Sırp Cumhuriyeti'nin Başbakanı: Rusya'ya yaptırım sözkonusu değil
Sırp Cumhuriyeti Radyo Televizyonu'na (RTRS) konuşan Cvijanovic, medyada yer alan "Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Sırp üyesi Milorad Dodik'in Rusya'ya yaptırımları desteklediğine" yönelik haberlerin gerçeği yansıtmadığını ifade etti.
Cvijanovic, "Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi, Rusya'ya yaptırımlar üzerine konuşmadı, bu bir tartışma konusu olmadı. Rusya'ya yaptırım söz konusu değil" dedi.
'Putin'den değil, Sırp Cumhuriyeti halkından cesaret alıyorum'
"Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'den aldıkları cesaretle Batı Balkanlar'da istikrarı ve güvenliği tehdit ettiği" gerekçesiyle hakkında yaptırım kararı çıkarılan Cvijanovic, "Putin’den cesaret almıyorum. Sırp Cumhuriyeti halkından cesaret alıyorum ve onlar için çalışıyorum. Sırp Cumhuriyeti, Bosna Hersek'in anayasasına saygı duyulmasını bekliyor" dedi.
'Doğru konuşana yaptırım' eleştirisi
Cvijanovic, "Sırp Cumhuriyeti entitesi kurumları, Sırplardan nefret edenler hariç kimseye rahatsızlık vermiyor. Bosna Hersek'te doğruyu konuşanlara yaptırım uyguluyorlar" ifadesini kullandı.
Ülkesinde "içsel" problemlerin olduğunu kabul ettiğini kaydeden Cvijanovic, bunların dış ülkelerin karışmasını gerektirecek kadar büyük olmadığını söyledi.
Kendisine yönelik yaptırımları eleştiren Cvijanovic, şunları kaydetti:
"Yaptırım uygulayanlar, Bosna Hersek'teki hakikati anlamaya hazır değiller. Ülkedeki sorunları çözemeye yönelik umarları olmadığı için yaptırım yapma yönünde adımlar atıyorlar. Özellikle bu yaptırımların 'bölgesel barış ve istikrarı sağlamak' adı altında uygulanıyor olması utanç verici."
'Dışardan müdahale etmek isteyenler için bir araç'
Bosna Hersek'teki Yüksek Temsilcilik Ofisi'nin (OHR) varlığını eleştiren Cvijanovic, "OHR, Bosna Hersek'te yaşananlara dışarıdan müdahale etmek isteyenler için 'araç' haline geldi. Yasaları değiştiren ve uygulayan, insanları askıya alan bir ‘yabancının’ olduğu demokratik bir ülkenin olması mümkün değil. Demokratik bir toplumda OHR'nin yeri yok" değerlendirmesinde bulundu.
Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Christian Schmidt'in, yüksek temsilci olmak için gerekli resmi süreçleri geçmediğini savunan Cvijanovic, "Schmidt, bizim insanlarımızı görevden alamaz. Yapılmak istenen bu olsa da buna hakkı yok. Bu durumda, Bosna Hersek'in Avrupa Birliği (AB) yolundaki ilerleyişinden de çok şüpheliyim" dedi.
Ne olmuştu?
İngiltere Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Dodik ve Cvijanovic'e Bosna Hersek devletinin meşruiyetini ve işlevselliğini baltalama girişimleri nedeniyle yaptırım kararı alındığı belirtilmişti.
Açıklamada, karar kapsamında Dodik ve Cvijanovic'e seyahat yasağı getirileceği ve mal varlıklarının dondurulacağı kaydedilmişti.
Dodik'in, bölücü, tehlikeli ve milliyetçi söylemler kullanarak iç ve bölgesel barışı baltaladığının altı çizilen açıklamada, kendisinin etnik nefreti ve soykırım inkarını teşvik ettiği ifade edilmişti.
Açıklamada, Cvijanovic'in ise savaş suçlularını alenen yücelttiğine ve Srebrenitsa'daki soykırımı reddettiğine işaret edilmişti.
