ifade ediliyor.
15 bin konut yapılabilir
Uzmanların yaptığı hesaplamalara göre, enkazdan çıkacak değerli atıkların kamu tarafından bir yerde toplanıp satılması halinde elde edilecek yaklaşık 12 milyar lirayla yaklaşık 15 bin civarında yeni konut yapılıp depremzedeye verilebilecek.
Ancak değerli atığın kamu tarafından mı depolandığı yoksa müteahhit firmalara mı verildiği bilinmiyor. Enkaz kaldırma maliyetinin, enkazdan çıkacak atığın değerinin yüzde 1'ine ancak karşılık geldiğini, sadece hurda kabloların bile maliyeti karşılayabilecek boyutta olduğu belirtiliyor.