Açıklamada görüşlerine yer verilen İngiltere Dışişleri Bakanı Liz Truss da iki siyasinin, Bosna Hersek'te zor kazanılmış barışı kasten baltaladığını, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'den aldıkları cesaretle Batı Balkanlar'da istikrarı ve güvenliği tehdit ettiğini bildirmişti.
Truss, söz konusu yaptırım kararıyla, barış düşmanlarından hesap sorulacağını gösterdiklerini belirterek, "Dodik ve Cvijanovic'in eylemleri ve söylemleri, 26 yıldır güçlükle kazanılmış barış ve istikrarı tehdit ediyor ve 1995'te düşmanlıkları sona erdiren Dayton Barış Anlaşması'nı baltalıyor" ifadesini kullanmıştı.
'Toprak bütünlüğü pazarlık konusu edilemez'
Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Christian Schmidt, yaptığı açıklamada, İngiltere’nin yaptırım kararlarının, Sırp Cumhuriyeti ve halkı için değil, Dodik ve Cvijanovic için alındığını belirterek, “Dodik ve Cvijanovic, Sırp Cumhuriyeti halkı başta olmak üzere, tüm halkların iyiliği için öngörülen diyalogdan uzak durdular" demişti.
Schmidt, Dodik ve Cvijanovic'in diyalog yerine Dayton Barış Anlaşması ve Bosna Hersek Anayasası'na zarar vermeyi seçtiklerini söylemişti.
Dodik ve Cvijanovic’in söylediklerinin ve eylemlerinin karşılıksız kalmayacağını ifade eden Yüksek Temsilci Schmidt, “Bu yaptırımlar, Amerika’nın ocakta başlattığı yaptırımların devamıdır. Kimse Bosna Hersek’in egemenliği ve toprak bütünlüğü hakkında pazarlık edemez. Devlet kurumlarını zayıflatmaya yönelik kalkışmalar kabul edilemez" diye konuşmuştu.
ABD yönetimi de Dodik'e yaptırım kararı almıştı
Avrupa Parlamentosu, AB Konseyi'ni, Milorad Dodik ve ortakları için "Bosna-Hersek'teki ayrılıkçı politikaları" nedeniyle yaptırım uygulamaya çağırmıştı.
ABD yönetimi, Dodik'i, yolsuzluk yaptığı ve Bosna Hersek'in istikrarı ile toprak bütünlüğünü tehdit ettiği gerekçesiyle yaptırım listesine almıştı.
Bosna Hersek Yüksek Temsilciliği nedir?
Bosna Hersek'te 1992-1995 yıllarında yaşanan savaşı sonlandıran Dayton Barış Anlaşması ile oluşturulan OHR, uluslararası toplum adına Bosna Hersek'te barış anlaşmasının uygulanmasını denetliyor. Yüksek Temsilcilik aynı zamanda ülkede faaliyet gösteren uluslararası kurumların etkinliklerini koordine ediyor.
Birleşmiş Milletlere (BM) her yıl Bosna Hersek'teki gelişmeler ve sorunlarla ilgili rapor da sunan Yüksek Temsilci, "Bonn Yetkileri" olarak bilinen geniş yetkilere sahip. Yüksek Temsilci, Devlet Başkanlığı Konseyinin üyeleri dahil olmak üzere ülkede barışın uygulanmasına engel olan kişileri görevden alabiliyor, ihtiyaç durumunda yasa da çıkartabiliyor.
Görev süresi Temmuz 2021 sonunda dolan Valentin Inzko, kendisinden uzun süredir beklenen "soykırımın inkarının cezalandırılmasına ilişkin yasa"nın, Bosna Hersek Parlamenterler Meclisi'nde yapılacak oylamaya kadar geçici olarak yürürlüğe girmesini onaylamıştı.
Görev süresi biten Valentin Inzko’nun yerine Christian Schmidt atanmıştı.
